Οι αλλαγές που έφερε η επιβολή υψηλότερου ΦΠΑ σε αρκετά τρόφιμα, έχουν γίνει άμεσα αισθητές στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ έκανε σύγκριση του πολυσυζητημένου καλαθιού της νοικοκυράς σε Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία και Βρετανία και έβγαλε αρκετά σημαντικά συμπεράσματα, ως προς την επιβάρυνση που υφίσταται ο Έλληνας καταναλωτής, αλλά και ο αντίστοιχος ξένος.
Αναφέρει συγκεκριμένα η έρευνα της ΕΣΕΕ:
Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις και την αύξηση του ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα διατροφής στην Ελλάδα, το ΙΝ.ΕΜ.Υ.-ΕΣΕΕ διενήργησε συγκριτική ανάλυση του κόστους του καλαθιού νοικοκυράς σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία και Γαλλία. Ειδικότερα, η έρευνα περιλάμβανε την τιμοληψία 19 βασικών προϊόντων ευρείας κατανάλωσης (αλεύρι, γάλα, καφές, μακαρόνια, χυμός πορτοκαλιού, πατάτες, μήλα κλπ) και στις τέσσερις χώρες και η σύγκρισή τους με τις τιμές που ισχύουν πλέον στην Ελλάδα.
Από την ανάλυση προκύπτουν εξαιρετικά σημαντικά συμπεράσματα καθώς εκτός από το επίπεδο του κόστους ζωής, λαμβάνονται υπόψη και οι εξαιρετικά μεγάλες διαφορές στο διαθέσιμο εισόδημα, στο εισόδημα δηλαδή που απομένει στον καταναλωτή να δαπανήσει για αγορές ή για να αποταμιεύσει. Για το συγκεκριμένο καλάθι της νοικοκυράς:
Η συνολική επιβάρυνση του καλαθιού της νοικοκυράς (περιλαμβανομένου δηλαδή και του ΦΠΑ) ταυτίζεται σχεδόν για τις περιπτώσεις της Ισπανίας και της Ελλάδας, καθώς η χώρα μας είναι οριακά μόνο ακριβότερη, με κόστος καλαθιού στα 51,61 ευρώ, έναντι 51,04 ευρώ του καλαθιού στην Ισπανία.
Παρά το γεγονός ότι το τελικό κόστος του καλαθιού σε Ισπανία και Ελλάδα σχεδόν ταυτίζεται, οι τιμές των επιμέρους προϊόντων παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η ταύτιση λοιπόν του κόστους οφείλεται στην αλληλοεξουδετέρωση των διαφορών αυτών.
Το καλάθι της νοικοκυράς (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) στη χώρα μας παραμένει φθηνότερο κατά 38,2% συγκριτικά με το αντίστοιχο του Ηνωμένου Βασιλείου και κατά 29,1% σε σχέση με εκείνο της Γαλλίας.
Χωρίς ΦΠΑ, οι διαφορές με τις ακριβότερες χώρες διογκώνονται, δηλαδή η Ελλάδα γίνεται ακόμα πιο φθηνή, ενώ η Ισπανία γίνεται ακριβότερη. Ειδικότερα, χωρίς το ΦΠΑ το καλάθι στην Ελλάδα γίνεται ακόμη φθηνότερο του Ηνωμένου Βασιλείου κατά 52,5% και κατά 40,7% της Γαλλίας. Συγκριτικά με την Ισπανία, το ελληνικό καλάθι γίνεται πλέον σημαντικά φθηνότερο (κατά 7,1%).
Αυτό συμβαίνει γιατί οι συντελεστές ΦΠΑ στη χώρα μας είναι σημαντικά υψηλότεροι των υπολοίπων κρατών (Ελλάδα: 13% και 23%, έναντι Ηνωμένου Βασιλείου: 0%, 5% και 20%, Ισπανίας: 4%, 10% και 21%, Γαλλίας: 5,5%, 10% και 20%).
Άν όμως ληφθεί υπόψη το ότι στην Ελλάδα, το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα είναι 57,2% χαμηλότερο της Γαλλίας, 47,2% μικρότερο της Βρετανίας και υπολείπεται κατά 25,1% της Ισπανίας, οι Έλληνες καταναλωτές επιβαρύνονται πολύ περισσότερο από τους Ισπανούς, αφού διαθέτουν κατά μέσο όρο 25,1% μικρότερο εισόδημα να δαπανήσουν. Για τις δε έτερες χώρες οι συγκρίσεις είναι συντριπτικές.
Οι διαφορές που εντοπίζονται στις τιμές των επιμέρους προϊόντων και ανά χώρα μπορούν να ξεπεράσουν σημαντικά το μέσο όρο. Πχ το κοτόπουλο νωπό ολόκληρο (Kg) πωλείται σε υπερδιπλάσια τιμή στο Ηνωμένο Βασίλειο (6,52 ευρώ) συγκριτικά με την Ελλάδα (3,05 ευρώ), στην Ισπανία το ένα κιλό μήλα πωλείται σημαντικά ακριβότερα (2,73 ευρώ) σε σχέση με την Ελλάδα (1,34 ευρώ) ενώ στη Γαλλία το ένα κιλό κρεμμύδια πωλείται πολύ ακριβότερα σε σχέση με τη χώρα μας (1,95 έναντι 0,78 ευρώ).