Η συνεχής μεταφορά νατοϊκών στρατευμάτων στην Ανατ. Ευρώπη, και η ειλικρινής ή προσχηματική ανησυχία των κρατών της π. Σοβιετικής Ένωσης ότι κινδυνεύουν από την Ρωσία, οδηγεί τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να επικαλούνται συνεχώς το άρθρο 5 του Συμφώνου, προκειμένου να παράσχουν διαβεβαιώσεις στις απειλούμενες χώρες ότι θα τις προστατεύσουν.
Έτσι και προχθές, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Πενς, επανέλαβε ενώπιον των δημοσιογράφων την προσήλωση της Ουάσιγκτον στο άρθρο 5 του Συμφώνου του ΝΑΤΟ -μια επίθεση εναντίον ενός μέλους της Συμμαχίας θεωρείται μια επίθεση εναντίον όλων- και συνεχάρη την Εσθονία για την παρουσία των στρατιωτικών της στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, υπενθυμίζοντας ότι αυτή η χώρα είναι ένα από τα έξι μέλη του ΝΑΤΟ που εκπληρώνουν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για τις δαπάνες στην άμυνά τους.
Όμως, στην προηγηθείσα Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που οι εργασίες της έγιναν στις Βρυξέλες, θεωρήθηκε ότι αποσαφηνίστηκαν οι προθέσεις των Αμερικανών για το μέλλον της Συμμαχίας. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ άλλωστε, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, είχε χαρακτηρίσει το NATO "απαρχαιωμένο οργανισμό", και απέφυγε να ενστερνιστεί τον ακρογωνιαίο λίθο του NATO, το Άρθρο 5 της ιδρυτικής συνθήκης, που προβλέπει ότι η επίθεση ενός μέλους συνιστά επίθεση εναντίον όλων.
Η ηγεσία του ΝΑΤΟ ταράχτηκε και κατέφυγε σε διορθωτικές δηλώσεις, που ο Τραμπ ποτέ δεν επανέλαβε. Γιατί όλα αυτά; Γιατί πολύ απλά στον Τραμπ και σε ένα μέρος της αμερικανικής διοίκησης δεν αρέσει η μετατροπή της Γερμανίας σε αιχμή του στρατιωτικού δόρατος του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. Η Γερμανία ήδη τείνει να μετατραπεί στην ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη άμεσης επέμβασης στην Ευρώπη. Για πρώτη φορά η Γερμανία μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο αναπτύσσει τέτοιες δυνάμεις ταχείας επέμβασης και πολλοί φοβούνται ότι εντάσσει τις ενέργειες αυτές στις δραστηριότητες για την σύσταση του Δ' Ράιχ.
Όμως, το περιβόητο άρθρο 5 του συμφώνου του ΝΑΤΟ, δεν περιέχει αυτά που ο πολύς κόσμος νομίζει. Ναι μεν, πράγματι θεωρεί πως η επίθεση σε ένα κράτος μέλος αποτελεί επίθεση εναντίον όλων, αλλά έχει δύο σημαντικά κενά. Πρώτον, η παρεχόμενη βοήθεια προς το δεχόμενο επίθεση μέλος δεν καθορίζεται ποια θα είναι και εξαρτάται από την βούληση του κάθε μέλους του ΝΑΤΟ.
Δεν καθορίζεται δηλαδή ότι τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θα θέσουν στην διάθεση του αμυνόμενου μέλους τα στρατεύματά τους προς υποστήριξή του! Το πώς θα βοηθήσουν εξαρτάται μάλιστα από την απόφαση που θα πάρουν τα αρμόδια όργανα κάθε συμμαχικού κράτους, και μάλιστα σε χρόνο που μπορεί η βλάβη του πληγέντος κράτους να είναι σοβαρή και μη επανορθώσιμη.
Δεύτερον, και κυριότερον, δεν υπάρχει καμιά πρόβλεψη, αν υπάρξει εμπλοκή δύο κρατών-μελών της Συμμαχίας. Τι θα πράξει το ΝΑΤΟ; Θα πάρει την θέση του αδικηθέντος; Και τι θα συμβεί; Τα νατοϊκά στρατεύματα θα επιτεθούν εναντίον του επιτιθέμενου, αλλά κράτους-μέλους της Συμμαχίας; Δηλαδή, αν οι Τούρκοι επιχειρήσουν κατάληψη κάποιας νησίδας, ο Έκτος Στόλος θα τεθεί στην διάθεση της Ελλάδας για να τους αντιμετωπίσει; Έχουμε άλλωστε την ανάλογη εμπειρία από τα γεγονότα των Ιμίων.
Με τα ανωτέρω, γίνεται φανερό ότι το άρθρο 5 θα λαμβάνεται υπόψη μόνον αν η ένοπλη επίθεση κατά κράτους μέλους, βλάπτει την Συμμαχία, ή τις ΗΠΑ. Αλλιώς, είναι καθρεφτάκι για ιθαγενείς. Υπάρχει όμως και άλλη ασάφεια, και είναι σχετική με την παραπάνω αναφορά μου στον όρο "ένοπλη επίθεση". Δεν αναφέρεται αν αυτή θα διενεργηθεί από κράτος, από τρομοκρατική ομάδα, ή από εγχώρια αποσχιστική ομάδα (περίπτωση Βάσκων). Και ακόμη περισσότερο: Η κυβερνοεπίθεση δεν μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη σε ένα κράτος, από μια επίθεση εχθρικού στρατού μικρής διάρκειας; Οι υπολογιστές σήμερα είναι πιο επικίνδυνοι από κάποια οπλικά συστήματα, που κι αυτά δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς τους υπολογιστές.
Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Κανένα κράτος-μέλος δεν θα επέμβει, αν βλάπτονται τα συμφέροντά του, ή αν δεν κερδίσει κάτι από την εμπλοκή. Το πολύ-πολύ να στείλει ενθαρρυντικά τηλεγραφήματα.