Σοβαρή και ενδιαφέρουσα βρήκε ο Ν. Κοτζιάς την συζήτηση που είχε εχθές με τον Μ. Νίμιτς. Βεβαίως, ποια ήταν η ουσία της συζήτησης δεν θα το μάθουμε -τουλάχιστον επί του παρόντος- οι δε γενικότητες των δηλώσεων δεν μας διαφωτίζουν. Δεν υπήρξε πάντως κάποιο μήνυμα αισιοδοξίας, αφού, όπως είπε ο Έλληνας ΥΠΕΞ «Συμφωνήσαμε να μείνουμε σε επαφή και να αναζητήσουμε τρόπους, με τους οποίους θα μπορούσαμε να ανοίξουμε μία διαδικασία για την αναζήτηση λύσης».
Θετικό είναι βεβαίως, ότι δήλωσε πως «από επικοινωνιακής τουλάχιστον απόψεως υπάρχουν ενδείξεις εποικοδομητικής συμπεριφοράς από την κυβέρνηση των Σκοπίων, οι οποίες θα πρέπει ωστόσο να γίνουν ουσιαστικές». Καλό είναι να υπενθυμίζεται στους Σλάβους των Σκοπίων, ότι τα επικοινωνιακά παιχνίδια τους δεν εκλαμβάνονται ως ουσιαστικές προτάσεις.
Μπορεί, λοιπόν, να μη γνωρίζουμε τι είπε ο Νίμιτς στην χθεσινή συζήτηση, γνωρίζουμε όμως από παλαιότερες προτάσεις του -στις οποίες είχα αναφερθεί τότε- ότι υπάρχει μια παράγραφος τριβής, που προκαλεί ανησυχία στον επιχειρηματικό κόσμο.
Προβλέπεται -κατά την τότε πρόταση του Νίμιτς, που δεν αναίρεσε στη συνέχεια δημοσίως- ότι «κανένα κράτος δεν θα έχει αποκλειστικά δικαιώματα, πολιτικά είτε εμπορικά, στα ονόματα "Μακεδονία" ή "Μακεδονικός" μόνο του». Αυτό σημαίνει, ότι το κράτος των Σκοπίων αποκτά με τη δική μας υπογραφή -αν συμφωνήσουμε με τον όρο αυτόν-, το δικαίωμα χρήσης του εμπορικού τίτλου "μακεδονικός" για τα προϊόντα του. Και θα είναι θέμα πλέον των επιχειρήσεων να αποκτήσουν προτεραιότητα στην κατοχύρωση διεθνώς του τίτλου.
Τα ανωτέρω είναι αποτέλεσμα της προχειρότητας, αλλά και των τεχνασμάτων του Χόλμπρουκ, να υπογράψουμε μια ατελή Ενδιάμεση Συμφωνία, κατά την οποία δηλώνεται πως μόνον η ονομασία του κράτους των Σκοπίων αποτελεί ζήτημα προς διευθέτηση. Παραβλέφθηκε η σοβαρότητα της εθνικότητας και της γλώσσας. Με βάση αυτό, ο Νίμιτς προτείνει μεν σύνθετη ονομασία, αλλά αυτούσια "μακεδονική εθνικότητα".
Είναι προφανής η σύγχυση που θα δημιουργηθεί στο διεθνές -αλλά και στο ημεδαπό- καταναλωτικό κοινό, ως προς την προέλευση του "μακεδονικού" προϊόντος, εφόσον καμιά από τις δύο χώρες "δεν θα έχει αποκλειστικά δικαιώματα", όπως προτείνει ο Μ. Νίμιτς. Υπενθυμίζω, ότι υπήρξε πρόβλημα με την ονομασία "Μακεδονικός Οίνος". Ο σκοπιανός τύπος έγραψε: «Η ονομασία "μακεδονικός οίνος" προστατεύεται από την Ελλάδα. Είναι ασαφές πια, με ποιο όνομα, θα πρέπει τα κρασιά μας να εξάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Και τούτο, επειδή οι γερμανικές Αρχές διαπίστωσαν ότι στα σουπερμάρκετ επωλείτο κρασί με ετικέτα που ανέγραφε "μακεδονικό" και ήταν από τα Σκόπια. Θέλοντας να βεβαιωθούν για το εάν αυτό είναι νόμιμο, απευθύνθηκαν στην Κομισιόν, της οποίας η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας απάντησε, ότι ο όρος "μακεδονικός" για τα κρασιά είναι κατοχυρωμένος από την Ελλάδα ήδη από το 1989. Το θέμα το "σήκωσε" η Deutsche Welle, και η Κομισιόν αναγνώρισε ότι θα πρέπει στο μέλλον να γίνονται πιο αυστηροί έλεγχοι.
Γιατί αναδύθηκε το θέμα μετά από τόσα χρόνια, και γιατί η απαγόρευση δεν προήλθε από ενέργειες της ελληνικής πλευράς; Δεν έχουμε Πρεσβεία στην Γερμανία; Η απάντηση που υπήρξε είναι ότι το "μακεδονικό" κρασί από τα Σκόπια εισαγόταν στη Γερμανία σε περιορισμένες ποσότητες και αφορούσε φθηνά κρασιά. Μόλις οι Σκοπιανοί αποφάσισαν να επεκταθούν στην ευρωπαϊκή αγορά με μεγαλύτερες ποσότητες και ακριβότερες μάρκες, προκλήθηκε το ενδιαφέρον για έρευνα.
Το δυσάρεστο είναι, ότι από το 1989 η ελληνική πολιτεία δεν σκέφθηκε ότι έχει καθήκον προστασίας των ελληνικών επιχειρήσεων. Και φαίνεται, ότι μια απόφαση που είχε ληφθεί προ ετών, να ξεκινήσει δικαστικός αγώνας, μετατέθηκε για τις ελληνικές καλένδες μετά την αλλαγή της τότε αρμοδίας υπουργού.
Μπορεί, βέβαια, να κατοχυρώσαμε την ονομασία "μακεδονικός οίνος", αλλά υπάρχει πληθώρα άλλων προϊόντων που είναι απροστάτευτα. Οι δε γείτονες, φαίνεται ότι έχουν συνδυάσει την επιχειρηματικότητα με την προπαγάνδα της κυβέρνησής τους, διότι -θα το θυμάστε- είχε εμφανιστεί στην Θεσσαλονίκη σκοπιανό φορτηγό, μεταφέροντας καφέ με ονομασία της συσκευασίας του… "Πέλλα", παραπέμποντας στην πρωτεύουσα της αρχαίας Μακεδονίας. Ποιος καταναλωτής, του εσωτερικού ή του εξωτερικού, δεν θα παραπλανηθεί;
Έχει επομένως και οικονομική-επιχειρηματική διάσταση το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων. Και το έλλειμμα της ελληνικής πολιτείας καλείται να το αντιμετωπίσει ο ίδιος ο επιχειρηματικός κόσμος. Καλό θα είναι να δραστηριοποιηθούν τα Επιμελητήρια προς αυτή την κατεύθυνση, διότι μπορεί να αγοράζουμε "μακεδονικά" προϊόντα από το Κουμάνοβο, νομίζοντας ότι είναι Ελλήνων παραγωγών.