Η Ρωσία γιορτάζει τα 25 χρόνια της μετασοβιετικής κρατικής υπόστασής της. Συνοψίζοντας όσα έγιναν σ’ αυτά τα χρόνια, ειδικοί ισχυρίζονται ότι η μετασοβιετική Ρωσία εδραιώθηκε μεν ως κράτος, αλλά εκφράζουν και τους προβληματισμούς τους.
Αποτιμώντας την 25χρονη περίοδο της οικοδόμησης της ρωσικής κρατικής οντότητας, οι ειδικοί οδηγούνται στο συμπέρασμα πως, παρότι το νέο ρωσικό κράτος εδραιώθηκε και αναπτύσσεται, έχει μπροστά του ακόμη πολλές -ιδιαίτερα σοβαρές- προκλήσεις, στις οποίες καλείται να βρει απαντήσεις.
Συμφώνως προς εκτιμήσεις ειδικών, που δημοσίευσε η Russia Today, υπάρχει πλήρης σχεδόν ομοφωνία στον αντιφατικό χαρακτήρα του σύγχρονου ρωσικού κράτους. Κατά τη γνώμη του κ. Μπορίς Σμέλιεφ, επικεφαλής του Κέντρου Πολιτικών Μελετών του Ινστιτούτου Οικονομίας, με την πτώση της ΕΣΣΔ «ο ρωσικός λαός ουσιαστικά παραιτήθηκε από ένα τμήμα του ίδιου του εαυτού του», διότι «η Σοβιετική Ένωση ήταν επίσης και μια μεγάλη ιστορική Ρωσία».
Όπως τονίζει ο αναλυτής, αν και τα προηγούμενα 25 χρόνια η Ρωσία κατάφερε να δημιουργήσει θεσμούς διακυβέρνησης και κοινωνίας των πολιτών, καθώς και να ρυθμίσει το οικονομικό σύστημα, η ρωσική κρατική οργάνωση δεν κατάφερε παρ’ όλα αυτά να αποκτήσει την αναγκαία σταθερότητα.
Κατά τον κ. Σμέλιεφ, αυτό οφείλεται εν πολλοίς στο γεγονός ότι η Ρωσία δεν έχει κατορθώσει ακόμη να διαμορφώσει ένα αποτελεσματικό δημοκρατικό πολιτικό σύστημα. Προσδιορίζοντας την άποψή του για τα προβλήματα της μετασοβιετικής Ρωσίας, ο ειδικός ανέφερε πως «αν και αυτό είναι ήπιας μορφής, διαθέτουμε πάντως ένα αυταρχικό καθεστώς. Δεν αναπτύχθηκε ένα σύστημα ανασχέσεων και αντίβαρων. Το Κοινοβούλιο δεν εκπληρώνει πλήρως το ρόλο του, και αποτελεί απλώς μια μηχανή ψηφοφοριών. Δεν εμφανίστηκε ένα σταθερό κομματικό σύστημα. Υπάρχει μεγάλη διαφθορά…».
Έτσι φαίνεται ότι συμβαίνει, αλλά αυτού του είδους οι αναλύσεις, υστερούν σε ένα σημείο, το οποίο -όπως έγραψα και παλαιότερα- είχε επισημάνει ο Γουστάβ Λε Μπον: «Κάθε επιτυχής θεσμός σε μια χώρα, μεταφερόμενος σε άλλη, πρέπει να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες συνθήκες της χώρας αυτής». Εγκαθίδρυσαν οι Βρετανοί τον κοινοβουλευτισμό συμφώνως προς την δική τους ιδιοσυγκρασία, και υπάρχει τώρα η απαίτηση αυτό το πολίτευμα να «ευδοκιμήσει» σε όλες τις χώρες.
[Κάποια φορά, θα πρέπει να μας απασχολήσει και στην Ελλάδα το γεγονός, ότι υποχρεωθήκαμε να υιοθετήσουμε την έμμεση αντιπροσώπευση, εγκαταλείποντας τον «Κοινοτισμό», το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας, με το οποίο πορεύθηκε ο ελληνισμός επί χιλιάδες χρόνια, ακόμη και αν η κεντρική εξουσία ήταν απολυταρχική].
Οι Ασιατικοί κυρίως λαοί, έχουν την ιδιοσυγκρασία να αποδεχθούν τον κοινοβουλευτισμό, τον οποίο υποκριτικά ήθελαν να επιβάλουν οι ΗΠΑ στο Ιράκ ή την Λιβύη; Από την στιγμή της εμφάνισής τους με την μορφή οργανωμένης κοινωνίας, έχουν συγκεκριμένο τρόπο διοίκησης. Και έρχεται η «έξυπνη» η Δύση να τον αλλάξει τεχνητά, χωρίς καν να διανοηθεί ότι τέτοιου είδους αλλαγές είναι προϊόντα μακρόχρονων διεργασιών.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους Ρώσους. Από την στιγμή της εμφάνισή τους διοικούνται είτε από Τσάρο, είτε από τον κομμουνιστικό κόμμα. Με απολυταρχικό τρόπο δηλαδή. Και αιφνιδίως, καλούνται οι Ρώσοι να αποφασίσουν «ελευθέρως», με δημοκρατικές διαδικασίες, για το μέλλον τους, το οποίο όμως για πάνω από χίλια χρόνια, ρύθμιζαν άλλοι. Άρα, μη κρίνουμε εξ ιδίων τα αλλότρια, όπως συμβούλευαν οι πρόγονοί μας. Θα περάσει καιρός για να αποδεχθούν οι Ρώσοι ένα μη αυταρχικό καθεστώς.
Να ληφθεί δε υπόψη και η σχέση θρησκείας-πολιτεύματος. Ο ειλικρινώς θρησκευόμενος -οιασδήποτε θρησκείας- έχει εθιστεί να συμβιοί με αυστηρούς κανόνες και περιορισμούς.
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εθνικής Στρατηγικής, κ. Μιχαήλ Ρέμιζοφ, ανέπτυξε την άποψη ότι στη Ρωσία «εναλλαγή των ομάδων εξουσίας μέσω ενός δημόσιου ανταγωνισμού ουσιαστικά δεν συνέβη, λειτουργεί ο μηχανισμός της διαδοχής, μια άτυπη προεδρική δυναστεία». Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, ένα τέτοιο σύστημα έχει και τα πλεονεκτήματά του από την άποψη ότι η εξουσία είναι συμπαγής και η χώρα ξεπερνά αποτελεσματικά τις κρίσεις. Σημειώνοντας τον εν γένει θετικό ρόλο του θεσμού της ισχυρής προεδρικής εξουσίας στη Ρωσία, ο αναλυτής την αποκάλεσε «ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο στηρίζεται το εθνικό οικοδόμημα».
Όπως και να έχει, προκειμένου η Ελλάδα να φέρει επιτυχίες στις διακρατικές σχέσεις της, οφείλει να αντιλαμβάνεται τις ιδιαιτερότητες των λαών, ιδίως των σουνιτικών μουσουλμανικών. Έτσι θα κατανοήσει και τις ενέργειες του κ. Ερντογάν, ώστε να συμπεριφερθεί αναλόγως.
Ο Μακεδών