Skip to main content

Ελεύθερη νέα παραλία, αλλά να πίνουμε κι έναν καφέ βρε αδελφέ...

Η λογική λέει ότι η νέα παραλία θα πρέπει να παραμείνει ένας ελεύθερος δημόσιος χώρος, αλλά να μπορεί να σηκώσει και οικονομικές δραστηριότητες.

Σε μείζον θέμα -και λογικά- έχει αναδειχθεί στο δημόσιο διάλογο της Θεσσαλονίκης, το ζήτημα των τραπεζοκαθισμάτων. Μπορεί η κουβέντα τις τελευταίες μέρες να έχει περιοριστεί στα τραπεζάκια των αναψυκτηρίων της νέας παραλίας, όμως διαχρονικά και διαπαραταξιακά πια αποδεικνύεται ότι λόγια και πράξεις, ειδικά σε ό,τι αφορά στα τραπεζοκαθίσματα σε όλη τη Θεσσαλονίκη, απέχουν παρασάγγας.

Η μόδα της άναρχης και ανεξέλεγκτης επέκτασης των τραπεζοκαθισμάτων σε όλη την πόλη ξεκινά πριν από πολλά χρόνια. «Κορυφώνεται» (έτσι νόμιζαν όλοι τότε) την περίοδο της τελευταίας θητείας Παπαγεωργόπουλου στο δήμο όταν ένα κύμα διαμαρτυριών για την κατάληψη του δημόσιου ελεύθερου χώρου φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση τη δημοτική αρχή και πολλούς να μην ξέρουν πώς να απολογηθούν για μια κατάσταση εξαιρετικά δυσάρεστη σε όλη την πόλη και ειδικά στα πιο κεντρικά σημεία της, όπως η παλιά παραλία, η Αριστοτέλους κτλ.

Σε κάθε δρόμο που γινόταν μια ανάπλαση αμέσως ο χώρος καλυπτόταν από τραπεζοκαθίσματα. Η προσβασιμότητα και προσπελασιμότητα ήταν σχεδόν αδύνατη σε πολλά σημεία της Θεσσαλονίκης, ενώ ούτε συζήτηση για τη διέλευση πεζών και ειδικά ατόμων με αναπηρίες, ηλικιωμένων, οικογενειών με βρέφη και μωρά.

Τότε λοιπόν η παράταξη του Γιάννη Μπουτάρη έκανε σημαία της την απελευθέρωση του δημόσιου χώρου. Υπήρξαν ρητές δεσμεύσεις για τον περιορισμό του χάους, για την αυστηρή αντιμετώπιση των παραβατών, μέχρι και καταγγελίες για την τότε δημοτική αρχή και πολλές υπόνοιες ότι το όλο μπάχαλο οφείλεται ακόμη και σε χρηματισμούς.

Η ανάληψη της διοίκησης του δήμου από την παράταξη της «Πρωτοβουλίας» ήταν υποτίθεται και η έναρξη του δραστικού περιορισμού των τραπεζοκαθισμάτων. Λίγα χρόνια μετά καταλάβαμε όλοι ότι μπορούν τα πράγματα να γίνουν ακόμη χειρότερα...

Πλέον τα τραπεζοκαθίσματα έχουν καταλάβει όλη την πόλη, είναι άναρχα τοποθετημένα κι ας μετρούν όλοι τα εκατοστά για χάρη της νομιμότητας και η αισθητική της ομπρέλας είναι καθεστώς.

Ο δημόσιος χώρος καταπατάται, ο δημόσιος χώρος καταλαμβάνεται και σε κάθε περίπτωση ελάχιστοι δημόσιοι χώροι είναι ελεύθεροι και προσβάσιμοι σε όλη την πόλη. Όποιος περπατά σε πεζοδρόμιο το γνωρίζει πολύ καλά. Ο νόμος των τραπεζοκαθισμάτων υπερισχύει όλων. Συνηθίσαμε πια και με τη διοίκηση Μπουτάρη σε αυτή την κατάσταση. Όχι μόνο δεν άλλαξε κάτι προς το καλύτερο, αλλά τα πράγματα χειροτέρευσαν.

Να όμως που από την καθημερινή συνήθεια, σήμερα φτάσαμε να γίνονται μέχρι και διαμαρτυρίες, οργανωμένων πολιτών για τον ελεύθερο χώρο, την αισθητική και όλα εκείνα που υποτίθεται ότι πρέσβευε η διοίκηση Μπουτάρη. Το σημείο – κλειδί είναι ο χώρος, η νέα παραλία, ένα έργο που αγαπήθηκε τόσο, ειδικά για την αίσθηση ελευθερίας που δίνει σε όσους την επισκέπτονται, ώστε πλέον όταν κάποιοι την... πειράζουν, να παίρνουν και το ανάθεμα όσων την αγαπούν.

Οι άνθρωποι αυτοί που σήμερα διαμαρτύρονται, όχι για μια απόφαση, αλλά για μια πρόθεση, με την ολοκλήρωση της ανάπλασης βρήκαν ένα χώρο όπου τα δικαιώματά τους ως πεζοί, ποδηλάτες, περιπατητές, γονείς με παιδιά, μοναχικοί, οικολόγοι, ηλικιωμένοι, ανάπηροι κτλ. (προσοχή δεν είναι ειδικές ομάδες, ευπαθείς ή ό,τι άλλο «μειονοτικό» μπορεί να φανταστεί κάποιος) δεν καταπατούνται.

Μόλις λοιπόν υπήρξε μια απλή αναφορά στην αξιοποίηση των περιπτέρων με τρόπο ανάλογο όλων των υπόλοιπων χώρων στην πόλη, πολύς κόσμος ξεσηκώθηκε. Έχει το δίκιο του. Γνωρίζει ότι οι νόμοι δεν τηρούνται, γνωρίζει ότι αν επιτρέψεις δέκα τραπεζάκια είναι ζήτημα ημερών να σου φυτρώσουν... 30 και εκλαμβάνει την όλη πρόθεση ως μια ακόμη απειλή περιορισμού των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του.

Χρειάζεται ψυχραιμία. Πρέπει όλοι να λάβουν υπόψη και τη λογική. Δεν θέλω να πάρω τη θέση κανενός. Άλλωστε, ακόμη και η διοίκηση Μπουτάρη, αναγκάστηκε να τα... γυρίσει και πλέον τα σχέδια είναι διαφορετικά, πιο περιορισμένα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχω θέση.

Υπάρχει στο πλαίσιο της ανάπλασης της νέας παραλίας μια μελέτη. Για ποιο λόγο αυτή η μελέτη δεν τηρείται; Αφού στο συντριπτικό ποσοστό υλοποίησής της έγινε αποδεκτή και μάλιστα με ενθουσιασμό από τόσο κόσμο γιατί να τα χαλάσουμε στα τραπεζάκια;

Από την άλλη δεν νομίζω ότι έχει λογική η νέα παραλία να είναι ένας χώρος που δεν έχει κάποια καφέ και μια ήπια ανάπτυξη, δηλαδή είναι ένα έργο που η επιχειρηματικότητα απουσιάζει. Δεν το βρίσκω λογικό. Κατανοώ ένα μέρος της λογικής του δημάρχου. Πρέπει να υπάρξουν και έσοδα κι αυτό μπορεί να γίνει χωρίς να ενοχλείται κανείς. Εκεί που μου τα χαλάει ο κ. Μπουτάρης είναι που ενώ φτάνει να υποστηρίζει κάτι πολύ λογικό, δηλαδή την ήπια αξιοποίηση και το μικρό, αλλά υπαρκτό επιχειρείν σε έναν τέτοιο προνομιακό χώρο, μόλις βρει μια αντίδραση περνάει στο άλλο άκρο.

Το διεθνές παράδειγμα γιατί δεν το λαμβάνουμε ποτέ υπόψη; Παραλιακές ζώνες, όπως της Θεσσαλονίκης υπάρχουν σε όλη τη Μεσόγειο και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου. Εκεί δεν υπάρχουν τραπεζοκαθίσματα, δεν υπάρχουν ήπιες οικονομικές δραστηριότητες; Πώς μπορεί να μη σε ενοχλεί ο τύπος που πουλάει στραγάλια και σε ενοχλεί ένα όμορφο καφέ; Το πρώην Maison Crystal δηλαδή τι πρέπει να γίνει; Μουσείο; Γιατί όχι κέντρο διασκέδασης; Μα έλεος δηλαδή με τις απολυτότητες.

Και αυτοί που θέλουν την παραλία ανοιχτό ελεύθερο δημόσιο χώρο έχουν δίκιο και εκείνοι που θέλουν να κάνουν μια στάση και να πιουν ένα ουζάκι αντί της μονοσήμαντης επιλογής να κάτσουν σε ένα παγκάκι ή στα πάρκα με τον καφέ στο πλαστικό και τα κουτάκια μπίρας από το περίπτερο. Γιατί ο ένας να είναι υποχρεωμένος να υποχωρήσει στον τρόπο ζωής του άλλου;

Η νέα παραλία είναι ένας χώρος για όλους. Και πράγματι μας χωράει όλους. Αν δεν ανεχόμαστε ο ένας τον άλλο, αυτό δε θα το διορθώσουν ούτε τα πολλά, ούτε τα λίγα, ούτε τα καθόλου τραπεζάκια.

Υπάρχει η χρυσή τομή. Και η λογική λέει ότι αφενός η νέα παραλία θα πρέπει να παραμείνει ένας ανοιχτός ελεύθερος δημόσιος χώρος, αλλά σίγουρα μπορεί να σηκώσει και οικονομικές δραστηριότητες. Για την αισθητική τους και για τον τρόπο που λειτουργούν υπάρχουν κανόνες. Τους θέτεις και οφείλεις –ως δημοτική ή άλλη αρχή- να διασφαλίσεις ότι θα τηρούνται. Αν δεν το κάνεις τότε εδώ είναι το πρόβλημα κι όχι στα τραπεζάκια.

Το ίδιο ισχύει και σε όλη την πόλη. Ας πιέσουμε όλοι ο δήμος, η αστυνομία και όποιος άλλος αρμόδιος για την τήρηση των κανόνων εύρυθμης λειτουργίας μιας πόλης και μιας κοινωνίας να κάνουν σωστά τη δουλειά τους κι ας αφήσουμε κατά μέρος τους παπισμούς. Κανείς δεν ξέρει τα πάντα και για όλα αυτού του τύπου τα ζητήματα υπάρχουν εφικτές λύσεις. Και ο κόσμος να συνεχίσει να χαίρεται τη βόλτα του και να μπορέσει να απολαύσει μια στάση με πιο... καταναλωτικό τρόπο. Και για τους επίδοξους επιχειρηματίες της νέας παραλίας να επισημάνω ότι δεν μπορούν να καταπατούν και να μη σέβονται το δημόσιο χώρο ή ακόμη και το χώρο που οι ίδιοι πληρώνουν. Ξέρετε, στη συνολική εικόνα της πόλης έχουν κι αυτοί μερίδιο. Κι αν η πόλη βουλιάζει, θα βουλιάζουν μαζί της και οι επιχειρήσεις τους.