Skip to main content

Η Σερβία προσπαθεί να ισορροπεί πατώντας σε δυο βάρκες

Η Ε.Ε. είναι εταίρος και η Ρωσία είναι φίλος, δήλωσε η πρωθυπουργός της χώρας, Άννα Μπρνάμπιτς - Αντιδράσεις από τη Μόσχα

Οι πιέσεις που δέχεται η Σερβία, από Δύση και Ανατολή, είναι αφόρητες. Η ψυχή της είναι στραμμένη στην Ανατολή, η λογική την στέλνει στη Δύση. Θα έλεγε κάποιος, ότι σε αρκετές περιπτώσεις η Τουρκία ενδύεται τον ρόλο του "επιτήδειου ουδέτερου" χωρίς συνέπειες, απεναντίας και με οφέλη.

Η Τουρκία όμως, δεν αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, επειδή η γεωστρατηγική της θέση επιτρέπει αυτού του είδους την παλινωδία, αλλά και πάλι αυτή η τακτική έχει και ένα τέλος, στα πρόθυρα του οποίου βρίσκεται. Να υπενθυμίσω επ’ αυτού την ευαγγελική ρήση: «Ουδείς οικέτης δύναται δυσί κυρίους δουλεύειν· ή γαρ τον ένα μισήσει και τον έτερον αγαπήσει, ή ενός ανθέξεται και του ετέρου καταφρονήσει».

Κι εδώ έρχεται το δίλημμα, ποιον να μισήσεις και ποιον να αγαπήσεις, από την στιγμή που είσαι οικέτης - υπηρέτης, και στην περίπτωση της Σερβίας δεν διαθέτει και το αυτεξούσιο να αποφασίσει. Κατά τον ίδιο τρόπο που δεν έχει και η Ελλάδα, υπό το νόημα ότι δεν αρκεί να θέλει, αλλά πρέπει και να μπορεί. Ο οικέτης όμως εξαρτάται από τον "αφέντη", ο οποίος αποφασίζει αντ’ αυτού.

Αφορμή για τα ανωτέρω αποτέλεσαν οι δηλώσεις της πρωθυπουργού της Σερβίας, Άννα Μπρνάμπιτς στο πρακτορείο Blooberg και στο BBC. Από τις απαντήσεις που έδωσε στο ερώτημα Ε.Ε. ή Ρωσία, η Άννα Μπρνάμπιτς, επιχείρησε να συμβιβάσει τα πράγματα (τι άλλο μπορούσε να κάνει;) «Η Σερβία αν αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ στενότερων σχέσεων με τη Ρωσία ή την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα προτιμήσει την ΕΕ. Στρατηγικός στόχος της Σερβίας είναι η ένταξη στην ΕΕ, ενώ με τη Ρωσία την συνδέουν βαθιές, στενές, φιλικές σχέσεις. Η ΕΕ είναι εταίρος και η Ρωσία είναι φίλος», πρόσθεσε.

Οι δηλώσεις της προκάλεσαν αντιδράσεις, τόσο στη Μόσχα όσο και στο εσωτερικό της Σερβίας, με τον ίδιο τον αναπληρωτή πρόεδρο της Ρωσίας, Γιούρι Ουσάκοφ, να εκφράζει σκεπτικισμό, τόσο για τα λεγόμενα της πρωθυπουργού της Σερβίας, όσο και για τις στενές σχέσεις της χώρας αυτής με την ΕΕ. Υπενθυμίζω, ότι προσφάτως η Άννα Μπρνάμπιτς, μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, σε συνέντευξή της στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Sputnik, είχε δηλώσει πως «από κοινού με την Ρωσία μπορούμε να κάνουμε θαύματα».

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Σερβία ζήτησαν από τον πρόεδρο Βούτσιτς να πάρει θέση -τι να πει, αφού και ο ίδιος κάνει δηλώσεις συμβιβασμού- και αντ’ αυτού απάντησε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Ίβιτσα Ντάτσιτς, πως «η Σερβία δεν πρόκειται να αλλάξει την πολιτική της, ακολουθεί σαφώς την ευρωπαϊκή της πορεία, αλλά ταυτόχρονα είναι σαφής και η σχέση της με τη Ρωσία, η στήριξη της οποίας είναι κρίσιμη για την διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας».

Από όλες αυτές τις τοποθετήσεις γίνεται αντιληπτή η δύσκολη θέση της Σερβίας, η οποία αντιλαμβάνεται ότι η Δύση δεν θα της επιτρέψει να ενσωματωθεί στο ρωσικό άρμα -αφορμές για βομβαρδισμό, υπάρχουν πολλές-, αλλά από την άλλη γνωρίζει πως ούτε η ίδια θέλει, ούτε και η Δύση να επιτευχθεί πλήρης ενσωμάτωση σ’ αυτήν. Το έγραψα και άλλοτε, πως ο μοναδικός λαός στον κόσμο που είναι φυλετικά και θρησκευτικά ομογενής με την Ρωσία, είναι ο σερβικός. Γι’ αυτό και πάντα, οι σχέσεις Δύσης και Σερβίας θα βρίσκονται υπό καθεστώς καχυποψίας.

Μάλιστα δε, η Σερβία αντιλαμβάνεται πως η ενίσχυση από την Δύση δύο ισχυρών εχθρών της, των Αλβανών και των Κροατών δεν είναι καλός προάγγελος. Οι  Αμερικανοί, έχουν ήδη δωρίσει στους Κροάτες τουλάχιστον πέντε κινητά συστήματα πολλαπλών εκτοξευτών MLRS, ενώ τους υποσχέθηκαν 16 και επιθετικά ελικόπτερα "Kiowa", προκαλώντας και τον εκνευρισμό της Μόσχας. Η οποία με την σειρά της αυξάνει την ταχύτητα παράδοσης των οπλικών συστημάτων στην Σερβία. Ο Πούτιν έχει επανειλημμένως καταστήσει σαφές, ότι μόνο ένας ισχυρός σερβικός στρατός θα είναι εγγυητής της σταθερότητας στα Δυτικά Βαλκάνια. Μη έχοντας άλλωστε άλλη επιλογή, η Ρωσία βλέπει τη Σερβία ως τον τελευταίο ειλικρινή εταίρο της στην περιοχή και δεν θα την αφήσει στη μοίρα της.

Εκεί που έχει ξεκαθαρίσει η κατάσταση στην Σερβία, είναι ότι ποτέ δεν θα επιδιώξει να καταστεί μέλος του ΝΑΤΟ. Όχι μόνον επειδή θα βρεθεί στην αγκαλιά της Δύσης, χωρίς καμιά προστασία από την Μόσχα, αλλά και επειδή τα τραύματα από τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς είναι νωπά. Πληροφορίες, φέρουν το Βελιγράδι, μετά από 18 χρόνια, να ετοιμάζεται να "καθίσει στο σκαμνί" του διεθνούς ευρωπαϊκού δικαστηρίου το ΝΑΤΟ, για βομβαρδισμούς του 1999 με βόμβες εμπλουτισμένου ουρανίου, που στοίχισαν χιλιάδες ζωές ανθρώπων, μέχρι και σήμερα, από σχετικές ασθένειες.

Αυτή είναι δυστυχώς η μοίρα των αδυνάμων κρατών, που έχουν μόνο μία επιλογή. Αυτήν που περιγράφει ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης στην Πολιτική Ιστορίας της Ελλάδος, όπου χαρακτηρίζει ως ικανό πολιτικό εκείνον που κατά την δεδομένη στιγμή θα ταυτίσει τα συμφέροντα της χώρας του με τα συμφέροντα του ισχυρού. Αρκεί να αντιληφθεί, προσθέτω εγώ, ποιος είναι ο ισχυρός. Το παράδειγμα της σημερινής κυβέρνησης που κατά τους μονούς μήνες τάσσεται με το ΔΝΤ και τους ζυγούς με την Γερμανία, είναι χαρακτηριστικό της δυσκολίας επιλογής.