Skip to main content

ΕΕ-Λυβύη: Μια συνεργασία με αβέβαιη έκβαση

Οι Βρυξέλλες προσπαθούν να θέσουν υπό έλεγχο τις προσφυγικές ροές. Η Λιβύη αποκτά όλο και πιο μεγάλη σημασία και οι έλεγχοι στα σύνορά της

Πρόσφατα ο στρατηγός Καλιφά Χαφτάρ, ο πιο ισχυρός άνδρας στην ανατολική Λιβύη σε μια συνέντευξή του στην ιταλική Corriere della Sera ζήτησε από την ΕΕ περισσότερα χρήματα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Μάλιστα, για να ανακοπούν οι προσφυγικές ροές, εκτίμησε ότι χρειάζονται 20-25 δις δολάρια. Η Τουρκία έχει λάβει μέχρι τώρα 6 δις δολάρια για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών από Συρία και Ιράκ. Ο Χαφτάρ δικαιολόγησε το υπέρογκο ύψος που ζητά λέγοντας ότι το πρόβλημα στη Λιβύη είναι σοβαρότερο. «Στη Λιβύη πρέπει να διαχειριστούμε κύματα προσφύγων και μεταναστών από όλες τις περιοχές της Αφρικής» είπε ο ίδιος.

Προκαλεί πάντως έκπληξη το γεγονός ότι ο στρατηγός Χαφτάρ, που μέχρι τώρα δεν συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη, εκφράζεται ανοιχτά για το προσφυγικό, διεκδικώντας, όπως εκτιμούν ειδικοί, πιο ενεργό ρόλο όχι μόνο στις κοινές προσπάθειες αντιμετώπισης του προσφυγικού με την ΕΕ αλλά και στην άστατη πολιτική ζωή της Λιβύης. Σύμφωνα με τον Λίβυο δημοσιογράφο Μπασίμ Ταργιουμάν το ότι ο Χαφτάρ μιλά για τα θέματα αυτά, ίσως υποδηλώνει ότι και η ΕΕ δίνει ένα άτυπο πράσινο φως για την εξάπλωση της εξουσίας του. Ο ίδιος δημοσιογράφος αμφιβάλλει σε κάθε περίπτωση για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Λιβύης στο πρότυπο της ευρωτουρκικής συμφωνίας.

Μια πολύπλοκη κατάσταση με πολλές παραμέτρους

Σύμφωνα με τον Λίβυο στρατηγό το πρόβλημα των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών δεν επικεντρώνεται μόνο στις ακτές της Μεσογείου. Εκτιμά ότι οι έλεγχοι θα πρέπει να επεκταθούν σε ένα μήκος 4.000 χλμ. στα νότια σύνορα της χώρας. Όπως δηλώνει, τα στρατεύματά του είναι σε ετοιμότητα, ωστόσο απαιτείται ειδική εκπαίδευση και σύγχρονα εξοπλιστικά συστήματα. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Αλί Ουχιντά, επίσης από τη Λιβύη, και η ΕΕ τελευταία δείχνει να τηρεί μια πιο ρεαλιστική στάση, αναγνωρίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης και των νότιων συνόρων της Λιβύης. Όπως επισημαίνει ο Ουχιντά περίπου 600.000 πρόσφυγες έχουν φτάσει στην Ιταλία από τη Λιβύη τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Οι περισσότεροι από την υποσαχάρια Αφρική, ενώ σχεδόν 13.000 έχουν πεθάνει. Όπως επισημαίνει ο ειδικός σε θέματα ασφαλείας Βασίλ Ταργιουμάν το μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή εστιάζεται στην παράνομη διακίνηση ανθρώπων και την ανεξέλεγκτη δράση εγκληματικών οργανώσεων, που επίσης δραστηριοποιούνται στο χώρο της διακίνησης ναρκωτικών καθώς και το λαθρεμπόριο πετρελαίου. Αυτές οι οργανώσεις ελέγχουν μάλιστα τμήματα της Λιβύης και τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιούνται έτσι στην παράνομη διακίνηση προσφύγων και μεταναστών.

Τι κάνει η επίσημη κυβέρνηση Ενότητας της Λιβύης;

Από την πλευρά της η κυβέρνηση Ενότητας της Λιβύης υπό τον Φαγιέζ Αλ Σαράντς ζήτησε τη συνδρομή της Ιταλίας τον Ιούνιο για την αντιμετώπιση των διακινητών. Τρία πλοία του ιταλικού ναυτικού δραστηριοποιούνται πλέον στις λιβυκές ακτές. Ωστόσο όπως αναφέρει ο Αλί Ουχιντά θύματα αυτής της διμερούς συμφωνίας είναι μόνο οι ίδιοι οι πρόσφυγες. Πολλές ανθρωπιστικές ΜΚΟ επέκριναν τη διμερή αυτή συμφωνία κι έτσι διέκοψαν τη δράση τους στην περιοχή. Την ίδια στιγμή η Διεθνής Αμνηστία που έχει επικρίνει σφοδρά τη συμφωνία ΕΕ-Toυρκίας ως ανεπαρκή, προειδοποιεί για τις συνέπειες αντίστοιχων προβληματικών συμφωνιών με χώρες όπως η Λιβύη, το Σουδάν ή ο Νίγηρας. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και η Pro Asyl. Σε έγγραφο που εξέδωσε για το προσφυγικό αποκαλεί την ευρωτουρκική συμφωνία «προδοσία» προς τους πρόσφυγες και ασκεί κριτική στην ευρωπαϊκή αλλά και την ιταλική πολιτική έναντι της Λιβύης.

Κάλεντ Σάλαμεχ / Δ. Κυρανούδη
Πηγή: Deutsche Welle