Στη χώρα μας υπάρχουν σχολές για οποιοδήποτε επάγγελμα. Υπάρχουν ακόμη και σχολές Αστρολογίας. Δεν υπάρχουν όμως σχολές Γονέων και Πολιτικών. Για τα δυο σημαντικότερα δηλαδή λειτουργήματα που καθορίζουν καταλυτικά τη ζωή μας.
Κάποτε, προτού εμφιλοχωρήσουν οι νέες ιδέες περί οικογένειας, υπήρχε η γιαγιά στο σπίτι. Ουσιαστικά αυτή μεγάλωνε τα παιδιά και φρόντιζε τα οικιακά, όταν η μάνα είχε εξωοικιακή απασχόληση. Ταυτόχρονα ήταν και δάσκαλος για την κόρη ή τη νύφη, εμφυτεύοντάς της την εμπειρία που είχε αποκτήσει από το μεγάλωμα των δικών της παιδιών, αλλά και από τις διδαχές της δικής της μάνας, στα νεανικά της χρόνια.
Τώρα η γιαγιά έφυγε από το σπίτι, και δίνει τις συμβουλές της τηλεφωνικά, αν της ζητηθούν. Τι γνώσεις έχει η νέα μάνα για να μεγαλώσει το παιδί; Όσες τις δίνει το ένστικτο. Γι’ αυτό και όπως έχει παρατηρηθεί, το δεύτερο παιδί μεγαλώνει κατά κανόνα διαφορετικά απ’ ό,τι το πρώτο. Στο πρώτο αποκτούνται δηλαδή οι γνώσεις, που εφαρμόζονται στο δεύτερο και τα άλλα, αν υπάρξουν.
Στο παρόν σημείωμα όμως μας ενδιαφέρουν οι πολιτικοί. Πού αποκτούν τις γνώσεις για να κυβερνήσουν σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο; Όχι προφανώς στις σχολές πολιτικών επιστημών, διότι εκεί η κατάρτιση είναι θεωρητική, πλην του ότι ελάχιστους πολιτικούς γνωρίζω που να έχουν και αυτή τη στοιχειώδη κατάρτιση. Με γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς απαρτίζεται ο πολιτικός κόσμος, διότι είναι επαγγέλματα που τους δίνουν εφόδια για πολιτική καριέρα.
Πού διδάσκεται λοιπόν, ο πολιτικός την τέχνη του διοικείν, όχι παντοπωλείο ή μπαράκι, αλλά ολόκληρο λαό; Όταν μάλιστα, κατεβαίνει συνεχώς το ηλιακό επίπεδο ενασχόλησης των πολιτικών; Μου είπε παλαιός πολιτικός, ότι εκπαιδεύονται οι καινούργιοι πολιτικοί στα πολιτικά ή κομματικά γραφεία. Αλλά, κατ’ αρχήν, δεν είναι ταυτόσημες οι γνώσεις που αποκτούνται σε κάθε τέτοιο γραφείο, διότι εξαρτώνται από την προσωπικότητα του πολιτικού προϊσταμένου.
Επί πλέον, τι είδους γνώσεις αποκτούν εκεί; Πώς να διεκπεραιώνουν υποθέσεις των πελατών-ψηφοφόρων ή πώς να γράφουν επερωτήσεις και λόγους, με πολλές λέξεις αλλά καθόλου ουσία. Διότι αυτοί οι νεφελώδεις λόγοι δεν επιτρέπουν αντιπαραθέσεις, αφού ο καθένας τους ερμηνεύει κατά το δοκούν. Οι συγκεκριμένοι και ουσιώδεις δημιουργούν αντιπαραθέσεις, γι’ αυτό και αποφεύγονται.
Είχε ερωτηθεί ο Σωκράτης, πώς θα γίνει αντιληπτό ποιος πολίτης είναι κατάλληλος για να του ανατεθεί η διοίκηση. Η απάντηση ήταν απλή, διότι απλή είναι και η σοφία. Θα πρέπει είπε, να ελεγχθεί στην προσωπική του ζωή. Αν διοικεί σωστά την οικογένειά του, αν ανατρέφει σωστά τα παιδιά του, αν είναι επιτυχημένος στο επάγγελμά του, αν είναι ευγενικός στις κοινωνικές του συναναστροφές, αν ενδιαφέρεται για το συνάνθρωπό του, και πάνω απ’ όλα αν είναι έντιμος. Με λίγα λόγια, ο σοφός δάσκαλος μας είπε, ότι εκείνος που θα αποδείξει, στον μικρόκοσμο που ζει, ότι έχει τα προσόντα του σωστού πολίτη, τότε είναι κατάλληλος για υψηλό δημόσιο λειτούργημα.
Ακριβώς, δηλαδή, τα αντίθετα απ’ όσα εφαρμόζονται στη χώρα μας. Πού δοκιμάστηκε ο κ. Γερουλάνος, η κ. Μπιρμπίλη, παλαιότερα ο κ. Αλογοσκούφης ή ο κ. Μεϊμαράκης. Πολύ περισσότερο το ερώτημα απευθύνεται στους περισσότερους πολιτικούς αρχηγούς.
Με ποια κριτήρια επιλέγονται λοιπόν οι πολιτικοί που μας διοικούν; Οι αρχηγοί των κομμάτων εξουσίας ανήκουν σε τζάκια και τα στελέχη που τους πλαισιώνουν είναι η παρέας τους. Αυτός είναι ο κανόνας. Βέβαια, επειδή θέσεις υπάρχουν και για να διατηρηθούν οι ισορροπίες, κάπου θα βολευτούν οι ισχυρά κομματικά ή οι προστατευόμενοι εξωθεσμικών κέντρων.
Και αφού δεν έτυχε να διδαχθούν οι πολιτικοί την «εφαρμοσμένη» πολιτική επιστήμη, την διδάσκονται πάνω στα πειραματόζωα, που ήμαστε εμείς. Λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων στην πολιτική, υπάρχουν συνεχείς «επιδιορθώσεις» των μόλις ληφθεισών αποφάσεων, υπάρχουν νόμοι επί νόμων, υπαναχωρήσεις, ανεφάρμοστες αποφάσεις και χίλιες δυο άλλες καταστάσεις που οδηγούν σε δυσλειτουργία το σύστημα.
Γι’ αυτό και δεν έχουμε κράτος. Και ούτε θα αποκτήσουμε, όσο ακόμη δεν παρατηρούμε αντικειμενικά τα γεγονότα, αλλά εξακολουθούμε να φοράμε τα κομματικά γυαλιά ή να δραστηριοποιούμαστε σύμφωνα με το προσωπικό μόνον συμφέρον μας, εναντιούμενοι στην κοινωνία, στην οποία όμως ανήκουμε. Ίσως, η νέα γενιά απαλλάξει τον τόπο από τη δύσμορφη κατάσταση. Ας κρατήσουμε, τουλάχιστον, την ελπίδα, αν και αμυδρή.
Ο Μακεδών