1. Διερεύνηση των αποτρεπτικών παραγόντων προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα για την διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού πλαισίου μεταρρυθμίσεων για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
2. Η συναισθηματική έκκληση στη διαφήμιση: Ο ρόλος του φύλου και της επιθυμίας για κοινωνική αποδοχή.
3. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και το Κυπριακό, 2002 – 2017.
4. Από τις λαϊκές αγορές στις οικογενειακές επιχειρήσεις στα Russian markets: Μια οριζόντια οικονομία των «φτωχών» ως στρατηγικής επιβίωσης των επαναπατρισθέντων από την πρώην ΕΣΣΔ, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα.
5. Ολοκληρωμένη ποσοτική εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στα παράκτια ύδατα της λεκάνης της Μεσογείου και χαρτογράφηση της κοινωνικοοικονομικής τρωτότητας.
Οι πέντε αυτοί τίτλοι ανήκουν σε μελέτες (έργα στη γλώσσα του ΕΣΠΑ) που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ σε πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Δεν έχει σημασία σε ποιο από τρία -ή τέσσερα, αν υπολογίσουμε και το ΑΤΕΙΘ. Και στα υπόλοιπα τριτοβάθμια ιδρύματα της χώρας υπάρχουν ανάλογοι, πολύ ευρύτεροι και εξαιρετικά ευφάνταστοι τίτλοι μελετών. Όπως και στα ερευνητικά κέντρα. Πρόκειται για ένα θέμα διαχρονικό. Όπως και το ζήτημα της διάκρισης μεταξύ έρευνας και μελέτης. «Κρατάει χρόνια / αυτή η κολόνια», που λέει και το τραγούδι. Και πως αλλιώς θα μπορούσε να γίνει δηλαδή; Αν δεν ερευνούν /μελετούν τα πανεπιστήμια, οι καθηγητές, οι λέκτορες, οι διδακτορικοί, οι μεταπτυχιακοί και οι προπτυχιακοί φοιτητές, ποιός θα μελετάει; Ποιος θα κάνει έρευνα; Ποιος να καταλήγει σε καινούρια συμπεράσματα ή ενδεχομένως θα πιστοποιεί και θα επικαιροποιεί όσα γνωρίζουμε. Πως αλλιώς θα πάμε ένα βήμα πιο μπροστά; Και μετά άλλο μένα, άλλο ένα κι άλλο ένα…
Το ζήτημα είναι άλλο. Τα αποτελέσματα, στα οποία καταλήγουν όλες αυτές οι προσπάθειες -όλος αυτός ο πνευματικός μόχθος, οι ώρες μοναξιάς, τα ξενύχτια συνεργασίας- στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν στο σκοτάδι. Σε ένα φάκελο ή –στη σύγχρονη εκδοχή- σε στικάκι ή σε κάποια γωνία ενός υπολογιστή. Διότι ούτε οι πολίτες –στην πραγματικότητα οι χρηματοδότες αυτών των προσπαθειών- έχουν πρόσβαση, ούτε τα συμπεράσματα και η τεκμηρίωση τους φτάνει επισήμως στα αρμόδια χέρια. Για παράδειγμα ο τίτλος Νο 3 στην αρχή αυτού του κειμένου. Ποιος μπορεί να βεβαιώσει ότι τα συμπεράσματα για την στάση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν –το δικό του κόμμα είναι το ΑΚΡ- στο Κυπριακό τα τελευταία 15 χρόνια θα φτάσουν στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ή στην αρμόδια για τις διεθνείς σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεύθυνση της Κομισιόν. Διότι πολύ χρήμα και ακόμη περισσότερη ενέργεια δαπανώνται σε αυτές τις ιστορίες. Αποτέλεσμα υπάρχει; Απολογισμός γίνεται; Για δημόσια χρήματα μιλάμε! Από την άλλη ίσως γι’ αυτό, επειδή το δημόσιο χρήμα δεν έχει απευθείας ιδιοκτήτη, παρά μόνο διαχειριστές, η απολογιστική διαδικασία είναι στην Ελλάδα από χαλαρή έως ανύπαρκτη.
Ωστόσο υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Οι μελέτες και τα αποτελέσματα να φθάνουν στους χρηματοδότες που συνήθως είναι κρατικοί φορείς και υπουργεία και αυτές να καταχωνιάζονται και να αραχνιάζουν στα συρτάρια των υπευθύνων χωρίς να χρησιμοποιούνται. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενδεχομένως να μη τις διαβάζει και κανείς! Ποιος μπορεί να το αποκλείσει; Μάλιστα, πολλές φορές μπορεί να ανατίθενται εκ νέου σε άλλους «αρεστούς» και μη ερευνητές ή μελετητές.
Η Θεσσαλονίκη αγαπάει τις μελέτες. Άλλωστε διαθέτει τρία πανεπιστήμια, ένα τριτοβάθμιο Τεχνολογικό Ίδρυμα, αρκετά ερευνητικά ινστιτούτα, αλλά και δημόσιους και συνεργατικούς φορείς που ενδιαφέρονται για την κοινωνία και την οικονομία. Δηλαδή με ότι εμπερικλείουν αυτές οι έννοιες. Από τις υποδομές και τις θεσμικές ρυθμίσεις, μέχρι τις δεξιότητες των ανθρώπων και την πολιτική συμπεριφορά τους. Την ίδια αγάπη προς το μελετητικό λειτούργημα δείχνει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που χρηματοδοτεί αφειδώς τις προτάσεις των ερευνητών. Το θέμα είναι εάν όλη αυτή η διαδικασία ανάθεσης μελετών καταλήγει αποτελεσματική ή απλώς κάποιοι μελετούν για να μελετούν και για να παραδίδουν τα… παραδοτέα, εισπράττοντας φυσικά τα αναλογούντα. Ένα ερώτημα που είναι δύσκολο να απαντηθεί, καθώς στη χώρα μας –όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη- οι μελέτες που χρηματοδοτούνται είτε από δημόσιο, είτε από κοινοτικό χρήμα δεν είναι προσβάσιμες. Το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης –από το οποίο περνούν τα περισσότερα κονδύλια του ΕΣΠΑ- και ειδικότερα ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Αλέξης Χαρίτσης ανακοίνωσε πριν από πολύ καιρό την πρόθεση να βάλει μια τάξη στο θέμα, να επιβάλλει διαφάνεια. Όμως ως γνωστόν από την πρόθεση και τις ανακοινώσεις μέχρι την ουσιαστική πράξη η απόσταση συνήθως αποδεικνύεται χαώδης.
Έτσι κι αλλιώς τα ανοικτά δεδομένα και η πρόσβαση σε αυτά είναι γενικά μία υπόθεση που σηκώνει πολύ μεγάλη κουβέντα στη χώρα μας.