H επιβίωση της Ευρώπης εξαρτάται από την Τουρκία, τονίζει σε δημοσίευμά της η Le Monde, αναφερόμενη στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό.
Σε κεντρικό της άρθρο η γαλλική εφημερίδα αναφέρεται στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής υποστηρίζοντας πως η Ευρώπη υποχρεώθηκε να κάνει στροφή στο προσφυγικό προσεγγίζοντας το ζήτημα με ρεαλισμό ή ακόμα και με κυνισμό.
Το δημοσίευμα αναφέρει πως αν η στάση της Ευρώπης δεν είναι υποκριτική τότε στην υπόθεση του προσφυγικού αποφάσισε να αλλάξει ρότα και να δηλώσει ανοικτά ποιά είναι η νέα πολιτική της.
«Κλείνουμε την πόρτα και δίνουμε ένα ζευγάρι κλειδιά στην Τουρκία, που ξαναγίνεται, κατά κάποιο τρόπο, η Υψηλή Πύλη».
Αυτή είναι η φιλοσοφία της Συνόδου Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, ανάμεσα στους «28» και την Τουρκία. Αρκετές λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμα ξεκαθαριστεί, ορισμένες διαφωνίες παραμένουν σε αρκετά σημεία, οπότε θα ξαναβρεθούμε στις 17 και 18 Μαρτίου για να οριστικοποιήσουμε την υπόθεση. Ωστόσο η κατευθυντήρια γραμμή είναι ξεκάθαρη: να αντιληφθούμε τις προκλήσεις πριν κρίνουμε στο όνομα των αρχών ή της ηθικής, σε μια υπόθεση που είναι πολύ πιο εύκολο να την παρατηρούμε και να την αξιολογούμε μέσα σε κλειστά δωμάτια απ ότι εκεί που συμβαίνει.
Η Ευρώπη εμφανίστηκε ανίκανη να εφαρμόσει μία κοινή πολιτική
Απέναντι στην έκρηξη των μεταναστευτικών ροών από τα ανατολικά η ΕΕ θέλησε στην αρχή να παραστήσει ότι διατηρεί μια φιλοδοξία συλλογική και να κατανείμει τους πρόσφυγες που έφταναν στην Ελλάδα και στην Ιταλία σύμφωνα με ποσοστώσεις που αντικατοπτρίζουν τις δυνατότητες του κάθε κράτους-μέλους της. Ωστόσο η Ευρώπη έπρεπε να απαντήσει συλλογικά στη μεγαλύτερη πρόκληση με την οποία βρέθηκε ποτέ αντιμέτωπη.
Αλλά απέναντι στην κατηγορηματική άρνηση ορισμένων κρατών-μελών της, κυρίως –αλλά όχι μόνο-του πρώην ανατολικού μπλοκ, απέναντι σε δυσκολίες πρακτικές, υλικοτεχνικές αλλά και πολιτικές, απέναντι στην ισχύ των κυκλωμάτων των διακινητών, η ΕΕ δεν ήξερε, δεν μπόρεσε, τελικά δεν θέλησε να προχωρήσει. Διαλύθηκε. Ανίκανη να θέσει σε εφαρμογή μια κοινή πολιτική για την υποδοχή των προσφύγων, παραιτείται από την πρωταρχική της φιλοδοξία.
Και υιοθετεί μια δεύτερη: να σταματήσει ή έστω να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές. Και πάλι κατόπιν έμπνευσης της γερμανίδας καγκελαρίου, η ΕΕ θέλει τώρα να οδηγήσει πίσω στην Τουρκία όλους τους μετανάστες που φτάνουν παράνομα στα ελληνικά νησιά. Η Ένωση θα αναλάβει όλα τα έξοδα «επαναπατρισμού» δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Η Άγκυρα δεσμεύεται να τους πάρει πίσω, να τους μεταφέρει στα κέντρα φιλοξενίας του ΟΗΕ, απ όπου θα μπορούν να κάνουν αίτηση για χορήγηση πολιτικού ασύλου.
Στόχος είναι να χτυπηθούν τα κυκλώματα των διακινητών, να περιοριστεί ο κίνδυνος πνιγμών, να ανακουφιστεί κάπως η Ελλάδα που αντιμετωπίζει τεράστιες οικονομικές δυσκολίες. Η Ευρώπη πρέπει άλλωστε να συνυπολογίσει τα τετελεσμένα: ο Βαλκανικός Διάδρομος είναι κλειστός, σε συνέχεια μονομερών αποφάσεων ορισμένων κρατών-μελών.
Η απάντηση στην προσφυγική κρίση θα δοθεί στο επίπεδο των «29»
Πλήθος ερωτημάτων παραμένουν αναπάντητα. Οπως αν όλα αυτά που σχεδιάζουν οι ηγέτες της ΕΕ είναι μέσα στα πλαίσια της νομιμότητα. Για την ώρα πάντως κανείς στις Βρυξέλλες δεν έθεσε σε αμφισβήτηση την όλη «μηχανική» του σχεδίου. Ωστόσο αντιλαμβάνονται πλέον πως η λύση εξαρτάται πλήρως από την Τουρκία.
Η Αγκυρα λοιπόν δεν αρνείται να βάλει πλάτη, αλλά ζητάει συγκεκριμένα ανταλλάγματα:
- διπλασιασμό της οικονομικής βοήθειας
- χαλάρωση του καθεστώτος θεωρήσεων
- συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων
Ιστορικό παράδοξο: από αυτή την Τουρκία, την οποία η κυρία Μέρκελ δεν θέλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εξαρτάται ολοένα και περισσότερο η επιβίωση της Ευρώπης.
Η απάντηση στην προσφυγική κρίση δεν είναι μια απάντηση που θα δοθεί στο επίπεδο των «28», αλλά των 28+1. Με άλλα λόγια, των «29».