Το ότι δεν υπάρχει μία Ελλάδα, αλλά πολλές Ελλάδες το ξέρουμε. Όσοι ζουν στην περιφέρεια το αισθάνονται στο πετσί τους από συστάσεως του ελληνικού κράτους. Η χώρα δεν έχει περιφερειακή κουλτούρα. Το ελληνικό κράτος ήταν και παραμένει συγκεντρωτικό και αθηνοκεντρικό, παρά τις υπερβολές που συχνά λέγονται και γίνονται εν ονόματι αυτής της πραγματικότητας. Τόσο στη δομή και στη λειτουργία του, όσο και στη νοοτροπία όσων κατέχουν και νέμονται την εξουσία, αλλά και όσων επηρεάζουν –ή έστω προσπαθούν να επηρεάσουν- τις αποφάσεις τους. Όσο, μάλιστα, στενεύουν τα οικονομικά δεδομένα και όσο περισσότερο ακούγεται η ανάγκη για αποκέντρωση και περιφερειακή ανάπτυξη, τόσο πιο κεντρομόλος γίνεται στην πράξη η διάθεση ενός τμήματος του κράτους και ενός σημαντικού μέρους των θεσμικών του παραγόντων.
Τους τελευταίους μήνες η αλήθεια αυτή αναδύεται με εντυπωσιακό τρόπο, με αφορμή ένα θέμα, που -θεωρητικά τουλάχιστον- είναι χαμηλής πολιτικής, αλλά προκαλεί αναταράξεις. Η ιστορία ξεκίνησε επίσημα το περασμένο φθινόπωρο, όταν από το βήμα του «Forum Θεσσαλονίκης» ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να αναβαθμίσει θεσμικά τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος σε κοινωνικό εταίρο. Δηλαδή σε ισότιμο παράγοντα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και επίσημο συνομιλητή της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας.
Η εξαγγελία Τσίπρα προκάλεσε την άμεση αντίδραση του ΣΕΒ, ο οποίος με τη γνωστή μέθοδο των διαρροών προσπάθησε να πείσει αφενός ότι ο ΣΒΒΕ είναι δικό του κομμάτι και αφετέρου ότι ο Σύνδεσμος της Β. Ελλάδος είναι μικρός, έχει λίγα μέλη, τα οποία έχουν λίγους εργαζομένους και ότι εν τέλει οι επιχειρήσεις μέλη του αντιπροσωπεύουν ένα μικρό κομμάτι το ΑΕΠ. Οπότε –έβγαινε το συμπέρασμα- δεν υπάρχει λόγος ο κατά τον ΣΕΒ έμπλεος αισθημάτων μικρομεγαλισμού ΣΒΒΕ να συμμετέχει στις σοβαρές συζητήσεις. Προφανώς για τον ΣΕΒ στην επιχειρηματική –και ειδικότερα στην μεταποιητική- δραστηριότητα δεν υπάρχουν αποχρώσεις, ούτε γεωγραφικές παράμετροι.
Η αντίδραση του ΣΕΒ «πάγωσε» τις εξελίξεις, αφού την κυβέρνηση αποτελούν πολιτικά πρόσωπα, τα οποία και πιέσεις δέχονται και ισορροπίες θέλουν να κρατούν. Δεν τις ακύρωσε, πάντως! Μετά από αρκετούς μήνες και αφού ολοκληρώθηκαν οι εκλογές στον ΣΕΒ, το υπουργείο Εργασίας την 1η Ιουνίου συμπεριέλαβε σε νομοσχέδιο το οποίο δημοσιοποίησε προς διαβούλευση, ένα άρθρο – το άρθρο 41- με το οποίο ο ΣΒΒΕ αναγνωρίζεται ως κοινωνικός εταίρος, ο πέμπτος από την πλευρά των εργοδοτών. Οι άλλοι τέσσερις είναι ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), ενώ οι εργαζόμενοι εκπροσωπούνται από τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ).
Η κίνηση της Έφης Αχτσιόγλου ενεργοποίησε και πάλι τα αντανακλαστικά του ΣΕΒ, που επιμένει να αρνείται τη διεύρυνση του σχήματος. Ίσως διότι έτσι γίνονται περισσότεροι οι δικαιούχοι των κονδυλίων του ΛΑΕΚ που δικαιούνται οι εργοδοτικοί φορείς. Ίσως διότι με αυτό τον τρόπο το παιχνίδι ανοίγει –στο μέλλον ίσως και περισσότερο, είναι γνωστό ότι ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος Κων. Μίχαλος «καραδοκεί»- κι επομένως ξεφεύγει από συγκεκριμένες επιρροές. Ίσως για κάποιους άλλους, ιδιαίτερους λόγους.
Ό,τι κι αν ισχύει το μόνο βέβαιον είναι ότι από χθες το μεσημέρι διακινείται από τον ΣΕΒ ανάμεσα στους άλλους κοινωνικούς εταίρους, αλλά και στα μέλη του, ένα σχέδιο επιστολής προς την κυρία Αχτσιόγλου, με αίτημα να διαγράψει από το νομοσχέδιο που έχει τίτλο «Ασφαλιστικές και συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων, επιτροπεία ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλες διατάξεις» το άρθρο 41, ώστε η αναβάθμιση του ΣΒΒΕ να μην προχωρήσει. Μάλιστα, ο ΣΕΒ ζητάει παρατηρήσεις μέχρι σήμερα –Τετάρτη- το μεσημέρι, ώστε το… γράμμα να φτάσει στο υπουργικό γραφείο εντός της ημέρας. Στο σχέδιο αυτό επιστολής αναφέρονται –μεταξύ άλλων- τα ακόλουθα:
Η πρόθεση της κυβέρνησης να συμπεριλάβει στους θεσμικούς κοινωνικούς εταίρους τον Σ.Β.Β.Ε., έναν περιφερειακό σύνδεσμο που καλύπτει επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδος, συνιστά παρέμβαση της κρατικής εξουσίας στη συνδικαλιστική ελευθερία των εργοδοτικών και των εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων, γεγονός κάθετα αντίθετο με την παρ. 2 τού άρθρου 3 της Διεθνούς Σύμβασης 87/1948, που έχει επικυρώσει η Ελλάδα με το ν.δ. 4204/1961, σύμφωνα με την οποία οι δημόσιες αρχές πρέπει να απέχουν από κάθε επέμβαση, που μπορεί να παρακωλύσει τη νόμιμη δράση και λειτουργία των συνδικαλιστικών οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων.
Ενισχυτικό της αυθαίρετης κρατικής παρέμβασης είναι η έλλειψη τεκμηρίωσης αυτής της νομοθετικής διάταξης, και, συγκεκριμένα της ύπαρξης των απαραίτητων αντικειμενικών κριτηρίων που να προσδίδουν σε έναν περιφερειακό σύνδεσμο την ιδιότητα του θεσμικού κοινωνικού εταίρου, δεδομένου την κάλυψη όλων των κλάδων και τομέων της οικονομίας από τις τέσσερις (4) αναγνωρισμένες πανελλήνιας έκτασης και ευρύτερης εκπροσώπησης εργοδοτικές οργανώσεις (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ και ΣΕΤΕ).
Η αυθαίρετη αναγνώριση με νόμο της ιδιότητας του θεσμικού κοινωνικού εταίρου σε μία περιφερειακή συνδικαλιστική οργάνωση συνιστά, αφενός μεν για τον εργοδοτικό συνδικαλισμό διάσπαση και, μάλιστα, ανεδαφική, αφετέρου, δε, για τη συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων υποχρέωση να συναλλάσσεται και να διαπραγματεύεται με μία συνδικαλιστική οργάνωση που της επιβάλλει η κρατική εξουσία.
Όπως ο καθένας αντιλαμβάνεται για κάποιους στην πρωτεύουσα της χώρας το θέμα της συμμετοχής του ΣΒΒΕ στην ομάδα των κοινωνικών εταίρων είναι κάτι συγκλονιστικά σοβαρό! Διότι ασχέτως με το αν προχωρήσει ή αποσυρθεί η συγκεκριμένη επιστολή το βιτριολικό της περιεχόμενο δείχνει ότι το πρόβλημα υπάρχει, είναι μεγάλο κι επομένως θα υπάρξει αντίδραση. Κάτι τέτοιο μόνο καλό δεν κάνει στον κοινωνικό διάλογο, τον οποίο στα λόγια όλοι θέλουν να στηρίξουν και να κατοχυρώσουν. Πολύ περισσότερο όταν βρισκόμαστε σε φάση αναστολής των συλλογικών διαπραγματεύσεων και καθορισμού του κατώτατου μισθού με νόμο, οπότε και ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων εκ των πραγμάτων έχει περιοριστεί σε κάποια θεσμικά ζητήματα.
ΥΓ. Προφανώς το πρόβλημα δεν θα υπήρχε εάν οι εργοδότες-όπως συμβαίνει με τους εργαζομένους- είχαν τριτοβάθμια συνδικαλιστική εκπροσώπηση, η οποία θα καθόταν στο τραπέζι του διαλόγου με τη ΓΣΕΕ. Το ότι δεν υπάρχει συνιστά πρόβλημα, για το οποίο κάποιοι ευθύνονται.
ΥΓ2. Η αναβάθμιση του ΣΒΒΕ συνιστά –πέρα από τα υπόλοιπα- δίκαιη τιμή για την επιχειρηματικότητα της Β. Ελλάδος, στην οποία κτυπά η παραγωγική και εξαγωγική καρδιά της χώρας.