Αντί για υπουργούς και γραμματείς επί τουρισμού, έχουμε κατά κανόνα, εδώ και δεκαετίες, υπουργούς και γραμματείς τουρίστες...
Με ανυπόκριτη ικανοποίηση η βουλγαρική Ραδιοφωνία παρουσίασε ρεπορτάζ, σύμφωνα με το οποίο αυξήθηκε κατά 20% η κίνηση επιβατών και οχημάτων στις διόδους Βουλγαρίας-Ελλάδας, κατά το διάστημα των χριστουγεννιάτικων εορτών. Περίπου 113.000 επιβάτες και 25.000 αυτοκίνητα πέρασαν από τις συνοριακές διόδους. Άλλοι τόσοι αναμένονται κατά το τετραήμερο της πρωτοχρονιάς.
Όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής της Περιφερειακής Διεύθυνσης της Βουλγαρικής Συνοριακής Αστυνομίας στο Σμόλιαν, κ. Τόντορ Γκεοργκίεφ, κατά 20% αυξήθηκε ο αριθμός των επιβατών και οχημάτων στις μεθοριακές διόδους, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του περασμένου χρόνου. Το 60% των ατόμων ταξίδευσαν από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία, ενώ το 40% αντίστροφα.
Σ’ αυτό το 40%, ανήκουν πολλοί (από τους 50.000) Έλληνες που εργάζονται στη Βουλγαρία και ήρθαν στις οικογένειές τους για γιορτές. Όσοι δε, Βούλγαροι και Ανατολικοευρωπαίοι, ήρθαν στην Ελλάδα, ανήκουν στις εύπορες κοινωνικές τάξεις, ενώ στη Βουλγαρία πηγαίνουν Έλληνες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.
Κανείς φυσικά, δεν μπορεί να υποχρεώσει τους πολίτες να προτιμούν τον εσωτερικό τουρισμό, για να μένουν τα χρήματα στην Ελλάδα που τόσο τα χρειάζεται. Το κόστος διαμονής στη Βουλγαρία (και σε όλες τις βαλκανικές χώρες, μηδέ της Τουρκίας εξαιρουμένης) είναι καταφανώς μικρότερο απ’ ότι στην Ελλάδα. Και δεν οφείλεται μόνον στο ακριβό ευρώ σε σχέση με το δολάριο, ούτε στα μεγάλα επιχειρησιακά έξοδα. Υπάρχουν πολλοί παράμετροι που αποδυναμώνουν συνεχώς τη βαριά μας βιομηχανία, όπως συνηθίζουμε να αποκαλούμε τον τουρισμό.
Πριν από τέσσερις δεκαετίες δεν υπήρχαν ελλείμματα στον προϋπολογισμό, η δε δραχμή επιδεχόταν ανατίμηση, διότι είχαμε τρία ισχυρά όπλα: το τουριστικό, το ναυτιλιακό και το μεταναστευτικό συνάλλαγμα (και δεν είχαμε εκτεταμένη διαφθορά). Το μεταναστευτικό συνάλλαγμα ακολουθεί σήμερα αντίστροφη πορεία. Οι Έλληνες μετανάστες των δεκαετιών ’50 και ’60 επέστρεψαν, άλλοι δε έγιναν πολίτες των χωρών υποδοχής. Το ναυτιλιακό, παρόλο που εξακολουθεί να είναι πηγή ζωής, μειώθηκε (για λόγους που δεν είναι του παρόντος).
Το τουριστικό συνάλλαγμα δίνει οικονομικές ανάσες, αλλά έμεινε σε επίπεδα προηγουμένων δεκαετιών, την ώρα που η γειτονική Τουρκία εμφανίζει αυξήσεις με απλησίαστους για μας ρυθμούς. Δεν είναι μόνον το κόστος υπηρεσιών. Λείπει η παιδεία και η τουριστική πολιτική της κεντρικής εξουσίας. Πρέπει να ομολογηθεί ότι αντί για υπουργούς και γραμματείς επί τουρισμού, έχουμε κατά κανόνα, εδώ και δεκαετίες, υπουργούς και γραμματείς τουρίστες.
Ως προς την έλλειψη παιδείας αυτή παρατηρείται χωρίς δυσκολία, από τη σύγκριση των κατ’ επάγγελμα ασχολούμενων με τον τουρισμό και των πρώην ψαράδων ή κτηνοτρόφων, που η συγκυρία τους επέτρεψε να μετατρέψουν την παραλιακή καλύβα σε «ρεστωράν» και τη στάνη σε ξενοδοχείο. Κάποια εποχή, αυτή η γραφικότητα γοήτευε τους Ευρωπαίους, όσο όμως διατηρούσαν στη μνήμη τους τον «Ζορμπά».
Δεν είναι τυχαίο, που είναι αυξημένες κατά 8%, σε σχέση με πέρσι, οι καταγγελίες καταναλωτών για τις τουριστικές υπηρεσίες, τις οποίες δέχθηκε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) από την 1η Ιουλίου 2010 έως και το Δεκαπενταύγουστο. Η πλειοψηφία των παραπόνων των καταναλωτών αφορούσε τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα.
Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η απουσία τουριστικής πολιτικής από το κράτος. Ένας από τους πολλούς λόγους που συμβαίνει αυτό είναι και το γεγονός ότι, για να ληφθεί μια απόφαση από το αρμόδιο υπουργείο ή γραμματεία, απαιτείται η υπογραφή πολλών άλλων συναρμόδιων υπουργείων. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) υπολόγισε ότι ο κυβερνητικός φορέας με θέματα τουρισμού ποτέ δεν είχε αρμοδιότητες που να καλύπτουν περισσότερο από το 20% των θεμάτων που τον αφορούσαν. Γι’ αυτόν το λόγο επιμένει στη δημιουργία «Αυτόνομου Υπουργείου Τουρισμού» (όπως θα ανακοινώσει στις 12 Ιανουαρίου 2011, με την παρουσίαση από αυτόν του νέου αναπτυξιακού μοντέλου του ελληνικού τουρισμού).
Για υστερόγραφο, να μου επιτραπεί να υπενθυμίσω ότι στον αριθμό αφικνουμένων τουριστών στην Ελλάδα περιλαμβάνονται και οι μετανάστες που πηγαινοέρχονται στις χώρες τους. Ο αριθμός δηλαδή των πραγματικών αφίξεων είναι αρκετά μικρότερος από αυτόν που ανακοινώνεται επίσημα.
Ο Μακεδών
Όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής της Περιφερειακής Διεύθυνσης της Βουλγαρικής Συνοριακής Αστυνομίας στο Σμόλιαν, κ. Τόντορ Γκεοργκίεφ, κατά 20% αυξήθηκε ο αριθμός των επιβατών και οχημάτων στις μεθοριακές διόδους, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του περασμένου χρόνου. Το 60% των ατόμων ταξίδευσαν από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία, ενώ το 40% αντίστροφα.
Σ’ αυτό το 40%, ανήκουν πολλοί (από τους 50.000) Έλληνες που εργάζονται στη Βουλγαρία και ήρθαν στις οικογένειές τους για γιορτές. Όσοι δε, Βούλγαροι και Ανατολικοευρωπαίοι, ήρθαν στην Ελλάδα, ανήκουν στις εύπορες κοινωνικές τάξεις, ενώ στη Βουλγαρία πηγαίνουν Έλληνες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.
Κανείς φυσικά, δεν μπορεί να υποχρεώσει τους πολίτες να προτιμούν τον εσωτερικό τουρισμό, για να μένουν τα χρήματα στην Ελλάδα που τόσο τα χρειάζεται. Το κόστος διαμονής στη Βουλγαρία (και σε όλες τις βαλκανικές χώρες, μηδέ της Τουρκίας εξαιρουμένης) είναι καταφανώς μικρότερο απ’ ότι στην Ελλάδα. Και δεν οφείλεται μόνον στο ακριβό ευρώ σε σχέση με το δολάριο, ούτε στα μεγάλα επιχειρησιακά έξοδα. Υπάρχουν πολλοί παράμετροι που αποδυναμώνουν συνεχώς τη βαριά μας βιομηχανία, όπως συνηθίζουμε να αποκαλούμε τον τουρισμό.
Πριν από τέσσερις δεκαετίες δεν υπήρχαν ελλείμματα στον προϋπολογισμό, η δε δραχμή επιδεχόταν ανατίμηση, διότι είχαμε τρία ισχυρά όπλα: το τουριστικό, το ναυτιλιακό και το μεταναστευτικό συνάλλαγμα (και δεν είχαμε εκτεταμένη διαφθορά). Το μεταναστευτικό συνάλλαγμα ακολουθεί σήμερα αντίστροφη πορεία. Οι Έλληνες μετανάστες των δεκαετιών ’50 και ’60 επέστρεψαν, άλλοι δε έγιναν πολίτες των χωρών υποδοχής. Το ναυτιλιακό, παρόλο που εξακολουθεί να είναι πηγή ζωής, μειώθηκε (για λόγους που δεν είναι του παρόντος).
Το τουριστικό συνάλλαγμα δίνει οικονομικές ανάσες, αλλά έμεινε σε επίπεδα προηγουμένων δεκαετιών, την ώρα που η γειτονική Τουρκία εμφανίζει αυξήσεις με απλησίαστους για μας ρυθμούς. Δεν είναι μόνον το κόστος υπηρεσιών. Λείπει η παιδεία και η τουριστική πολιτική της κεντρικής εξουσίας. Πρέπει να ομολογηθεί ότι αντί για υπουργούς και γραμματείς επί τουρισμού, έχουμε κατά κανόνα, εδώ και δεκαετίες, υπουργούς και γραμματείς τουρίστες.
Ως προς την έλλειψη παιδείας αυτή παρατηρείται χωρίς δυσκολία, από τη σύγκριση των κατ’ επάγγελμα ασχολούμενων με τον τουρισμό και των πρώην ψαράδων ή κτηνοτρόφων, που η συγκυρία τους επέτρεψε να μετατρέψουν την παραλιακή καλύβα σε «ρεστωράν» και τη στάνη σε ξενοδοχείο. Κάποια εποχή, αυτή η γραφικότητα γοήτευε τους Ευρωπαίους, όσο όμως διατηρούσαν στη μνήμη τους τον «Ζορμπά».
Δεν είναι τυχαίο, που είναι αυξημένες κατά 8%, σε σχέση με πέρσι, οι καταγγελίες καταναλωτών για τις τουριστικές υπηρεσίες, τις οποίες δέχθηκε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) από την 1η Ιουλίου 2010 έως και το Δεκαπενταύγουστο. Η πλειοψηφία των παραπόνων των καταναλωτών αφορούσε τα ξενοδοχεία και τα καταλύματα.
Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί η απουσία τουριστικής πολιτικής από το κράτος. Ένας από τους πολλούς λόγους που συμβαίνει αυτό είναι και το γεγονός ότι, για να ληφθεί μια απόφαση από το αρμόδιο υπουργείο ή γραμματεία, απαιτείται η υπογραφή πολλών άλλων συναρμόδιων υπουργείων. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) υπολόγισε ότι ο κυβερνητικός φορέας με θέματα τουρισμού ποτέ δεν είχε αρμοδιότητες που να καλύπτουν περισσότερο από το 20% των θεμάτων που τον αφορούσαν. Γι’ αυτόν το λόγο επιμένει στη δημιουργία «Αυτόνομου Υπουργείου Τουρισμού» (όπως θα ανακοινώσει στις 12 Ιανουαρίου 2011, με την παρουσίαση από αυτόν του νέου αναπτυξιακού μοντέλου του ελληνικού τουρισμού).
Για υστερόγραφο, να μου επιτραπεί να υπενθυμίσω ότι στον αριθμό αφικνουμένων τουριστών στην Ελλάδα περιλαμβάνονται και οι μετανάστες που πηγαινοέρχονται στις χώρες τους. Ο αριθμός δηλαδή των πραγματικών αφίξεων είναι αρκετά μικρότερος από αυτόν που ανακοινώνεται επίσημα.
Ο Μακεδών