Προ ολίγων ημερών τη Θεσσαλονίκη επισκέφθηκε μια σημαντική κυρία της αμερικανικής διπλωματίας, με 25 χρόνια εμπειρίας στο Foreign Service του State Department και με τη θέση πλέον Πολιτικής Βοηθού στη Διοίκηση των Αμερικανικών Δυνάμεων στην Ευρώπη (EUCOM).
Ο λόγος για την πρέσβη Susan Μ. Elliott, η οποία μάλιστα έχοντας υπηρετήσει στην Ελλάδα, αποκαλεί τη χώρα μας δεύτερο σπίτι της και δεν χάνει ευκαιρία να εκφράζει την αγάπη της για αυτή.
Η Voria.gr συνάντησε την πρέσβη και εξασφάλισε μια αποκλειστική συνέντευξη, στην οποία η κ. Elliot μιλάει για τις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας, τον ρόλο της χώρας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την προσπάθεια των ΗΠΑ να εξισορροπήσουν την αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας στη Βόρεια Ελλάδα ενώ παράλληλα σχολιάζει την κρίση στα Βαλκάνια και τις πρόσφατες εντάσεις στη σχέση Γερμανίας - Αμερικής.
Προσηνής, ακριβής στα λεγόμενά της και ψύχραιμη, η κ. Elliot μοιάζει σαν να γεννήθηκε για να γίνει διπλωμάτης. Είναι υπέρμαχος της συνεργασίας μεταξύ των χωρών και θεωρεί ότι αυτή ακριβώς η συνεργασία και η σύναψη συμμαχιών θα αποτελέσει το κλειδί για την αντιμετώπιση των μεγαλύτερων απειλών που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες δημοκρατίες.
Το 2016 το ΝΑΤΟ επιστράτευσε ναυτικές του δυνάμεις στο Αιγαίο ώστε να αντιμετωπιστεί η προσφυγική κρίση. Ποιος είναι ο ρόλος του ΝΑΤΟ ακριβώς; Είναι το ΝΑΤΟ ικανοποιημένο από την πρόοδο της επιχείρησης;
Η επιχείρηση αυτή είναι ένα καλό παράδειγμα για το πώς το ΝΑΤΟ μπορεί να επιστρατεύσει τις δυνάμεις του αλλά και να κάνει τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτό να συνεργαστούν. Και νομίζω ότι η επιχείρηση αυτή έκανε τη διαφορά μειώνοντας τη ροή των μεταναστών από την Τουρκία προς την Ελλάδα.
Ποιο είναι το σχόλιο σας για την αύξηση των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου αλλά και των ελληνικών χωρικών υδάτων από την Τουρκία; Παρότι και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ εμπλέκονται σχεδόν καθημερινά σε εικονικές αερομαχίες.
Από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών θα επιθυμούσαμε η Ελλάδα και η Τουρκία να λύσουν αυτά τα θέματα. Αυτά δεν είναι καινούρια προβλήματα, τα θυμάμαι από την περίοδο που εργαζόμουν στην Ελλάδα, από όπου έφυγα το 2003. Και θυμάμαι ότι γινόντουσαν πολλές παραβιάσεις και τότε. Θα ενθάρρυνα και τις δύο πλευρές να συνομιλήσουν και να συνεργαστούν ώστε να επιλύσουν τα ζητήματα που υπάρχουν στο Αιγαίο.
Φαίνεται ότι μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και των G7 στις Βρυξέλλες υπάρχει μια αυξανόμενη ένταση μεταξύ των σχέσεων ΗΠΑ και Γερμανίας. Η κ. Μέρκελ υπογράμμισε ότι είναι ώρα οι Ευρωπαίοι να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια του ενώ ο κ. Τραμπ έκανε σχόλια για τη Γερμανία μέσω Twitter. Μπορεί αυτή η ένταση να επηρεάσει την ευρω-ατλαντική συμμαχία;
Από την πλευρά μου μπορώ να πω πως όχι. Πιστεύω το γεγονός ότι ο Πρόεδρος μας, ο Πρόεδρος Τραμπ, συνάντησε όλους τους ηγέτες του ΝΑΤΟ στο πρώτο του υπερατλαντικό ταξίδι αποτελεί σημαντική ένδειξη της υποστήριξης μας στην ευρωατλαντική σχέση. Και πιστεύω ότι το σχόλιο της κ. Μέρκελ είναι σωστό, καθώς κάθε χώρα είτε είναι στην Ευρώπη είτε είναι οι ίδιες ΗΠΑ πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη για τη μοίρα της. Πιστεύω ωστόσο ότι πρέπει να συνεργαζόμαστε. Η συνεργασία δεν μας κάνει παρά μόνο δυνατότερους ενώ αποτρέπει τους εχθρούς μας και μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε τις απειλές. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, ο James Mattis, πρόσφατα παραχώρησε συνέντευξη όπου μίλησε για το ΝΑΤΟ και τη σημασία της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Έτσι, πιστεύω ότι η διατλαντική συμμαχία είναι και θα παραμείνει δυνατή.
Υπάρχει μια νέα ένταση στα Βαλκάνια, που εκδηλώνεται κυρίως στην ΠΓΔΜ. Πιστεύετε ότι αυτή η ένταση θα κλιμακωθεί ή θα διαχυθεί και στις υπόλοιπες χώρες;
Τα Βαλκάνια ανήκουν στην περιοχή ευθύνης του EUCOM και παρακολουθούμε στενά το τι συμβαίνει εκεί. Όπως σας ανέφερα και πριν, υπηρετούσα στην Ελλάδα την περίοδο της διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Μπορώ να σας πω ότι επικεντρωνόμαστε ώστε να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή. Από πλευράς των Αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, συνεργαζόμαστε πολύ στενά με τις πρεσβείες όχι μόνο στην ΠΓΔΜ αλλά κυρίως στο Κόσοβο και υποστηρίζουμε την αποστολή KFOR στη Βοσνία και την Ερζεγοβίνη. Είναι μια περιοχή που πρέπει να παρακολουθούμε στενά.
Η Σύνοδος του NATO έγινε μετά την επίθεση στο Μάντσεστερ. Υπάρχουν κάποια σχέδια για την αντιμετώπιση του ISIS και της τρομοκρατίας; Έχει η Ελλάδα κάποιο ρόλο σε αυτά;
Όπως θα γνωρίζετε, υπάρχει η πολυεθνική συμμαχία για την αντιμετώπιση του ISIS. Στις Βρυξέλλες, το ΝΑΤΟ συμφώνησε, παρότι συμμετέχουν πολλά μέλη-κράτη του ήδη ανεξάρτητα στη συμμαχία, να συμμετάσχει και το ίδιο ως οργανισμός. Πιστεύω ότι η αντιμετώπιση του ISIS είναι μια κοινή απειλή για όλους μας. Δεν είναι μόνο το Μάντσεστερ. Από τη στιγμή που ξεκίνησα στο EUCOM τον Νοέμβριο του 2015, είχαμε τις επιθέσεις σε Βρυξέλλες, Νίκαια και Βερολίνο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι είναι μια κοινή απειλή και πως πρέπει να συνεργαστούμε. Είμαι χαρούμενη που η Ελλάδα είναι ένα πολύ δυνατό μέλος αυτής της συμμαχίας. Και αυτό γιατί η Ελλάδα, είναι όπως την αποκαλώ, το σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τους μετανάστες που έρχονται στην Ελλάδα, για να βλέπουμε ποιοι είναι πραγματικά μετανάστες ή πρόσφυγες και πρέπει να τους προστατέψουμε και παράλληλα να αναγνωρίζουμε και να πολεμούμε τους τρομοκράτες που έρχονται από χώρες της Μέσης Ανατολής ή της Βόρειας Αφρικής.
Στην ατζέντα του EUCOM υπάρχει η συνεργασία μεταξύ στρατιωτικών και πολιτών. Πώς φαντάζεστε αυτή τη συνεργασία και σε ποιους τομείς μπορεί να εφαρμοστεί;
Ο λόγος που είμαι στη Θεσσαλονίκη είναι για να συμμετέχω στο συνέδριο που διοργανώνει το ΝΑΤΟ πάνω στο CIMIC, δηλαδή τη συνεργασία μεταξύ πολιτών, κυβερνητικών οργανισμών και στρατού. Ειδικότερα στο πεδίο της τρομοκρατίας, πρέπει να υπάρχει συνεργασία. Γιατί στην Ευρωπή η μάχη κατά της τρομοκρατίας δεν είναι στρατιωτικό ζήτημα είναι ζήτημα επιβολής του νόμου.
Και στο EUCOM έχουμε εκπροσώπους από το FBI, το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (homeland security), και την υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων και συνεργαζόμαστε με τους συμμάχους και εταίρους μας στην Ευρώπη προσπαθώντας να ανταλλάξουμε πληροφορίες. Ωστόσο η τρομοκρατία είναι ένα μεγάλο πρόβλημα και πρέπει να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τη συνεργασία μεταξύ στρατιωτικών και πολιτικών θεσμών, είναι το θέμα που συζητούσαμε σήμερα το πρωί. Αυτή η συνεργασία θα μπορούσε να βοηθήσει και στην αντιμετώπιση άλλων καταστάσεων, όπως μια ανθρωπιστική κρίση.
Το σχόλιο σας για τις στρατιωτικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας.
Φέτος γιορτάσαμε 70 χρόνια στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας. Είναι μια δυνατή σχέση, και όχι μόνο επειδή είμαστε και οι δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ αλλά γιατί είμαστε και καλοί συνεργάτες. Τον Φεβρουάριο χρησιμοποιήσαμε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης για να μεταφέρουμε ελικόπτερα μας σε μια αποστολή στη Ρουμανία. Αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα που αποδεικνύει ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι δυνατές. Προσβλέπω σε ακόμα περισσότερα χρόνια δυνατής συνεργασίας όχι μόνο διμερώς με τις ΗΠΑ αλλά και με το ΝΑΤΟ. Νομίζω το γεγονός ότι υπάρχει ένα κέντρο του ΝΑΤΟ στη Θεσσαλονίκη (NATO Rapid Deployment Corps) δείχνει την ισχυρή στήριξη της χώρας σας στο ΝΑΤΟ και αποδεικνύει ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις απειλές μόνοι. Η Ελλάδα βρίσκεται σε μία πολύ στρατηγική θέση.
Είμαι πολύ χαρούμενη που οι σχέσεις των χωρών μας είναι καλές. Αγαπώ την Ελλάδα, είναι σαν δεύτερο σπίτι μου. Ελπίζω να συνεχιστεί αυτή η συνεργασία και όχι μόνο σε στρατιωτικό αλλά και σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Πιστεύετε ότι η εκλογή Τραμπ έχει αλλάξει την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Ελλάδα;
Δεν βλέπω κάτι τέτοιο. Κάθε φορά που έχουμε εκλογές, ειδικά όταν αλλάζει το κυβερνών κόμμα, γίνονται κάποιες αλλαγές στην Ουάσινγκτον. Υπηρετώ στο Foreign Service 25 χρόνια και έχω δει πολλές αλλαγές στη διοίκηση. Κάθε νέος πρόεδρος έρχεται με τις δικές του πολιτικές και τον τρόπο που θέλει να διοικήσει. Άρα είναι ακόμα νωρίς για τη διοίκηση Τραμπ καθώς τώρα εργάζεται στο να αναπτύξει τις πολιτικές του όχι μόνο αναφορικά με τις διεθνείς σχέσεις αλλά με το που θέλει να πάει τις ΗΠΑ.
Ποιος ο ρόλος της Θεσσαλονίκης στη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας.
Το αμερικανικό προξενείο της Θεσσαλονίκης παίζει θεμελιώδη ρόλο στην εφαρμογή των στόχων των αμερικανικών πολιτικών στην Ελλάδα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να δουν μια δυνατή και ασφαλή Ελλάδα η οποία θα συνεχίζει να αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή. Το προξενείο παρακολουθεί στενά τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στην περιοχή του, που καλύπτει το 45% όλη της χώρας. Το προξενείο είναι επίσης αυτό που βοηθά στο να αποφασιστεί το πώς η συμμαχία με τις ΗΠΑ μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της Ελλάδα σε διάφορους τομείς. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη διάρκεια των τελευταία οκτώ χρόνων της ελληνικής κρίσης, στην πρόσφατη και συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση, στις περίπλοκες ελληνοτουρκικές σχέσεις και στην εξισορρόπηση της αυξανόμενης Ρωσικής επιρροής, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα (σσ: χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες).
Όπως σας είπα, ήμουν στη Θεσσαλονίκη για να συμμετάσχω στο συνέδριο για τη συνεργασία μεταξύ στρατού και πολιτών, που διοργανώθηκε από το NATO Rapid Deployment Corps, τις δραστηριότητες του οποίου στηρίζει δυναμικά ο αμερικανικός στρατός. Όπως ανέφερα, νωρίτερα τον ίδιο χρόνο η 10η Ταξιαρχία Πολεμικής Αεροπορίας πέρασε από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης προκειμένου να εκτελέσει άσκηση στη Ρουμανία. Αυτή ήταν η πρώτη τέτοια μετακίνηση στρατιωτικής μονάδας των ΗΠΑ στο λιμάνι τα τελευταία 17 χρόνια και αποδεικνύει την ισχυρή και αυξανόμενη σχέση που έχουμε με την Ελλάδα. Προσβλέπουμε σε παρόμοιες κινήσεις όσο η συνεργασία μας σε θέματα άμυνας συνεχίζει να επεκτείνεται.