Skip to main content

ΚΕΠΑ: Σημείο αναφοράς στην Περιφερειακή Ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας

Άρθρο στη Voria.gr του Ιωάννη Κ. Τσιτσόπουλου, υπεύθυνου Δημοσιότητας και Πληροφόρησης του Κέντρου Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης.

του Ιωάννη Κ. Τσιτσόπουλου*

Ήταν 30 Μαρτίου 1991, πριν ακριβώς 27 χρόνια, όταν ο αείμνηστος πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος κ. Βασίλειος Κουρτέσης και ο νυν πρόεδρος επί τιμή του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, κ. Βασίλειος Πανούτσος προχώρησαν σε μία πρωτοποριακή για τα δεδομένα της εποχής εκείνης, κίνηση. Δημιούργησαν το Κέντρο Επιχειρηματικής και Πολιτιστικής Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ). Τον πρώτο Ενδιάμεσο Φορέα Διαχείρισης (εφεξής ΕΦΔ) Ευρωπαϊκών και Εθνικών Προγραμμάτων, για την υποστήριξη και υποβοήθηση του εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων σε τοπικό και πανελλαδικό επίπεδο.

Ήταν η εποχή που στο πλαίσιο του Α’ ΚΠΣ 1989-1993 ξεκινούσε η διοχέτευση σημαντικών κονδυλίων της ΕΕ μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων στη χώρα μας, τα οποία μέχρι και σήμερα συνεχίζουν να να αποτελούν το βασικό αιμοδότη της αναπτυξιακής της πορείας.

Το εγχείρημα δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο. Αυτό άλλωστε φάνηκε από τις ισχυρές αντιδράσεις της δημόσιας διοίκησης που στο πρόσωπο του ΚΕΠΑ και κατόπιν της ΕΛΑΝΕΤ (Ελληνική Αναπτυξιακή Εταιρεία, αντίστοιχος φορέας με το ΚΕΠΑ που δημιουργήθηκε από το ΣΕΒ) έβλεπαν έναν «αντίπαλο» των συμφερόντων τους. Αντίστοιχα, η κυβέρνηση της εποχής εκείνης , μπορεί να προχώρησε στη νομοθέτηση του θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία των Ενδιάμεσων Φορέων Διαχείρισης (ΕΦΔ), όμως το περιεχόμενό του νόμου διέψευσε τις αρχικές υψηλές προσδοκίες των επιχειρηματικών φορέων, καθώς κυριαρχούσε ο σφικτός εναγκαλισμός του Δημοσίου σε όλες τις φάσεις διαχείρισης των προγραμμάτων που ανέθετε το ίδιο το κράτος στους ΕΦΔ.

Η αρχή όμως είχε γίνει και με την πάροδο του χρόνου, το μοντέλο διαχείρισης των κοινοτικών πόρων για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων με τη χρήση των ΕΦΔ κέρδιζε συνεχώς έδαφος μετριάζοντας τις αντιδράσεις της δημόσιας διοίκησης και αυξάνοντας το θετικό κλίμα συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών φορέων της Πολιτείας και του ιδιωτικού τομέα. Έκτοτε το θεσμικό πλαίσιο επικαιροποιήθηκε επί τω βελτίω, όχι όμως σε ιδεατό επίπεδο ενώ από το 1997 μέχρι σήμερα δημιουργήθηκαν νέα σχήματα ΕΦΔ (ΔΕΣΜ-ΟΣ, ΑΕΔΕΠ, ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΚΡΗΤΗΣ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ, ΑΝΔΙΑ, ΚΕΠΑ-ΑΝΕΜ, ΕΦΕΠΑΕ) τα οποία βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία και στα οποία τη διοίκηση κατέχουν κατά κύριο λόγο τα κατά τόπους Επιμελητήρια, Σύνδεσμοι και Αναπτυξιακές Εταιρείες.

Σήμερα, η επιλογή των ΕΦΔ αποτελεί αναγκαίο εργαλείο της Πολιτείας για την διαχείριση των προγραμμάτων υπέρ της επιχειρηματικότητας, παρά τις όποιες μειοψηφικές αντίθετες απόψεις για την πλήρη αξιοποίησή τους και τα εμπόδια που κατά καιρούς τίθενται στην ενεργό συμμετοχή των ΕΦΔ στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή της στρατηγικής κάθε προγράμματος. Επιπρόσθετα είναι αδήριτη ανάγκη επέκτασης του μοντέλου χρήσης των ΕΦΔ στο σύνολο των κρατικών ενισχύσεων για τις επιχειρήσεις στα προγράμματα της Αγροτικής Ανάπτυξης και στον υπό διαμόρφωση νέο Αναπτυξιακό Νόμο. Η χρησιμοποίησή τους αφενός θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας και αφετέρου θα περιορίσει σημαντικά τις καθυστερήσεις στην απορρόφηση πόρων που παρουσιάστηκαν στην περίοδο 2007-2013. Αρκεί η Πολιτεία να επιδείξει την ανάλογη αποφασιστικότητα χωρίς αγκυλώσεις και άστοχες ιδεοληψίες, βελτιώνοντας τις όποιες αρρυθμίες παρουσιάζονται.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το ΚΕΠΑ έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην επίτευξη του στόχου της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και στήριξης του ιδιωτικού τομέα σε υπερτοπική κλίμακα αλλά και ευρύτερα.

Οι αριθμοί πιστοποιούν τη συγκεκριμένη διαπίστωση. Από το 1993 (έναρξη λειτουργίας του ΚΕΠΑ ως ΕΦΔ) μέχρι και σήμερα το ΚΕΠΑ είτε αυτόνομα, είτε συμμετέχοντας σε κατάλληλα κοινοπρακτικά σχήματα (π.χ. ΕΦΕΠΕ, ΑΝΕΜ, ΚΕΠΑ-ΑΝΕΜ, ΕΦΕΠΑΕ). έχει υλοποιήσει με απόλυτη επιτυχία, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, 72 εθνικά/περιφερειακά προγράμματα αναλαμβάνοντας την ευθύνη διαχείρισης άνω των 18.000 επενδυτικών σχεδίων, συνολικού προϋπολογισμού 2,2 δισ. €, και με δημόσια χρηματοδότηση που εκταμιεύτηκε 1,02 δισ. €. Μάλιστα στην κατεύθυνση αυτή δημιουργήθηκε το 2001 για τη διαχείριση των πόρων του Γ’ ΚΠΣ η ΚΕΠΑ-ΑΝΕΜ (σύμπραξη των τότε υφιστάμενων ΕΦΔ ΚΕΠΑ και ΑΝΕΜ με χωρική αρμοδιότητα στις Περιφέρειες της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας) η οποία σήμερα έχει μετεξελιχθεί στον επιχειρησιακό βραχίονα του ΚΕΠΑ στη διαχείριση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων του ΕΣΠΑ σε περιφερειακό επίπεδο.

Παράλληλα, το ΚΕΠΑ λόγω της τεράστιας εμπειρίας του σε θέματα διαχείρισης προγραμμάτων για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, έχει αναπτύξει σημαντικές σχέσεις και συνεργασίες με επιχειρηματικούς, αναπτυξιακούς και ερευνητικούς φορείς της Βόρειας Ελλάδας (Περιφέρειες, Επιμελητήρια, ΑΠΘ, ΠΑΜΑΚ, ΤΕΙΘ, ΑΖΚ, ΑΝΚΟ, ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΑΝ/ΜΙΟ κ.λ.π.), καθώς και τραπεζικούς φορείς τη χώρας παρέχοντας προς αυτούς υπηρεσίες διαχείρισης προγραμμάτων και έργων (Π.χ. εκπόνηση μελετών, ανάληψη από την Εθνική Τράπεζα της διαχείρισης, παρακολούθησης και ελέγχου έργων ευθύνης της στο διάστημα 2008-2013 σε πανελλαδικό επίπεδο). Αυτή η διαχρονική συνεργασία του ΚΕΠΑ με τις Περιφέρειες Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, και τους επιχειρηματικούς, αναπτυξιακούς και ερευνητικούς φορείς της Βόρειας Ελλάδας αποτελεί καλή πρακτική σύμπραξης και συνεργασίας μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για την ανάπτυξη αποδοτικών συνεργειών προς όφελος της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας και της χρηστής και αποδοτικής διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διατίθενται για την ανάπτυξη της περιοχής.

Σήμερα, το ΚΕΠΑ έχει μετεξελιχθεί σε ένα σύγχρονο Φορέα Παροχής Επιχειρηματικών Υπηρεσιών και Υποστήριξης στις Επιχειρήσεις (Business Support), αποτέλεσμα συγκεκριμένων στρατηγικών κινήσεων των Διοικήσεών του.

Η αρχή ξεκίνησε το 2011 όταν η διοίκηση του ΚΕΠΑ υπό τον νυν πρόεδρό της Φωκίωνα - Θωμά Αλγιανάκογλου, αποφάσισε να επεκτείνει την επιχειρησιακή του δράση, αφενός στη διαχείριση και υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται απευθείας από την Ε.Ε. και σε σύγχρονες υπηρεσίες υποστήριξης των επιχειρήσεων και αφετέρου επενδύοντας στην τόνωση της εξωστρεφούς εικόνας του Φορέα (στηρίχθηκε και από τους προέδρους κ.κ. Δ. Συμεωνίδη και Ν. Ευθυμιάδη).

Το αποτέλεσμα που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα είναι απολύτως θετικό.

Συγκεκριμένα, το ΚΕΠΑ έχει αναπτύξει σημαντική τεχνογνωσία σε τομείς όπως το service design, τις μικροπιστώσεις και την κοινωνική οικονομία, συμμετέχοντας παράλληλα σε σχετικά ευρωπαϊκά δίκτυα και φορείς (ERRIN, EMN, MFC, BEDA). Αποτέλεσμα αυτού ήταν η υλοποίηση δύο πολύ σημαντικών πρωτοβουλιών. Συγκεκριμένα από τις αρχές του 2017 το ΚΕΠΑ λειτουργεί με ευθύνη του στη Θεσσαλονίκη και στο Κιλκίς τα Κέντρα Υπηρεσιών Επιχειρηματικής Ανάπτυξης «microSTARS» που έχουν στόχο τη στήριξη πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων με σύγχρονα εργαλεία υποστήριξης και επιχειρηματικής καθοδήγησης με απώτερο στόχο τη δυνατότητα λήψης μικροδανείων σε συνεργασία αρχικά με την Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας και τώρα με την Παγκρήτια Τράπεζα.
Επίσης, από τις αρχές του 2018 λειτουργεί στις εγκαταστάσεις του ΟΚ!Τhess το Ελληνικό Κέντρο Design (HDC) που έχει στόχο την προώθηση της χρήσης του Σχεδιασμού (Design) στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας.

Επιπλέον, στο πλαίσιο του μνημονίου συνεργασίας που έχει υπογράψει με το Δήμο Θεσσαλονίκης είναι μέλος και οικονομικός διαχειριστής της προθερμοκοιτίδας ΟΚ!Τhess ενώ υλοποιεί σημαντικά έργα στο πλαίσιο της δέσμευσης δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προς τον Δήμο Θεσσαλονίκης.

Όλες αυτές οι πολυσχιδείς δραστηριότητες καθιστούν το ΚΕΠΑ καταξιωμένο φορέα διαχείρισης Εθνικών, Ευρωπαϊκών και Ιδιωτικών Προγραμμάτων υψηλού κύρους και φερεγγυότητας, πόλο συσπείρωσης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, και βασικό κέντρο πληροφόρησης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της Βόρειας Ελλάδας.

Σε αυτό έχουν συμβάλει καθοριστικά η συσσωρευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία, το γεγονός ότι είναι δημιούργημα του επιχειρηματικού κόσμου της Βόρειας Ελλάδας, το άριστης κατάρτισης και τεχνοκρατικής συγκρότησης ανθρώπινο δυναμικό του, η ευέλικτη δομή του, και οι πιστοποιημένες διαδικασίες διοίκησης και οργάνωσής του.

Ταυτόχρονα αναδεικνύουν το ΚΕΠΑ σε ισχυρό περιφερειακό εργαλείο με ορατό, και μετρήσιμο έργο, καθώς και Σημείο Αναφοράς στην Περιφερειακή Ανάπτυξη τα οποία αποτελούν τα εχέγγυα για τη συνέχιση της αναγνώρισης του ρόλου του και της εμπιστοσύνη της Πολιτείας σε αυτό και δικαιώνουν πλήρως το όραμα των συνιδρυτών του.

*Ο κ. Ιωάννης Κ. Τσιτσόπουλος είναι Υπεύθυνος Δημοσιότητας και Πληροφόρησης της ΚΕΠΑ-ΑΝΕΜ. Το άρθρο αφιερώνεται στη μνήμη του αείμνηστου προέδρου και συνιδρυτή του ΚΕΠΑ κ. Βασίλειου Κουρτέση.