Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα από τα παλιά μέλη της Ε.Ε. που δεν πιάνει τους περιβαλλοντικούς στόχους στη διαχείριση αποβλήτων και ζητάει παρατάσεις για την εφαρμογή των Κοινοτικών στόχων όσον αφορά τη διαχείριση στερεών αλλά και υγρών αποβλήτων. Τα παραπάνω τόνισε ο κ. Ανδρέας Λουκάτος, σύμβουλος της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, στο πλαίσιο του συνεδρίου για την Κυκλική Οικονομία που πραγματοποιείται σήμερα με διοργάνωση του Green Agenda και της Συμεών Τσομώκος ΑΕ.
Οι στόχοι που έχουν τεθεί από την Κοινότητα σε ότι αφορά την διαχείριση των αποβλήτων, με πρώτο στόχο το 2020 και επόμενο το 2030 είναι φιλόδοξοι και ακόμη πιο δύσκολο να επιτευχθούν από την Ελλάδα, η οποία ακόμη δεν έχει ξεπεράσει την εποχή των ΧΥΤΑ και συνεχίζει να πληρώνει πρόστιμα για επιβαρύνσεις του περιβάλλοντος. Αλλά η χώρα μπορεί και πρέπει να προσαρμοσθεί στην εποχή της Κυκλικής Οικονομίας, που στη βάση του έχει τον μηδενισμό των αποβλήτων αφού προηγούμενα αξιοποιηθούν παραγωγικό στον οικονομικό κύκλο δημιουργώντας νέες επιχειρήσεις, θέσεις εργασίας και οφέλη για οικονομία και κοινωνία.
Το πρόβλημα της διαχείρισης αποβλήτων και δη των βιομηχανιών, το έχει εντοπίσει η κυβέρνηση αλλά και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με την πρώτη να έχει ετοιμάσει ένα Σχέδιο για την Περιβαλλοντική Βιομηχανία και τη δεύτερη, να ετοιμάζεται να αναθέσει μελέτη βιωσιμότητας για την δημιουργία μονάδας επεξεργασίας επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων.
Το πάνελ για τη Διαχείριση των Βιομηχανικών Αποβλήτων άνοιξε από πλευράς ομιλητών ο κ. Γεώργιος Κρεμλής, προϊστάμενος της Διοικητικής Μονάδας Πολιτικής Συνοχής και Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της Γ.Δ. Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
"Για την διαχείριση αποβλήτων, πολύ σημαντικό είναι να έχουμε ένα νέο νομικό πλαίσιο γιατί τα ποσοστά ανακύκλωσης στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλά, όπως και τα ποσοστά διάθεσης σε ΧΥΤΑ. Η χώρα εξακολουθεί να πληρώνει πρόστιμα, έχουμε προβλήματα αυτοανάφλεξης αποβλήτων, χάνονται πολύτιμα υλικά που θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν εάν γινόταν διαλογή", είπε ο κ. Κρεμλής προσθέτοντας:
"Ο κοινοτικός στόχος είναι η ανακύκλωση των οικιακών αποβλήτων να φθάσει στο 65% έως το 2030, με ενδιάμεσο στόχο το 50% μέχρι το 2020. Η Ελλάδα θα μπορεί να έχει μία μεταβατική περίοδο πέντε ετών, χρόνος που δόθηκε σε επτά χώρες - μέλη".
Νέος στόχος είναι, να διατίθεται σε ΧΥΤΑ μόνο το 10% των αστικών απορριμμάτων ως το 2030, δηλαδή τα υπόλοιπα των... υπολοίπων, ένας πολύ φιλόδοξος στόχος ειδικά για την Ελλάδα που διαθέτει σήμερα το 80%. Ειδικά για τις συσκευασίες τονίσθηκε από τον ομιλητή ότι δεν είναι απορρίμματα αλλά υλικά. Άρα πρέπει να κατασκευαστούν μονάδες ανάκτησης αφού μάλιστα η Κοινοτική πολιτική προβλέπει, ως το 2030, ανακύκλωση στο 75%.
Οι νέες προτάσεις της Ε.Ε. αφορούν χωριστή διαλογή δύο κατηγοριών αποβλήτων: Tων βιο- αποβλήτων που θα μπορούν π.χ. να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ενέργειας. Των οικοδομικών αποβλήτων, που μπορούν π.χ. να χρησιμοποιηθούν σε κατασκευές και οδοποιϊα.
Στην τρέχουσα Χρηματοδοτική Περίοδο, 2014-2020 η Ε.Ε. διαθέτει συνολικά 5,5 δισ. ευρώ για διαχείριση αποβλήτων, ενώ απαγορεύεται δια ροπάλου η χρησιμοποίηση πόρων για την κατασκευή ΧΥΤΑ. Κατ' εξαίρεση, χρηματοδοτούνται μονάδες για μηχανική και βιολογική επεξεργασίας ενώ θα επιτρέπεται η θερμική επεξεργασία σε ποσοστό 20%-25% των αποβλήτων.
Τον λόγο πήρε ο κ. Ευστράτιος Ζαφείρης, Γ.Γ. Βιομηχανίας του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης, ο οποίος τόνισε ότι κυκλική οικονομία είναι πολύ ενδιαφέρουσα για την χώρα μας αλλά επηρεάζεται από πολλές παραμέτρους. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν επιχειρήσεις διαχείρισης των επικινδύνων αποβλήτων ενώ πολλές, βιομηχανίες είναι μικρές σε μέγεθος και δεν μπορούν να επεξεργάζονται τα απόβλητά τους.
"Πρέπει να δημιουργήσουμε μονάδες, ενδιάμεσες, για να δώσουν λύσεις στην ανακύκλωση" είπε ο κ. Ζαφείρης προσθέτοντας οτι "δεν μπορούμε να είμαστε μόνο καταναλωτές τεχνολογίας, πρέπει να αναπτύξουμε τεχνολογία για να υπάρχει προστιθέμενη αξία ώστε να προκύπτει και όφελος οικονομικό για τη δραστηριοποίηση επιχειρήσεων.
Το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έχει ετοιμάσει ένα σχέδιο για την περιβαλλοντική βιομηχανία με προϋπλογισμό 30 εκατ. δημόσια δαπάνη, ποσό που αποδέχθηκε ο κ. Ζαφείρης ότι δεν αρκεί αλλά αποτελεί μια καλή αρχή. Ο γενικός γραμματέας επισήμανες που σε ό,τι αφορά την κυκλοκική οικονομία και το περιβάλλον "όλοι οι παίκτες πρέπει να μπούνε στο παιχνίδι", με συνέργιες και συνεργασίες ενώ το κράτος θα πρέπει να περιοριστεί στο θεσμικό του ρόλο.
Ο κ. Κωνσταντίνος Γιουτίκας, αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κ. Μακεδονίας, ενημέρωσε ότι τα επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα, από 34.000 τόνουςτο 2011, υπολογίζεται ότι το 2020 θα είναι 13.000 τόνοι, μείωση όμως που οφείλεται στη βιομηχανική ύφεση. Η πραγματικότητα είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας, είτε απορρίπτει ανεξέλεγκτα τα απορρίμμα, είτε τα στέλνει στο εξωτερικό για επεξεργασία.
Η Π.Κ.Μ. είναι έτοιμη να προχωρήσει στην ανάθεση μελέτης σκοπιμότητας για την μονάδα αξιοποίησης επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων, δυναμικότητας70.000 τόνων/ετησίως. Σκοπός είναι η διερεύνηση δημιουργίας και λειτουργίας μίας τέτοιας μονάδας, μέσω συνεργασιών.
Ο ΠΕΣΔΑ, είπε ο κ. Γιουτίκας, προβλέπει έργα 462 εκατ. ευρώ, δημόσιας δαπάνης. Μόλις 30 εκατ. ευρώ προβλέπονται από ΕΣΠΑ και τομεακά προγράμματα και 108 εκατ. ευρώ εκχυτωρήθηκαν από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποδομών, Μεταφορών και Περιβάλλοντος στην ΠΚΜ. Οι πόροι αυτοί δεν αρκούν για την υλοποίηση των έργων στη Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Απαραίτητη άρα είναι, η χρήση ιδιωτικών κεφαλαίων και η δανειοδότηση από Τράπεζες για να υλοποιηθούν οι φιλόδοξοι στόχοι που τέθηκαν για το 2020.
Ο κ. Ανδρέας Λουκάτος, σύμβουλος Επιχειρησιακών Πάρκων ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ, υποστήριξε ότι η κυκλική οικονομία πρέπει να συνδεθεί με την νέα βιομηχανική πολιτική που διαμορφώνει η ΕΕ., με σκοπό μία πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική οικονομία. Η συμβολή της βιομηχανίας , το 2020, θα πρέπει να φθάνει στο 20% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, από περίπου 15% σήμερα.
Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξετασθεί και η ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας άρα και η διαχείριση των αποβλήτων.
Η Ελλάδα είναι η μοναδική από την λεγόμενη παλιά Ευρώπης, από τις άλλοτε 15 χώρες, που ανήκουν στις 7 χώρες που εντάσσεται στα κράτη- μέλη που διεκδικούν την πενταετή παράταση. Άρα, συμπέρανε ο κ. Λουκάτος, κάτι δεν έχουμε κάνει σωστά και σε αυτό το νέο παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να διαμορφώσει η Ελλάδα, η βιομηχανία θα πρέπει να παίξει ρόλο κλειδί.
Ο ομιλιτής υποστήριξε ότι η κυκλική οικονομία μπορεί να αποτελέσει έναν από τους πυλώνες ανάκαμψης της εθνικής οικονομίας.
Μάλιστα η υπάρχει η σκέψη στην ΕΤΒΑ, σε συνεργασία με τις βιομηχανίες, να προχωρήσει στην καλύτερη αξιοποίηση των αποβλήτων, προς όφελος της επιχειρηματικής κοινότητας αλλά και του περιβάλλοντος.