Με διάθεση να ταρακουνήσει κάθε γωνιά της πόλης έρχεται η 6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, η οποία υπόσχεται ένα δυνατό παράλληλο πρόγραμμα εκθέσεων και performances που θα διαχέεται από τη δυτική είσοδο της πόλης μέχρι την Καλαμαριά και από το Επταπύργιο μέχρι το λιμάνι.
Η Μπιενάλε, που κλείνει φέτος τα δέκα της χρόνια, ξεκινά στις 30 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 4 Ιανουαρίου 2018, φιλοξενώντας τα έργα 95 καλλιτεχνών από όλον τον κόσμο με θέμα τις «Φαντασιακές Εστίες / Ιmagined Homes».
Βέβαια, τα πράγματα αρχικά δεν ήταν καθόλου ρόδινα για τη φετινή διοργάνωση, η οποία είχε να αντιμετωπίσει εμπόδια, με κυριότερο τη σημαντικότατη μείωση του προϋπολογισμού σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Συγκεκριμένα, η 6η Μπιενάλε είχε στη διάθεσή της μόλις το 20% του συνολικού budget των προηγούμενων διοργανώσεων, όπου οι πόροι έφταναν το ένα εκατομμύριο ανά διετία. Σημειώνεται ότι οι προηγούμενες τρεις Μπιενάλε χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΣΠΑ, ενώ η φετινή διοργάνωση υποστηρίχθηκε οικονομικά από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, με συγχρηματοδότηση από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η ομάδα πείσμωσε και έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε με τα μέσα που διέθετε» τόνισε μέλος της έκτης Μπιενάλε, μιλώντας στη Voria.gr.
Πράγματι, αυτή η διοργάνωση στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στις δικές της δυνάμεις αλλά και τις συνεργασίες που έχει καλλιεργήσει με φορείς και ιδρύματα τόσο της πόλης όσο και του εξωτερικού.
Η 6η Μπιενάλε σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές δεν κάλεσε έναν κεντρικό επιμελητή από το εξωτερικό αλλά βασίστηκε σε επιμελητές του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, διαμορφώνοντας ένα ομαδικό επιμελητικό σχήμα.
Ακόμα, για πρώτη φορά φέτος απηύθυνε ανοιχτή πρόσκληση σε καλλιτέχνες, στην οποία ανταποκρίθηκαν 1.452 εικαστικοί από διάφορες χώρες του εξωτερικού. Μια ακόμα πρωτοτυπία της έκτης κατά σειράς διοργάνωσης είναι πως παράλληλα με το πρόγραμμα της, έχει ξεκινήσει και ένα πρόγραμμα διαμονής οκτώ καλλιτεχνών οι οποίοι φιλοξενούνται από τις 25 Μαΐου στην πόλη με στόχο να δημιουργήσουν έργα που θα εκτεθούν στη Μπιενάλε.
Ανάμεσα στις δράσεις της Μπιενάλε ξεχωρίζει το Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης, το οποίο θα διεξαχθεί φέτος από τις 13 έως τις 21 Οκτωβρίου και το οποίο οργανώνεται από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με την υποστήριξη των 52ων Δημητρίων. Περιλαμβάνει μια σειρά από ζωντανές δράσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών όπως και ένα αφιέρωμα στην Ana Mendieta (Κούβα, 1948 – Νέα Υόρκη, 1985), μια εικαστικό που διεκδικεί εμβληματική θέση στη φεμινιστική ιστορία της τέχνης. Το αφιέρωμα θα παρουσιάζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της Μπιενάλε στο ΚΜΣΤ, στη Μονή Λαζαριστών (30.09.2017 – 14.01.2018).
Η ομάδα της διοργάνωσης υποστηρίζει ότι η Μπιενάλε έχει καθιερωθεί πλέον στον διεθνή χάρτη των εικαστικών, γεγονός που, όπως λέει, αποδεικνύεται και από τη μεγάλη συμμετοχή καλλιτεχνών στο open call της Μπιενάλε αλλά και από το γεγονός ότι στη Μπιενάλε θα έρθουν και ξένοι καλλιτέχνες - που δεν έγιναν δεκτοί- με δικά τους έξοδα.
Όπως λένε τα μέλη της ομάδας, ένας από τους βασικούς στόχους της διοργάνωσης που ήταν ο καλλιτεχνικός θεσμός να αγκαλιαστεί από την πόλη έχει επιτευχθεί καθώς όπως αναφέρουν, τα τηλέφωνα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης χτυπούν εδώ και μέρες από πολίτες που ρωτούν πότε θα αρχίσει φέτος η Μπιενάλε.
Η συνεργασία με τις δημιουργικές δυνάμεις της Θεσσαλονίκης, η οποία θα βοηθήσει στην διοργάνωση πολλών παράλληλων δράσεων σε όλη την πόλη, αλλά και η εξωστρέφεια της Μπιενάλε με τη συνεργασία της με πλήθος ξένων καλλιτεχνών αποτελεί το δίπολο, που η ομάδα της Μπιενάλε πιστεύει ότι θα την κάνει να ξεχωρίσει.
Ελλάδα και Τουρκία ενώνουν τις καλλιτεχνικές τους δυνάμεις
Σημειώνεται πως φέτος η Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης θα φιλοξενήσει μέρος της Μπιενάλε του Τσανάκ Καλέ που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί πέρσι αλλά ακυρώθηκε λόγω των πολιτικών εξελίξεων.
Το θέμα των δύο Μπιενάλε ήταν παρόμοιο και έτσι αποφασίστηκε να υπάρξει αυτή η συνεργασία.
Λίγα λόγια για το θέμα της Μπιενάλε
Η εστία ως φαντασιακή σύλληψη και κατασκευή αποτελεί το θεματικό πυρήνα της 6ης Μπιενάλε Θεσσαλονίκης. Με τους όρους «εστία» ή «σπίτι» αναφερόμαστε όχι μόνο στην κατοικία, αλλά και στην κοινότητα/πατρίδα, τον τόπο όπου νιώθει κανείς ασφαλής και αποδεκτός, έχει τις ρίζες του και αναπτύσσει τον πυρήνα των κοινωνικών και οικογενειακών του σχέσεων.
Στη σημερινή εποχή ωστόσο τα παραπάνω έπαψαν να είναι βεβαιότητες και αποτελούν ζητούμενα για μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες που υποχρεώνονται να εκτοπιστούν, να εγκαταλείψουν τη μόνιμη κατοικία τους και να αναζητήσουν έναν νέο, περισσότερο ασφαλή τόπο διαμονής. Οι τόποι αυτοί υφίστανται στο φαντασιακό ως κατασκευή, ως
προβολή και προσδοκία.
Εξάλλου, η μαζικότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βίαιης μετακίνησης τροποποιούν ριζικά και το σπίτι – προορισμό. Όχι μόνο το διασπορικό υποκείμενο, αλλά και το περιβάλλον υποδοχής αλλάζει, δεχόμενο τον κλυδωνισμό της διαχείρισης- ενσωμάτωσης και τις επιπτώσεις της παρουσίας των νέων κατοίκων. Ως φαντασιακή σύλληψη, η εστία που φέρουμε μέσα μας, όταν μετακινούμαστε από ανάγκη ή από επιλογή, αποτελεί μια φαντασιακή κατασκευή υπό συνεχή αναδιαμόρφωση που επιδιώκει να ανταποκριθεί σε επείγουσες ανάγκες επιβίωσης και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης.