Skip to main content

Οι προσδοκίες της Θεσσαλονίκης από τον ανασχηματισμό

Πώς επηρεάζουν οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα την εξέλιξη επτά καθοριστικών ζητημάτων για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης.

Το κεντρικό μήνυμα το οποίο θέλησε να εκπέμψει μέσω του ανασχηματισμού ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είναι ότι η νέα κυβέρνηση θα είναι περισσότερο αποτελεσματική από την προηγούμενη. Κυρίως ως προς τις εκκρεμότητες με τους δανειστές και την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων. Κάθε νέα κυβέρνηση γεννά προσδοκίες, ατομικές, συλλογικές, εθνικές αλλά και τοπικές. Δεν ήταν τυχαίο άλλωστε, ότι μια από τις παραμέτρους συγκρότησης ενός κυβερνητικού σχήματος ήταν ανέκαθεν η εκπροσώπηση σε αυτό όλων των γεωγραφικών περιφερειών της χώρας.

Προσδοκίες από το νέο κυβερνητικό σχήμα δικαιούται να έχει και η Θεσσαλονίκη. Όχι μόνο γιατί εκπροσωπείται σε αυτό με συνολικά πέντε μέλη (Αχτσιόγλου, Πιτσιόρλας, Αμανατίδης, Ζουράρις, Φάμελλος), αλλά κυρίως επειδή πολλά από τα αιτήματά της είναι δίκαια και η ικανοποίησή τους έπρεπε να είχε δρομολογηθεί εδώ και χρόνια. Τα σημαντικότερα θέματα για τα οποία η Θεσσαλονίκη προσμένει θετικές εξελίξεις είναι τα ακόλουθα:

 

  1. Πώληση του λιμανιού.

Το θετικό για την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού η οποία διαρκώς μετατίθεται, από την άνοιξη του 2016, στον Γενάρη του 2017 και βλέπουμε είναι ότι απομακρύνθηκε ο Θοδωρής Δρίτσας από το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Στον κ. Δρίτσα χρεώνεται ότι απέφευγε επί μήνες να δώσει την έγκρισή του στο σχέδιο της σύμβασης παραχώρησης με αποτέλεσμα ο ένας μετά τον άλλο, οι αρχικά οκτώ ενδιαφερόμενοι, να αποσύρονται από τη διεκδίκηση του λιμανιού. Ο διάδοχός του Παναγιώτης Κουρουμπλής θεωρείται περισσότερο αποτελεσματικός σε αυτά τα θέματα και ευελπιστείται ότι το θέμα της σύμβασης θα ξεκαθαρίσει σύντομα.

Η ιδιωτικοποίηση περνά όμως, μέσα και από το νέο Υπερταμείο στο οποίο θα ενταχθεί το ΤΑΙΠΕΔ. Αλλά αυτό δεν έχει ακόμη συγκροτηθεί, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει νέες καθυστερήσεις. Πάντως, η κυβέρνηση φέρεται να αποφάσισε να πουλήσει μια κι έξω το 67% του ΟΛΘ και όχι τμηματικά όπως ήταν το αρχικό σχέδιο (51% συν 16%).  

Ανοιχτά είναι ακόμη τα ζητήματα του ύψους της επένδυσης που θα πρέπει να κάνει ο παραχωρησιούχος μέσα στην πρώτη πενταετία. Στο business plan της ΟΛΘ ΑΕ το ύψος της επένδυσης είχε προσδιοριστεί στα 309 εκατ. ευρώ. Στο αρχικό σχέδιο σύμβασης παραχώρησης οι υποχρεωτικές επενδύσεις προβλέπονται στα 220 εκατ. (190 την πρώτη πενταετία και άλλα 30 τα επόμενα δύο χρόνια). Οι ενδιαφερόμενοι, όμως, πιέζουν στην τελική σύμβαση παραχώρησης είτε το ποσό αυτό να μειωθεί κάτω από τα 200 εκατ. είτε ο χρόνος επένδυσης να επεκταθεί πέραν της πενταετίας. Οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές αντιδρούν επίσης και στην ανάληψη δεσμεύσεων σχετικά με τα διακινούμενα φορτία, θεωρώντας τους στόχους που θέτει η σύμβαση υπερβολικούς. Επιπλέον αγκάθι είναι η διασφάλιση των εργασιακών σχέσεων και των αμοιβών των εργαζομένων και μετά την πώληση σε ιδιώτη. Τέλος, υπάρχει και η εκκρεμότητα με την τύχη της πρώτης προβλήτας την οποία ο Αλέξης Τσίπρας την έταξε στην πόλη, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαρίσει πώς ακριβώς θα γίνει αυτό. Το ζήτημα δεν αποκλείεται να προκαλέσει και νέα εμπλοκή στην πολύπαθη ιδιωτικοποίηση. Πάντως, με βάση τον έως τώρα κυβερνητικό προγραμματισμό η κατάθεση δεσμευτικών προσφορών από τους τέσσερις εναπομείναντες ενδιαφερόμενους αναμένεται τον Ιανουάριο. 

 

  1. Παραχώρηση Εγνατίας Οδού.

Η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού έχει περιληφθεί στις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από το τρίτο μνημόνιο. Ήταν, μάλιστα, μεταξύ των προαπαιτουμένων για την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ γι’ αυτό και στις 5 Οκτωβρίου το δ.σ. του ΤΑΙΠΕΔ αποφάσισε να απευθύνει πρόσκληση στους επενδυτές για εκδήλωση ενδιαφέροντος για την αξιοποίηση του αυτοκινητοδρόμου και των τριών καθέτων αξόνων. Η προθεσμία λήγει στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Οι δεσμευτικές προσφορές των επενδυτών θα κατατεθούν μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, ενώ η διαγωνιστική διαδικασία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του 2017.

Παράλληλα, άρχισε να τρέχει η διαδικασία για την κατασκευή των επιπλέον δέκα σταθμών διοδίων (πλην των οκτώ που λειτουργούν σήμερα) ώστε να καταστεί ελκυστική η επένδυση.

Πρόσθετο αγκάθι είναι ο τραπεζικός δανεισμός. Η Εγνατία Οδός έχει να αποπληρώσει ακόμη περίπου 100 εκατ. ευρώ τραπεζικά δάνεια, ενώ είναι σε διένεξη με την Τράπεζα Πειραιώς για άλλα 37 εκατ. από τόκους υπερημερίας τα οποία δεν αναγνωρίζει ως οφειλή η εταιρία. Σε κάθε περίπτωση ο πιθανός ανάδοχος δεν σκοπεύει να αναλάβει, μαζί με το δρόμο και την εξυπηρέτηση αυτών των δανείων. Τέλος, η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει τι θα πράξει με αυτήν καθ’ αυτήν την εταιρία. Εάν δηλαδή, θα τη διατηρήσει σε λειτουργία και μετά την παραχώρηση του αυτοκινητόδρομου ή εάν θα αποφασίσει να την κλείσει.

 

  1. Η τύχη του ΟΑΣΘ

Η διατήρηση του χαρτοφυλακίου των Μεταφορών από τον Χρήστο Σπίρτζη δεν διευκολύνει την αναζήτηση μιας βιώσιμης λύσης στο θέμα του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης ο οποίος βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών είναι ιδιαίτερα τεταμένες και είναι άγνωστη η συνέχεια σε αυτή τη διαμάχη. Παράλληλα, παραμένουν σε εκκρεμότητα οι διεκδικήσεις του ΟΑΣΘ από τα υπουργεία Εργασίας, Παιδείας και Οικονομικών για ποσά που οφείλονται από την άσκηση κοινωνικής πολιτικής (δωρεάν μεταφορά ΑμΕΑ, ανέργων κ.ά. καθώς και μεταφορά μαθητών, φοιτητών με μειωμένο εισιτήριο) και την αύξηση του ΦΠΑ από το 13%, αρχικά στο 23% και εν συνεχεία στο 24%. Για τα ποσά αυτά (συνολικά περίπου 70 εκατ. ευρώ) το πιθανότερο είναι ο ΟΑΣΘ να προσφύγει στη διαιτησία. Όμως, το μείζον θέμα είναι η βιωσιμότητα του Οργανισμού. Η κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει τις προτάσεις της για το τι σκοπεύει να κάνει με τις αστικές συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης. Να πει εάν θα καταγγείλει τη σύμβαση που έχει το δημόσιο με τον ΟΑΣΘ, εάν θα την επαναδιαπραγματευτεί ή εάν θα κάνει δημόσιες τις συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης, όπως ζητά ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ αλλά και πολλοί τοπικοί βουλευτές του.

 

  1. Πώληση ΕΥΑΘ Α.Ε.

Μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου η Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης ξαναμπήκε στο κάδρο των ιδιωτικοποιήσεων, από το οποίο είχε βγει μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία είχε ακυρωθεί η μεταβίβαση μέρους των μετοχών της στο ΤΑΙΠΕΔ. Σύμφωνα με εκείνη την απόφαση του ΣτΕ το κράτος πρέπει να διατηρεί τουλάχιστον το 50% συν μία μετοχή της εταιρείας, άρα μπορεί να πουληθεί μόνο μειοψηφικό μερίδιο. Κατόπιν αυτού προωθείται πλέον η πώληση του 23% των μετοχών της εταιρείας (από το 74% που διαθέτει το ΤΑΙΠΕΔ). Επόμενο βήμα είναι η επιλογή των συμβούλων ιδιωτικοποίησης. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλές ασάφειες όπως για παράδειγμα με πόσο βαρύνοντα λόγο θα συμμετάσχει στο δ.σ. της εταιρείας αυτός ο οποίος θα αγοράσει το 23% των μετοχών, ποια προνόμια και ποιες επενδυτικές υποχρεώσεις θα αναλάβει κ.ο.κ. Πάντως, η τοποθέτηση στο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης του διδύμου Παπαδημητρίου – Πιτσιόρλα θεωρείται ότι θα επιταχύνει τις διαδικασίες. 

 

  1. Αγορά Μοδιάνο

Μόνη εκκρεμότητα είναι η μεταβίβαση του 43,64% της ιστορικής αγοράς που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ στην One Outlet AE η οποία ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής, έναντι 1,9 εκατ. ευρώ. Εμπόδιο στη μεταβίβαση είναι η ύπαρξη κάποιων αυθαίρετων κτισμάτων (καταστήματα) τα οποία χτίστηκαν αφού κλείστηκε παρανόμως η ράμπα η οποία οδηγούσε στο υπόγειο. Προκειμένου να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο το Ταμείο φέρεται να καταλήγει στη λύση να ιδρύσει μια εταιρεία ειδικού σκοπού προς την οποία θα εισφέρει το ποσοστό που έχει στο ακίνητο (43,64%) και στη συνέχεια θα πουλήσει τις μετοχές αυτής της εταιρείας στην One Outlet AE. Από κει κι έπειτα μένει να τα βρουν η One Outlet AE με τους δεκάδες μικροϊδιοκτήτες οι οποίοι κατέχουν το υπόλοιπο 56,36%, κατανεμημένο σε 59 μερίδια.

 

  1. ΕΛΒΟ

Περίπου 300 εργαζόμενοι στην Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων αναμένουν εδώ και πάμπολλους μήνες τις αποφάσεις της κυβέρνησης για την τύχη της εταιρίας η οποία τελεί υπό εκκαθάριση από τον Ιανουάριο του 2014. Οι εργαζόμενοι είναι επί μήνες απλήρωτοι καθώς στα ταμεία δεν έχουν εισρεύσει ούτε καν τα χρήματα τα οποία κατοχύρωσε η εταιρία στα δικαστήρια (περίπου 7 εκατ. ευρώ). Δεν καταβλήθηκε ούτε το 1,5 εκατ., από την επιχορήγηση που είχε εγκριθεί για το σκοπό της εκκαθάρισης. Η κυβέρνηση μεταθέτει διαρκώς τις αποφάσεις της για την ΕΛΒΟ καθώς, απ’ ότι φαίνεται, δεν έχει καταλήξει στο τι θέλει να κάνει. 

Προεκλογικά υποσχόταν ότι η ΕΛΒΟ θα μείνει στο δημόσιο ως βιομηχανία απαραίτητη για τις ένοπλες δυνάμεις. Παράλληλα, εξετάζονται σκέψεις για μερική ιδιωτικοποίηση (παραχώρηση του 65%) αλλά ουδείς γνωρίζει εάν υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον για κάτι τέτοιο. Ο εκπρόσωπος του εκκαθαριστή, της Ernst & Young, ζητά από τα μέσα του 2015 να γίνει διαγωνισμός για να βρεθεί αγοραστής για την ΕΛΒΟ, καθώς ευρωπαϊκές εταιρείες είχαν εκείνη την περίοδο εκδηλώσει αρχικό ενδιαφέρον, όμως δεν υπήρξε καμία τέτοια κίνηση. Οι εργαζόμενοι ζητούν να υπαχθεί η ΕΛΒΟ στο υπουργείο Άμυνας, ενδεχόμενο που φαντάζει απίθανο καθώς θα συναντήσει την αντίδραση των δανειστών. Το θέμα το χειρίζεται ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, σε συνεννόηση με τον εκπρόσωπο του εκκαθαριστή.

 

  1. Στρατόπεδα

Η παραχώρηση των εκτάσεων των πρώην στρατοπέδων τα οποία βρίσκονται εντός της πόλης συζητείται εδώ και περίπου τριάντα χρόνια. Ως αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ταχθεί επανειλημμένως υπέρ της παραχώρησης αυτών των εκτάσεων στους δήμους. Ωστόσο, η κατάσταση άλλαξε μετά την απόφαση του υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμμένου να προχωρήσει στην ίδρυση του λεγόμενου «χακί ΤΑΙΠΕΔ», μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας με τίτλο «Υπηρεσία Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων» στην οποία σχεδιάζει να εντάξει και τις συγκεκριμένες εκτάσεις. Η παραμονή του κ. Καμμένου στο υπουργείο δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις στο θέμα αυτό.