Η υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την πΓΔΜ από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών δημιουργεί νέα δεδομένα στις οικονομικές σχέσεις των δύο πλευρών. Όχι τόσο στις απευθείας διμερείς εμπορικές και άλλες συναλλαγές, καθώς 25 χρόνια τώρα έχουν βρεθεί λεκτικές, πρακτικές, αλλά και ουσιαστικές ισορροπίες, όσο στις διεθνείς αγορές όπου ανταγωνίζονται οι επιχειρήσεις και τα προϊόντα των δύο χωρών. Ήδη τα προηγούμενα χρόνια έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις σύγχυσης και αντιδικιών ανάμεσα σε επιχειρήσεις, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις είχαμε εμπλοκή διπλωματών. Στη Γερμανία, μάλιστα, οι Έλληνες οινοποιοί προσέφυγαν στη δικαιοσύνη και πέτυχαν να κατοχυρώσουν την ταυτότητα «μακεδονικός οίνος», ως ελληνική για τα κρασιά που παράγονται στους μακεδονικούς αμπελώνες σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα.
Έτσι κι αλλιώς η υπόθεση των εμπορικών σημάτων από την ίδια τη συμφωνία παραπέμπεται σε μικτή επιτροπή των δύο πλευρών που θα συσταθεί άμεσα και σε βάθος χρόνου –πιθανόν τριετίας- θα μελετήσει προβλήματα και εκκρεμότητες για να προτείνει λύσεις. Στο διάστημα αυτό αναμένεται να γίνει χαμός! Εξ ου και η αγωνία πολλών βορειοελλαδιτών επιχειρηματιών.
Για τον ελληνικό Βορρά το θέμα είναι ουσιώδες, αφού σε πολλές περιπτώσεις επιχειρήσεις της περιοχής έχουν στον τίτλο τους τη λέξη Μακεδονία και παράγωγά της, ενώ το ίδιο συμβαίνει με την ονομασία αρκετών προϊόντων. Το σταυρόλεξο που υπάρχει ανήκει στην κατηγορία «για πολύ δυνατούς λύτες».
Από ελληνικής πλευράς επικεφαλής στην επιτροπή θα είναι –εκτός συγκλονιστικού απροόπτου- ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Ιωάννης Μπράχος. Ο καθηγητής Οικονομικών, που τα τελευταία χρόνια είναι υπεύθυνος για την Οικονομική Διπλωματία της χώρας, θα πρέπει να έχει στο πλάι του εκπροσώπους της επιχειρηματικής κοινότητας του Βορρά. Ο ίδιος δεν είναι άνθρωπος της αγοράς, οπότε η συμπαράσταση παραγόντων που γνωρίζουν προβλήματα και τακτικές από πρώτο χέρι είναι απολύτως απαραίτητη. Ας ελπίσουμε ότι η γραφειοκρατία και η αυστηρή τυπικότητα, που στο υπουργείο Εξωτερικών εξαντλούν τα όρια τους, δεν θα αξιοποιηθούν για να αποκλειστούν από τις συζητήσεις όσοι δεν είναι υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΕΞ. Καλώς ή κακώς το συγκεκριμένο θέμα δεν μπορούν να το διευθετήσουν οι διπλωμάτες από μόνοι τους. Διότι στο εμπορικό επίπεδο θα κριθούν σε σημαντικό βαθμό οι οικονομικές επιπτώσεις της συμφωνίας. Μπορεί οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Εξωτερικών να ενδιαφέρονται πρωτίστως για τα θέματα του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά στο σύγχρονο κόσμο τον πλούτο στις κοινωνίες δημιουργεί ο ιδιωτικός τομέας. Ιδιαίτερα για τις μικρές χώρες, όπως είναι η Ελλάδα και πολύ περισσότερο τα Σκόπια, η εξωστρέφεια είναι το κλειδί της ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Σε πολλές περιπτώσεις για να προωθήσουν προϊόντα και υπηρεσίες στο εξωτερικό αξιοποιούν ως συγκριτικό εμπορικό πλεονέκτημα την τοπική τους ταυτότητα, η οποία πέραν της ουσίας εκφράζεται με λέξεις, εκφράσεις και χαρακτηρισμούς. Άλλωστε αυτό είναι το νόημα της διαφοροποίησης στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, που σε πολλές περιπτώσεις είναι… ομογενοποίηση! Με δεδομένο ότι εδώ και αιώνες η μακεδονική παράδοση αποτελεί οργανικό μέρος της ελληνικής παράδοσης, δεν είναι κάτι ξεχωριστό, τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει εκτεταμένη λογοκλοπή και λαθροχειρία. Από τα κρασιά μέχρι τις πιπεριές.
Αξίζει να προσέξουμε την άποψη επί του ζητήματος του προέδρου της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Βασίλη Κορκίδη, ο οποίος αναφερόμενος στην εμπορική διάσταση της συμφωνίας σημειώνει ότι τα αρνητικά σημεία εντοπίζονται στα εξής σημεία:
Πρώτον, το χρονοδιάγραμμα είναι τέτοιο, που απαιτεί πολλές προσπάθειες και αρκετό καιρό για τη διευθέτηση πολύ σημαντικών θεμάτων, όπως για παράδειγμα είναι οι εμπορικές χρήσεις. Το γεγονός δηλαδή ότι δεν λύθηκαν οι εμπορικές χρήσεις, δημιουργεί ένα κενό το οποίο θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευθούν ένθεν κακείθεν, οι δύο πλευρές και αυτό για εμάς είναι εν δυνάμει αρνητικό.
Δεύτερον, στο ζήτημα των εμπορικών χρήσεων μπορεί να έχουμε τη δημιουργία ενός οικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών, διότι θα κοιτάξουν μέχρι να λυθεί το ζήτημα των εμπορικών χρήσεων, να κατοχυρώσουν οι Σκοπιανοί, διεθνώς κάποιες ονομασίες, πέρα από τις κατοχυρωμένες σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, με πατέντες, σήματα και άλλα, που ούτως ή άλλως δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.