Στην ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Παρατηρητηρίου στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για την πρόληψη και διαχείριση του κινδύνου της διάβρωσης των ακτών της, υπό την επίδραση της κλιματικής αλλαγής, μέσω της αξιοποίησης δεδομένων παρατήρησης Γης, προχωρά η Περιφέρεια, μετά την έγκριση της σχετικής πρότασης στη σημερινή συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου.
Ο προϋπολογισμός του Παρατηρητηρίου είναι 1,9 εκ. ευρώ (μέσω ΕΣΠΑ) και η διάρκεια της πράξης είναι 24 μήνες, ενώ είναι μια πρώτη πολύ σοβαρή προσπάθεια για να αντιμετωπιστεί ένα εξαιρετικά μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το παράκτιο μέτωπο της Κεντρικής Μακεδονίας και ειδικά οι παραλιακές περιοχές της Θεσσαλονίκης και της δυτικής Χαλκιδικής, που δεν είναι άλλο από τη διάβρωση, η οποία επιδεινώθηκε με την κλιματική αλλαγή. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι η πρώτη σε τρωτότητα ακτών στην Ελλάδα, ενώ τέτοιο πρόγραμμα γίνεται για πρώτη φορά στη χώρα.
«Οι παράκτιες περιοχές της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερα προβλήματα διάβρωσης, δηλαδή σταδιακής καταστροφής του εδάφους από τη θάλασσα και σταδιακή εισχώρηση αυτής στη στεριά. Η διάβρωση των παράκτιων ζωνών –φαινόμενο που έχει αποτυπωθεί στο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για την ΠΚΜ – έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για το περιβάλλον και τις ανθρώπινες δραστηριότητες και μπορεί να καταστρέψει παράκτια οικοσυστήματα, κατοικίες και υποδομές, απειλώντας την ασφάλεια του πληθυσμού και την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως του τουρισμού και της γεωργίας. Ένα από τα αίτια της διάβρωσης των ακτών είναι τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η κλιματική αλλαγή, καθώς και ανθρωπογενή αίτια (π.χ. κατασκευή φραγμάτων ποταμών, μεγάλων έργων υποδομής, οικιστική ανάπτυξη, καταστροφή των δασών). Λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, των αλλαγών στις βροχοπτώσεις και της αύξησης της συχνότητας και σφοδρότητας ακραίων καιρικών φαινομένων αναμένεται επιδείνωση του προβλήματος», ανέφερε στην εισήγηση του θέματος ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Γιουτίκας.
Η πρωτοβουλία της Περιφέρειας στοχεύει στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος της διάβρωσης, μέσα από το Παρατηρητήριο, το οποίο θα έχει ως σκοπό την πρόληψη του κινδύνου, αλλά και τη διαχείρισή του, μέσω:
-της δημιουργίας ενός κόμβου συλλογής και διάχυσης εξειδικευμένων δεδομένων-υπηρεσιών παρατήρησης Γης,
-της ανάπτυξης μίας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας για τον εντοπισμό των ζωνών υψηλού κινδύνου διάβρωσης, υπό την επίδραση της κλιματικής αλλαγής,
-της προώθησης των πλέον κατάλληλων μεθόδων προστασίας και
-της αξιολόγησης εναλλακτικών στρατηγικών διαχείρισης και ανάπτυξης της παράκτιας ζώνης της ΠΚΜ, απόλυτα συμβατών με τις αρχές για τις παράκτιες ζώνες που διατυπώνονται στην Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και με τις αρχές της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ).
Στο πλαίσιο του έργου προβλέπεται:
1.Προμήθεια εξοπλισμού για την ανάπτυξη Συστήματος Παρατηρητηρίου Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης. Αφορά σε μετρητική υποδομή στο πεδίο, που θα είναι φορητή και θα συνδέεται ασύρματα με κέντρο ελέγχου στην Περιφέρεια, αλλά και πλήρη εξοπλισμό για το κέντρο ελέγχου, που θα είναι σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, όπου θα συλλέγονται και δορυφορικά δεδομένα και στοιχεία από τις μετρήσεις.
2.Παροχή υπηρεσιών για την ανάπτυξη του συστήματος Παρατηρητηρίου. Θα γίνει μια γεωγραφική βάση δεδομένων, με επεξεργασία όλων των στοιχείων για το παραλιακό μέτωπο της Κεντρικής Μακεδονίας και θα γίνουν μοντέλα αναλόγως των καιρικών φαινομένων των τελευταίων ετών με ανάλυση της πορείας της διάβρωσης, καθώς σε επίπεδο τρωτότητας των ακτών η Κεντρική Μακεδονία είναι πρώτη στην Ελλάδα, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Επίσης θα γίνει εντοπισμός των «κόκκινων» περιοχών και real time στοιχείων, προκειμένου να βρεθούν τα αίτια της διάβρωσης ανά περιοχή και να υιοθετηθούν οι κατάλληλες παρεμβάσεις αντιμετώπισης.
3.Ενέργειες πληροφόρησης και δημοσιότητας της πράξης.