Skip to main content

Χάρτα της Ειδομένης:Ψηλά στην ατζέντα των ελληνικών ΜΜΕ το προσφυγικό

Το Παρατηρητήριο Ενημέρωσης καταγράφει τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΜΕ καλύπτουν θέματα σχετικά με πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο.

Τη δράση του Δικτύου «Χάρτα της Ειδομένης» για την ενίσχυση των δεοντολογικών αρχών στη δημοσιογραφική κάλυψη θεμάτων σχετικά με πρόσφυγες, μετανάστες και μειονότητες παρουσίασαν σήμερα οι συντελεστές του, σε σχετική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην ΕΣΗΕΜ-Θ. Στο πλαίσιο του Δικτύου «Χάρτα της Ειδομένης», αποφασίσθηκε η δημιουργία Παρατηρητηρίου Ενημέρωσης, με στόχο την καταγραφή του τρόπου με τον οποίο τα ΜΜΕ καλύπτουν θέματα σχετικά με δικαιούχους διεθνούς προστασίας (πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο, θύματα εμπορίας, μετανάστες) και μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες.

Τη λειτουργία του Παρατηρητήριου ανέλαβε το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας, εξειδικευμένο σε αυτού του είδους τις έρευνες και καθηγητές του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Η λειτουργία του Παρατηρητηρίου ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2017. Επί δυο μήνες υπήρξε εκπαίδευση των ερευνητών, πιλοτική έρευνα και στατιστική επαλήθευση του τρόπου κωδικοποίησης των ερευνητών. Ο πρώτος κύκλος της έρευνας ξεκίνησε στις 3 Μαρτίου 2017. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση η παρακολούθηση του Τύπου από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Α.Π.Θ., το οποίο έχει αναλάβει τη συλλογή και επεξεργασία των σχετικών δεδομένων. Για την υλοποίηση της έρευνας, εργάστηκαν 10 ερευνητές και 3 επόπτες του Εργαστηρίου Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας.

Τη σύνοψη των συμπερασμάτων από την τρίμηνη πιλοτική εργασία του Παρατηρητηρίου της Χάρτας, που αποδελτίωσε και ανέλυσε σχετικά δημοσιεύματα σε έντυπα ΜΜΕ, παρουσίασαν οι υπεύθυνοι των ομάδων εργασίας του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ που εκτελούν το έργο αυτό, επίκουρος καθηγητής Νίκος Παναγιώτου, υποψήφια διδάκτορας Νάγια Καλφέλη, καθηγήτρια Σοφία Καϊτατζή-Γουΐτλοκ. Η απουσία ψευδών ειδήσεων και παρακίνησης σε ρατσιστική βία είναι τα θετικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν από τα ευρήματα, ενώ η απουσία της φωνής προσφύγων και μεταναστών από τα περισσότερα δημοσιεύματα είναι το μείζον αρνητικό χαρακτηριστικό.

Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα ευρήματα του πρώτου κύκλου της έρευνας, συμπεραίνεται ότι η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση παραμένει υψηλά στην ατζέντα των ελληνικών εφημερίδων, παρά το γεγονός ότι, την ίδια περίοδο, υπάρχουν σημαντικά εγχώρια πολιτικά γεγονότα τα οποία λειτουργούν «ανταγωνιστικά» προς το θέμα αυτό. Ένα δεύτερο σημαντικό εύρημα είναι ότι σε κανένα δημοσίευμα ολόκληρου του σώματος των εφημερίδων δεν εντοπίστηκαν ψευδείς ειδήσεις (fake news), γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία των παραδοσιακών μέσων σε ό, τι αφορά τον τρόπο άσκησης της δημοσιογραφίας.

Ο πρόεδρος της ΕΣΗΕΜ-Θ, Νίκος Καρράς, επισήμανε ότι η πρωτοβουλία της Ένωσης, που ονομάστηκε «Χάρτα της Ειδομένης» για να θυμίζει το δράμα χιλιάδων προσφύγων, όπως αποτυπώθηκε με δραματικό τρόπο στην περιοχή, διήνυσε ήδη σημαντική διαδρομή ως προς την αποδοχή της από δημοσιογραφικές οργανώσεις και οργανισμούς υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εξωτερικό. Αναφέρθηκε επίσης στη σημασία που έχει η συνεργασία με το Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ για τη συγκέντρωση δεδομένων σχετικά με διακρίσεις από τα ΜΜΕ, καθώς, μεταξύ άλλων, προσανατολίζει νεότερες γενιές της Ενημέρωσης στις δεοντολογικές αρχές της δημοσιογραφίας.

Ο συντονιστής του Δικτύου, δημοσιογράφος Παύλος Νεράντζης, τεκμηρίωσε την αναγκαιότητα να διακριθεί το συγκεκριμένο θέμα ως προς την τήρηση της δεοντολογίας και περιέγραψε τον προσανατολισμό του Δικτύου στην ευαισθητοποίηση και την επιμόρφωση, που θα καλύψει την «γκρίζα ζώνη» ανάμεσα στην αυτορρύθμιση και τις παρεμβάσεις των πειθαρχικών οργάνων των Ενώσεων.

Στη συνέντευξη Τύπου εκπροσωπήθηκαν η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (Κ. Τσιτσελίκης) και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Β. Μίγκος), που συμμετέχουν στο Δίκτυο.

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά τους εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων εξέφρασαν την στήριξή τους προς τη δράση: