Με πολύ γρήγορους ρυθμούς –πολύ γρηγορότερους από αυτούς που μας έχει συνηθίσει το ελληνικό κράτος- συγκροτήθηκε από την υφυπουργό Βιομηχανίας Θεοδώρα Τζάκρη το Φόρουμ για τη Βιομηχανία, η πρώτη συνεδρίαση του οποίου πραγματοποιήθηκε χθες στην Αθήνα. Η σύσταση του Φόρουμ –στην ουσία πρόκειται για ένα Συμβούλιο για τη βιομηχανική πολιτική- αποτέλεσε πρόταση των βιομηχάνων του Βορρά, την οποία υιοθέτησε το υπουργείο Ανάπτυξης. Στόχος είναι η διαμόρφωση προτάσεων για την ανάπτυξη της ελληνικής μεταποίησης, που να μπορούν νε εφαρμοστούν άμεσα, ώστε να συμβάλλουν στην ανάταξη του παραγωγικού ιστού, που τα αρκετά τελευταία χρόνια –με αποκορύφωμα την περίοδο της κρίσης- βρίσκεται σε διαδικασία αποδιάρθρωσης. Τα φουγάρα σβήνουν σωρηδόν, χωρίς στη θέση τους να ανάβουν καινούρια και ολόκληρες περιοχές ερημώνουν από παραγωγική άποψη. Κινδυνεύει να χαθεί μια ολόκληρη παράδοση και να αχρηστευθούν γνώσεις και εμπειρία που κατακτήθηκαν σε δύσκολες συνθήκες.
Η αξία αυτών των πρωτοβουλιών είναι για τη Βόρεια Ελλάδα αυτονόητη. Πρόκειται για την περιοχή της χώρας με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση παραγωγικής ισχύος στη χώρα. Το χαρακτηριστικό, μάλιστα, της Μακεδονίας, της Θράκης και της Ηπείρου είναι ότι δίπλα σε ορισμένες μεγάλες –θα τις χαρακτηρίζαμε εμβληματικές- βιομηχανικές μονάδες δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα 30 χρόνια πολλές μεσαίες και μικρότερες, που έχουν συμβάλλει στην αύξηση του πλούτου και την ενίσχυση της απασχόλησης στην περιοχή. Κατά κάποιο τρόπο αποτελούν την αναπτυξιακή ραχοκοκαλιά του βορειοελλαδικού τόξου. Άλλωστε σε αυτόν τον γεωγραφικό χώρο βρίσκονται οι περισσότερες οργανωμένες Βιομηχανικές Περιοχές της χώρας. Γι’ αυτό και τα λουκέτα πέρα από την αύξηση της ανεργίας –ή ακριβώς γι’ αυτό το λόγο- έχουν απονευρώσει και υποβαθμίσει τις τοπικές κοινωνίες, με πρώτη και καλύτερη τη Θεσσαλονίκη. Με αυτά τα δεδομένα κάθε προσπάθεια να επανέλθει η ελληνική μεταποίηση σε διακριτή θέση στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας είναι κομβικής σημασίας για τη Β. Ελλάδα.
Το πραγματικό ερώτημα, βέβαια, είναι σε τι πρακτικό αποτέλεσμα μπορεί να καταλήξει το Φόρουμ; Οι προσδοκίες είναι μεγάλες, καθώς οι ομάδες που δημιουργήθηκαν και θα καταθέσουν τις προτάσεις τους εντός του Φεβρουαρίου έχουν σαφή πεδία για να δουλέψουν. Την καταγραφή των δυναμικών κλάδων της βιομηχανίας, με κριτήριο την αντοχή στο διεθνή ανταγωνισμό. Τη διασύνδεση της βιομηχανίας με την καινοτομία. Την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου, μέσω οργανωτικής και τεχνολογικής υποστήριξης, αναβάθμισης του ανθρώπινου δυναμικού κ.α. Την εξοικονόμηση και τη μείωση του κόστους ενέργειας. Τη δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων, πέραν του ΕΣΠΑ, σε συνεργασία με τις τράπεζες. Τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος (άρση διοικητικών εμποδίων, ταχύτητα αδειοδότησης, εποπτεία αγοράς κ.λπ.). Σε όλα αυτά τα θέματα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, αφού οι δυσλειτουργίες και η μεγάλη γραφειοκρατία, συχνά καθυστερούν ή ακυρώνουν στην πράξη σχεδιασμούς που έχουν προδιαγραφές επιτυχίας.
Η ελληνική εμπειρία γενικά και τα αντανακλαστικά του κράτους ειδικότερα δεν επιτρέπουν μεγάλη αισιοδοξία. Καλύτερα να κρατάμε μικρό καλάθι. Στην Ελλάδα της κρίσης –ίσως και πριν από την κρίση- η επιχειρηματικότητα χαρακτηρίζεται ηρωισμός. Ειδικά σε ότι αφορά τη μεταποίηση ο χαρακτηρισμός αυτός αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση. Τα αντικίνητρα είναι περισσότερα από τα κίνητρα. Πολύ συχνά το αυτονόητο δεν δικαιώνεται. Αν η Θεοδώρα Τζάκρη και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ καταφέρουν να εφαρμόσουν τις προτάσεις που θα διαμορφωθούν στο πλαίσιο του Φόρουμ –έστω ένα μέρος τους- άμεσα και με ταχύτητα, τότε θα έχει γίνει ένα βήμα μπροστά. Μπορεί και περισσότερα. Από εκεί και πέρα αποτελέσματα θα υπάρξουν. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Συχνά οι επιχειρήσεις ευνοούνται περισσότερο ή λιγότερο από το ευρύτερο κλίμα, τη διεθνή συγκυρία, την παγκόσμια τάση. Όταν, όμως, έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις με γνώση και σοβαρότητα οι πιθανότητες αποτυχίας μειώνονται.