Η περιπέτεια του ΝΟΗΣΙΣ είναι χαρακτηριστική όχι μόνο του τρόπου που η πολιτεία αντιμετωπίζει ένα μουσείο με πλούσιο εκπαιδευτικό έργο, αλλά και της γενικότερης πλήρους αποδιοργάνωσης του ελληνικού κράτους. Επίσης, αποτελεί αφορμή για να σκεφτούν κάπως αλλιώς τις υποθέσεις τους οι φορείς της Θεσσαλονίκης, που σε καιρό κρίσης δεν μπορούν να περιμένουν και πολλά πράγματα από την πρωτεύουσα. Η ανάληψη πρωτοβουλιών και ρίσκων είναι μονόδρομος για την τοπική κοινωνία και αγορά, εάν θέλουν να μη φτάσουν σε τριτοκοσμικές καταστάσεις και το μόνο που θα ενδιαφέρει είναι η διατροφή, η στέγαση και η θέρμανση.
Η ιστορία του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογία ΝΟΗΣΙΣ, που βρίσκεται στα όρια του δήμου Θέρμης, δεν είναι και πολύ γνωστή. Η ιδέα γεννήθηκε από τους ανθρώπους που έφτιαξαν το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στη Σίνδο και υλοποιήθηκε με την προσφορά γης από το δήμο Θέρμης και χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και διάφορα κοινοτικά προγράμματα. Είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και φέτος είναι ο 11ος χρόνος της λειτουργίας του. Εποπτεύεται γενικώς από το υπουργείο Παιδείας, μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, αλλά το 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο ορίζεται από το υπουργείο Οικονομικών. Τα τελευταία δυόμισι χρόνια δεν έχει τοποθετηθεί Διοικητικό Συμβούλιο. Η θητεία του προηγούμενου με πρόεδρο τον τότε πρύτανη του ΑΠΘ Γιάννη Μυλόπουλο παρατάθηκε για ένα χρόνο, αλλά τους 18 τελευταίους μήνες το ΝΟΗΣΙΣ παραμένει ακέφαλο. Η αυτοχρηματοδότησή του φτάνει στο 77%, αλλά οι υπόλοιπες 400.000 ευρώ που λείπουν από το λογαριασμό δεν έρχονται κι έτσι τα προβλήματα λειτουργίας είναι πολλά. Από τους απλήρωτους εργαζόμενους, μέχρι τη διακοπή ρεύματος.
Στην προχθεσινή συνέντευξη Τύπου των εργαζομένων, οι οποίοι αποφάσισαν να δημοσιοποιήσουν τα θέματα μήπως και συγκινηθεί κάποιος υπεύθυνος στην Αθήνα, ήταν παρών ο δήμαρχος Θέρμης Θόδωρος Παπαδόπουλος. Η συμβολή του δημάρχου στην κατασκευή του ΝΟΗΣΙΣ με την παραχώρηση του ακινήτου, αλλά και στη συντήρησή του, αφού αναγνωρίζοντας τα οικονομικά προβλήματα του Κέντρου δεν βάζει το μαχαίρι στο λαιμό για τα χρωστούμενα, δεν αμφισβητείται. Ο ίδιος, μάλιστα, μίλησε με τα θερμότερα λόγια για το ΝΟΗΣΙΣ, τις δυνατότητες και την προσφορά του.
Διαβεβαίωσε ότι θα φέρει το θέμα στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων, κάτι απόλυτα σωστό, αφού η τύχη του συγκεκριμένου μουσείου – εκπαιδευτικού κέντρου (πρέπει να) αφορά ολόκληρη την περιοχή της Θεσσαλονίκης. Πολύ περισσότερο που η εμβέλεια του αποδεικνύεται ευρύτερη.
Το ζήτημα είναι αν η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Περιφέρεια και οι Δήμοι, θα αποφασίσουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Φυσικά το θεσμικό πλαίσιο και η γραφειοκρατία είναι μεγάλο ζήτημα, αλλά ακόμη μεγαλύτερο είναι η πολιτική ευθύνη των τοπικών παραγόντων –όχι μόνο της αυτοδιοίκησης- να ιεραρχήσουν τα προβλήματα και να δώσουν λύσεις πέρα από τι δυνάμεις τους. Να πάρουν πρωτοβουλίες που τους ξεπερνούν, ώστε τελικά να ενηλικιωθούν και να απογαλακτιστούν. Ακόμη και επαναστατικώ δικαίω, κάτι που ευνοείται από την πολιτική συγκυρία. Το ΝΟΗΣΙΣ, όπως ενδεχομένως και άλλα μουσεία ή ερευνητικά κέντρα που έχουν ανάλογα προβλήματα, μπορούν να βγάλουν τα λεφτά τους αρκεί να έχουν ρευστότητα, κεφάλαιο κίνησης και ιδιωτικοοικονομικό μάνατζμεντ. Ιδού η Ρόδος για την ΠΕΔ και τους υπόλοιπους, αν πραγματικά πιστεύουν στην αξία του ΝΟΗΣΙΣ ή όποιου άλλου φορέα ή ιδρύματος με προβλήματα. Ας το υιοθετήσουν βάζοντας ή βρίσκοντας όλοι μαζί 400.000 ευρώ κι έναν μάνατζερ που θα επιλέξουν από την αγορά. Θα του παραχωρήσουν πραγματική εξουσία, θα θέσουν στόχους και θα καταγράψουν μετρήσιμα αποτελέσματα.
Ας το τολμήσουν, όπου πιστεύουν στ’ αλήθεια ότι αξίζει τον κόπο. Τουλάχιστον ας προσπαθήσουν, ακόμη και πιέζοντας για αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου. Για όσους δεν κατάλαβαν: στην Ελλάδα της χρεοκοπίας, της ύφεσης και της γενικευμένης κρίσης η ώρα των λόγων τελείωσε. Για τις πράξεις ίσως υπάρχουν ακόμη μερικά λεπτά, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, που αν θέλει να επιβιώσει οφείλει να δει τα πράγματα αλλιώς!