του Ευάγγελου Παπανικολάου*
Κατ αρχήν δύο επισημάνσεις:
- Ο όρος Μακεδονία δεν είναι απλά ένα τοπωνύμιο, πρωτίστως είναι "εθνωνύμιο". Αναφορά σε Μακεδονικό έθνος αποτελεί ευθεία αναφορά στο Ελληνικό έθνος και μόνο.
- Το πρόβλημα είναι " Σκοπιανό" και όχι Μακεδονικό, όπως και το " Τουρκικό" δεν μπορεί να αναφέρεται ως Κυπριακό ή Ελληνοτουρκικό. Οι έννοιες που δίνουμε στις λέξεις και στους ορισμούς έχουν τεράστια σημασία για το πως αντιλαμβανόμαστε τη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής, και την προώθηση των Εθνικών μας επιδιώξεων.
Δεν θα αναφερθώ στο μακρινό 1918, όπου για πρώτη φορά υιοθετείται στην Ελλάδα ο όρος "Σλάβοι Μακεδόνες", ούτε το 1945 και το 1963 με το τεχνητό μόρφωμα του Τίτο αρχικά ως Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας και μετέπειτα ως Γιουγκοσλαβική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Και για τις ευθύνες του Ελληνικού μετεμφυλιακού κράτους και άλλων στο να δημιουργηθούν στρατιές φανατικών προερχόμενοι από την Ελλάδα οι οποίοι και πρωτοστατούν σήμερα στην ανθελληνική προπαγάνδα. Το 1992 λοιπόν έχουμε την απόφαση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών όπου χαράσσεται η εθνική μας θέση, μη αποδοχής ονομασίας που θα εμπεριέχει τον όρο Μακεδονία ή παράγωγα του. Μια απόφαση που ανταποκρίνεται πλήρως στη Θέληση του κυρίαρχου Ελληνικού λαού και του Έθνους μας. Ακολουθεί η επιβολή εμπάργκο, και το 1995 υπογράφεται η ενδιάμεση συμφωνία, με αποδοχή της προσωρινής ονομασίας, ΠΓΔΜ. Μια ονομασία που ναι μεν περιέχει τον όρο Μακεδονία, αλλά αφενός είναι προσωρινή αφετέρου στη συγκεκριμένη συμφωνία υπάρχουν μια σειρά από δεσμευτικοί όροι Modus vivendi, καλής γειτονίας και συμπεριφοράς, που έκτοτε, η πλευρά των Σκοπίων με αποκλειστική ευθύνη της, παραβίασε πολλάκις (όνομα, αεροδρόμιο, χάρτες κ.λ.π ).
Συνέπεια αυτού κατά τη γνώμη μου αλλά και από νομικής άποψης είναι, η συγκεκριμένη συμφωνία να καταστεί ανίσχυρη και τουλάχιστον προβληματική. Γεγονός που δεν αναδείχθηκε από την Ελληνική πολιτεία. Ερχόμαστε τώρα στο 2008 όπου μετά από αίτημα των Σκοπίων για ένταξη στο ΝΑΤΟ η Ελλάδα εκφράζει αντιρρήσεις και απειλεί με άσκηση αρνησικυρίας. (το περίφημο βέτο δεν ασκήθηκε εντούτοις ουδέποτε ). Οι αιτιάσεις της Ελλάδας υιοθετούνται και η ένταξη των Σκοπίων δεν γίνεται δεκτή στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου.
Όλοι οι Έλληνες φούσκωσαν από περηφάνια , όμως δεν αντιλήφθηκαν οι περισσότεροι τουλάχιστον ότι πέρα από την ορθή στάση της απειλής για βέτο, αποδεχόμενοι οι Σύμμαχοι τις αιτιάσεις μας, μας ρίξανε στην Παγίδα αποδοχής, μιας διαφορετικής πλέον Εθνικής γραμμής. Ηθελημένα ή άθελα από ανικανότητα ή στη λογική του "politically correct" η Ελληνική πολιτεία από το μη αποδοχή ονομασίας με τον όρο Μακεδονία του 1992 αποδέχεται σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό (άρα και τον όρο Μακεδονία) έναντι όλων( erga omnes ). Άλλωστε, είναι γνωστή σήμερα η στάση της Κυβέρνησης ότι, διαπραγματευόμαστε μένοντας πιστοί στη θέση του Βουκουρεστίου.
Σήμερα λοιπόν, ασχέτως με τις πιέσεις και τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ σε μια περίοδο μάλιστα όπου ο Ερντογάν αποκάλεσε δημόσια την πολιτική της Αμερικής τρομοκρατική, καθώς και τις παλινωδίες του στις σχέσεις του με τη Ρωσία, θα πρέπει να μην αποδεχθούμε ονομασία που να εμπεριέχει τον όρο Μακεδονία. Η κυβέρνηση και οι Πολιτικοί φορείς θα πρέπει να δηλώσουν ευθαρσώς ότι δεν δεσμεύονται από τη θέση του 2008 και μόνο ο κυρίαρχος Ελληνικός λαός μπορεί επ αυτού να αποφασίσει. Προτείνω άμεση διενέργεια δημοψηφίσματος με 2 ερωτήματα: 1) τη θέση του 1992 ή 2) τη θέση του 2008. Μετά το αποτέλεσμα θα μπορεί η Ελλάδα να διαπραγματευθεί ελεύθερα, υπερασπιζόμενη όμως τη θέληση των Ελλήνων. Η μοναδική αποδεκτή ονομασία των Σκοπίων για μένα, θα ήταν αυτή που είχε διατυπώσει ο Μιχάλης Χαραλαμπιδης, "Κεντρική Βαλκανική Δημοκρατία " ή σε έναν " έντιμο συμβιβασμό " μια ονομασία που προσδιορίζει τα εθνολογικά χαρακτηριστικά των κατοίκων του κρατιδίου, όπως "Σλαβομακεδονία".
Και σε περίπτωση που οι Αλβανοί κάτοικοι δεν την επιθυμούν , τότε Σλαβοαλβανική ή Σλαβοιλλιρική Μακεδονία. Άλλωστε εδώ και λίγο καιρό η Αλβανική είναι πλέον η δεύτερη επίσημη γλώσσα των Σκοπίων και το Τέτοβο οι Αλβανοί το ονόμασαν Ιλλιρίδα. Οι Αλβανοί οι οποίοι αυξάνονται τόσο γρήγορα που σε 30 χρόνια θα είναι η πλειοψηφία του Κρατιδίου. Διαφωνώ με αυτούς που πιστεύουν ότι ο χρόνος δεν μας ευνοεί. Το αντίθετο. Στη συγκεκριμένη συγκυρία τελικά η καλύτερη λύση δεδομένης και της θέσης των Σκοπιανών είναι η μη λύση . Σε μια εποχή μάλιστα , που αλλάζουν οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί. Σε μια εποχή που περνάμε από την μονοκρατορία των Η.Π.Α σε έναν πολυπολικό κόσμο, με τη Ρωσία να διεκδικεί το μερίδιο της και την Κίνα ν΄αποτελεί τον σταθερά ανερχόμενο παίκτη που μελλοντικά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποτελέσει το αντίπαλο δέος των δύο.
Η Ελληνική εξωτερική πολιτική θα πρέπει ειδικά σε αυτό το περιβάλλον να δείξει και να καταστήσει σαφές στους συμμάχους της ότι η Ελλάς είναι περισσότερο σημαντική από το κρατίδιο των Σκοπίων και η μόνη πηγή σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Το επιχείρημα ότι οι Βόρειοι γείτονες φτάνει ν αλλάξουν το σύνταγμα είναι τουλάχιστον αίολο δεδομένου ότι δεν μπορεί κανένας να εγγυηθεί το τι θα συμβεί στο μέλλον σε μια άλλη συνταγματική αναθεώρηση. Το επιχείρημα ότι τη μεγαλύτερη εγγύηση θα αποτελούν οι διεθνείς συνθήκες , είναι μεν το μόνο νομικά ορθό αλλά όπως καλά γνωρίζουμε το Διεθνές Δίκαιο λειτουργεί πάντα ως δίκαιο των ισχυρών που ανάλογα τα συμφέροντα τους, κατά το δοκούν το ερμηνεύουν. Επομένως σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να στηριχθούμε σε αυτό και στις βουλές άλλων.
Διαφωνώ με αυτούς που πιστεύουν ότι πρέπει να λυθεί το πρόβλημα για να υπάρχει ένα σταθερό κράτος στα Βόρεια σύνορα μας σε αντιστάθμισμα του Αλβανικού Μεγαλοϊδεατισμού και της επιθετικότητας της Τουρκίας. Η μόνη λύση επ' αυτού , είναι να ασκήσουμε επιτέλους μια επιθετική διπλωματία φιλίας προς την Αλβανία, αντιλαμβανόμενοι ότι μας ενώνουν ίσως πολύ περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν.
Μόνο αυτός είναι ο δρόμος που θα μας επιτρέψει να επικεντρωθούμε με όλες μας τις δυνάμεις στο μεγάλο ανατολικό ζήτημα που είναι το Τουρκικό πρόβλημα.
*Ο Ευάγγελος Παπανικολάου είναι δικηγόρος Θεσσαλονίκης και μέλος της Νομαρχιακής Β' Θεσσαλονίκης του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Ν. Παπανικολάου
