Skip to main content

Η αμερικανική πολιτική στα Βαλκάνια και την Ελλάδα

Παρά τα όσα θρυλούνται, η αλλαγή κατοίκου στον Λευκό Οίκο επιφέρει αλλαγές στην εξωτερική πολιτική - Η αλλαγή από Ομπάμα σε Τραμπ.

Στο προχθεσινό σημείωμα για τον Μπράιαν Γι, αναγνώστης μού καταλογίζει άγνοια της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, γράφοντας: «Το λαθος που κανεις Μακεδων ειναι οτι εφαρμόζεις τον ελληνικό τρόπο πολιτικής για τον τρόπο λειτουργίας των ΗΠΑ. Δεν υπάρχει αναλογια. Ανεξάρτητα από το αν η Nuland ή κάποιος άλλος ήταν ο βοηθος υφυπουργος του γραφειου κεντρικης Ευρωπης, (ο βοηθος υφυπουργος ειναι τωρα ο Yee) η πολιτική των ΗΠΑ θα ήταν η ίδια. Δεν εργάζεται μόνος του αλλά για το συμφέρον της χώρας που είναι συγκεκριμένο και δεν θα αλλάξει ανεξάρτητα από τον πρόεδρο».

Συμφωνώ κατ’ αρχάς, ότι οι ΗΠΑ καταρτίζουν μακροχρόνια προγράμματα, τα οποία σε γενικές γραμμές εφαρμόζουν. Φυσικά, θα χαρακτηρίζονταν ανόητοι οι πολιτικοί εκείνοι που θα εφάρμοζαν κάποιο πρόγραμμα όταν αλλάζουν οι συνθήκες. Γι’ αυτό και υπάρχουν διάφορα σενάρια και επιλέγεται το καταλληλότερο στη δεδομένη στιγμή.

Όμως, παρά τα όσα θρυλούνται, η αλλαγή κατοίκου στον Λευκό Οίκο επιφέρει αλλαγές στην εξωτερική πολιτική. Να πω εδώ, ότι στα πρώτα βήματά μου ενασχόλησης με τα Μέσα, με συμβούλευσε Ελληνοαμερικανός ανώτερος αξιωματούχος, να διευκρινίζω όταν αναφέρομαι στις ΗΠΑ, ποιον φορέα εννοώ: Την κυβέρνηση, το Κογκρέσο, το υπ. Εξωτερικών, το NSA [όταν ήταν υπερκρατική υπηρεσία και πριν τεθεί στον έλεγχο της κυβέρνησης], τα λόμπις, τους επιχειρηματικούς κολοσσούς;

Καθένας από αυτούς φορείς ασκεί σημαντική επιρροή στην άσκηση κυβερνητικής πολιτικής, γι’ αυτό και παρατηρείται να υπερισχύουν άλλοτε οι πετρελαιικές, άλλοτε οι εξοπλιστικές βιομηχανίες.

Αλλά, απορώ γιατί παρέβλεψε ο αναγνώστης, ότι η τελευταία κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ, έφερε ανατροπή και όλων των προηγούμενων σχεδιασμών. Ανετράπη πλήρως η πολιτική Ομπάμα στην Κούβα, στο Αφγανιστάν, στη Σαουδική Αραβία και Κατάρ, ιδίως στην Συρία όπου οι τζιχαντιστές, ενεργούμενα της προηγούμενη κυβέρνησης, κατεδιώχθησαν από την νυν. Ανατροπή υπήρξε και ως προς τον ΟΗΕ, όπου οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την UNESCO και απειλούν να εγκαταλείψουν και τον ΟΗΕ, προς τον οποίο μείωσαν τα κονδύλια υποστήριξης.

Το σημαντικό στοιχείο στην ανατροπή των σχεδιασμών της κυβέρνησης Ομπάμα, δεν είναι οι αλλαγές των συνθηκών, οι οποίες παρέμειναν ίδιες, αλλά οφείλονται στην αλλαγή πολιτικής των Προέδρων. Ο Τραμπ, παραμέρισε τα σχέδια του Ομπάμα, επειδή είχε διαφορετική ιδεολογικοπολιτική προσέγγιση.

Τέλος, παραμένουν ακόμη τα στελέχη του Ομπάμα, όχι επειδή όλα θεωρούνται ικανότερα από τα στελέχη του ρεπουμπλικανικού κόμματος, αλλά επειδή βραδυπορεί ο Πρόεδρος να τα αλλάξει. Κι αυτό δεν το λέγω εγώ, αλλά αναγράφεται ως απορία στις αμερικανικές εφημερίδες, ότι άλλαξε περί τους 500, αντί 4.000 περίπου.

Ιδίως, στο υπ. Εξωτερικών η κατάσταση ήταν τέτοια, ώστε ο Τίλερσον ματαίωσε τις συναντήσεις με τους δημοσιογράφους και επί τρίμηνο περίπου απέφευγε και τις δηλώσεις, αφού εξακολουθούσαν να παραμένουν στο ΥΠΕΞ στενοί συνεργάτες του Ομπάμα. Δεν περνούν δε απαρατήρητες οι διαφορετικές δημόσιες προσεγγίσεις του Τίλερσον από τον Τραμπ, ώστε από τις δηλώσεις των δύο υπάρχει σύγχυση ποια θα ισχύσει.

Ο δε Μιχ. Ιγνατίου έγραψε σε ανταπόκρισή του, ότι δεν υπάρχει ακόμη αμερικανική πολιτική για τα Βαλκάνια, άποψη την οποία υποστηρίζω κι εγώ -πλην της γενικότερης περί απομάκρυνσης των Ρώσων από την Βαλκανική-, προσθέτοντας ότι αυτή κινείται με τη δύναμη της επιτάχυνσης από την εποχή Ομπάμα.

Ως προς την Ελλάδα, γίνεται γνωστό ότι υπήρξαν παρασκηνιακές συζητήσεις στο πλαίσιο των συναντήσεων που έγιναν στην Ουάσιγκτον, για την ανάγκη παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Real News. Η Ουάσιγκτον φέρεται να ζήτησε την χρησιμοποίηση και του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης για επανασυναρμολόγηση ελικοπτέρων που θα φτάνουν με πλοία, ενώ από εκεί θα μπορεί να ελέγχει χώρες στην περιοχή των Βαλκανίων, αλλά και την επικίνδυνη για αποστασία Μολδαβία.

Φρονώ, πως από την στιγμή που οριστικοποιήθηκε η ρήξη μας με την Ρωσία -παρά την εξαγγελία του Ν. Κοτζιά, που με βρίσκει σύμφωνο, περί πολυδιάστατης πολιτικής και ανοίγματος και προς άλλες χώρες, με δεδομένο τον ατλαντικό προσανατολισμό- δεν έχουμε άλλη επιλογή από την στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ. Μία βάση των ΗΠΑ και στην Αλεξανδρούπολη θα αποτρέψει σχέδια της Τουρκίας για εισβολή από τον Έβρο, σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύγκρουσης.

Δυστυχώς, οι αδύναμες χώρες, που καθίστανται ακόμη πιο αδύναμες λόγω έλλειψης ικανοτήτων των ηγετών τους, δεν έχουν πολλές δυνατότητες εφαρμογής ανεξάρτητης πολιτικής. Τουλάχιστον, να καταβάλλεται προσπάθεια της πρόσκτησης του μεγαλύτερου δυνατού κέρδους - ή της μικρότερης δυνατής απώλειας.