του Νίκου Ταχιάου*
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέκλεισε κατηγορηματικά κάθε ενδεχόμενο υποστήριξης του Γιάννη Μπουτάρη από τη Νέα Δημοκρατία, αναφερόμενος στο θεμελιώδες κριτήριο που αφορά το δίλημμα των ψηφοφόρων μπροστά στην κάλπη. Η εικόνα της πόλης δείχνει ότι δεν έχει επιτύχει ως δήμαρχος, είπε, αναγνωρίζοντας όμως ότι βοήθησε τη Θεσσαλονίκη να αποκτήσει μια εξωστρέφεια. Με την παρέμβασή του αυτήν ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ξεκαθάρισε ταυτόχρονα και το στρατηγικό στίγμα του για τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, που είναι η εστίαση στην αποτελεσματικότητα των προσώπων στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας και καθόλου το ιδεολογικό στίγμα τους.
Αρκεί όμως για την απόρριψή του μόνο αυτή η πλευρά της δημαρχίας του, που μαρτυρείται βεβαίως από την ορατή στον δημόσιο χώρο αδυναμία του να βελτιώσει την καθημερινή σχέση των πολιτών με τις λειτουργίες της πόλης και ασφαλώς επιβαρύνεται από το γεγονός ότι στην ανάδειξή του είχε συμβάλει το παρελθόν του ως ακτιβιστή για τα αυτονόητα ή μήπως συντρέχουν και κάποια ελαφρυντικά; Ένας έντιμος κριτής δεν μπορεί να αγνοήσει ότι τα οικονομικά της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι στα χειρότερά τους. Θα μπορούσε πραγματικά, αυτή να αποτελεί μία αποδεκτή δικαιολογία αν δεν συνυπήρχαν και η διαγεγνωσμένη αδυναμία του να εγείρει στο διοικητικό σχήμα του το ενδιαφέρον για τα βασικά της καθημερινότητας και να επιδείξει ικανότητες στο μάνατζμεντ της δημοτικής μηχανής, που επιβεβαιώνουν την προσωπική αποτυχία του.
Μήπως όμως, στο τελικό ζύγι της δημαρχιακής θητείας του, θα μπορούσε να ισοσταθμίσει όλα αυτά τα ελλείμματα ό,τι ο Μητσοτάκης του αναγνώρισε ως συμβολή στην εξωστρέφεια; Ακούγεται συχνά αυτό το επιχείρημα. Πιστεύω ότι ένας τέτοιος συλλογισμός θα είχε αξία αν στο επίκεντρο της κινητικότητάς του βρισκόταν πραγματικά η πόλη και όχι ένα ιδιόρρυθμο, ολίγον πολιτικό, ολίγον δημοτικό και πολύ προσωποκεντρικό προϊόν με το brand name «Γιάννης Μπουτάρης». Η μεγαλύτερη ομολογία αυτής της στοχευμένης στρατηγικής του ήρθε όταν πολύ πρόσφατα, στο δημοτικό συμβούλιο, απευθυνόμενος προς τον Καλαφάτη του είπε «…Σταρ ήμουν, δεν έγινα τώρα… ζηλεύεις που με γράφουν οι New York Times και εσένα δεν σε γράφει ούτε η «Φωνή του Λαγκαδά»…».
Δεν είναι εξ ορισμού κακό ένας σταρ ή κάποιο πρόσωπο με τέτοια ιδιοσυγκρασία να επιλέγεται για να προσθέσει την υπεραξία της αναγνωρισιμότητάς του ή και της αναγνώρισής του στην πόλη. Ας σκεφθούμε όμως ότι στην πραγματικότητα, ο Μπουτάρης έκτισε το εκτός Θεσσαλονίκης προφίλ του στο στόρυ ενός προσωπικού διαγκωνισμού του με την εικόνα μίας μαύρης και άραχνης πόλης, όπου κατοικούν κυρίως άνθρωποι τους οποίους συχνά - πυκνά απαξιώνει με ταπεινά κοσμητικά επίθετα και στην οποία, ο ίδιος ξεχωρίζει ως η λαμπρή εξαίρεση και ως ο αρχηγός μίας φυλής φωτισμένων συμπολιτών του. Ότι εξελέγη από μία πλειοψηφία για την συγκρότηση της οποίας αυτοί οι τελευταίοι δεν επαρκούν, δεν μοιάζει να απασχολεί την σκέψη του, αφού δεν εξυπηρετεί την αφήγησή του.
Πριν από λίγες ημέρες, με την ενθάρρυνση του Αλέξη Τσίπρα, ενός ανθρώπου που νομιμοποίησε και συνεχίζει να αποδέχεται τη βία στο πεδίο της πολιτικής, αλλά και νωρίτερα με την ομιλία του στο δημοτικό συμβούλιο, ο ίδιος ο Μπουτάρης, επικαλούμενος την εποχή του Γκοτζαμάνη και άλλων «λουλουδιών», την οποία ταύτισε με την ιστορία της πόλης, προσέδωσε στην θέση του σε αυτό το μανιχαϊστικό σχήμα που περιέγραψα προηγουμένως, ένα αμιγώς πολιτικό περιεχόμενο. Πριν καν υποδεχθεί τον νέο σύμμαχό του υπερέβη οριστικά τον Ρουβίκωνα.
Δεν είναι λοιπόν οι κατά καιρούς θέσεις του ο άλλος λόγος για την απόρριψή του, όχι μόνο επειδή το θάρρος της γνώμης δεν ενοχοποιείται, αλλά και επειδή δεν θα μπορούσαν να είναι, αφού όλα αυτά τα χρόνια η μεγάλη εικόνα για τον λόγο του είναι one size fits all, μπορεί καθένας να βρει σημεία λογικής και συμφωνίας. Αυτό που εξαφανίζει το συνολικό αποτέλεσμα της όποιας εξωστρεφούς παρουσίας του είναι ότι τελικά αυτή αποκτά περιεχόμενο αποκλειστικά μέσα σε ένα συγκρουσιακό, πολωτικό και διχαστικό περιβάλλον στην ίδια την πόλη, αυτό που φροντίζει να τρέφει συστηματικά. Δεν συνιστά η πολιτεία του μέθοδο ηγεσίας που εμπνέει, καθοδηγεί και διδάσκει, αλλά συνταγή ανάδειξης ενός σταρ με τα χαρακτηριστικά ενός αναιδούς τρολ, ομόλογου των δικτυακών που χωρίζουν τον κόσμο σε «γίδια» και «προδότες».
Είναι λοιπόν η χαρακτηροδομή του και αυτή η στρατηγική του που τον οδηγούν να ευθυγραμμιστεί ανεπιστρεπτί με τον τυχοδιωκτισμό του Αλέξη Τσίπρα, αποκαλύπτοντας και σε πολλούς καλόπιστους Θεσσαλονικείς τις προτεραιότητές του και την συνειδητή άρνησή του να ενώσει την πόλη.
Η ανατροφοδοτούμενη εικόνα μιας σκοτεινής και διαιρεμένης πόλης, που του χρειάζεται για να υπάρχει ο ίδιος, είναι η δεύτερη –και η μεγαλύτερη- αποτυχία του Γιάννη Μπουτάρη.
*Αναπληρωτής Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας της Νέας Δημοκρατία, π. Αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης
