Εξαιρετικά φιλόδοξα εμφανίστηκαν στην πρώτη οργανωμένη δημοσιογραφική ενημέρωση τα στελέχη της νέας διοίκησης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, που βρίσκονται στις θέσεις τους τον τελευταίο μήνα.
Συγκάλεσαν σύσκεψη των παραγωγικών φορέων και των χρηστών του λιμένος για να ακούσουν τις προτάσεις και τα προβλήματά τους, διαβεβαίωσαν ότι όλες οι χρήσιμες παρατηρήσεις θα ληφθούν σοβαρά υπόψιν, ανακοίνωσαν ότι τον Οκτώβριο θα είναι έτοιμο το master plan της εταιρίας για την επόμενη 25ετία και αμέσως μετά θα ετοιμαστεί business plan για την επόμενη πενταετία, ενώ σκιαγράφησαν με αριθμούς την εικόνα που θα ήθελαν για το λιμάνι του 2035. Επίσης, ανακοίνωσαν 160 προσλήψεις εργαζομένων αορίστου χρόνου, νέες υπηρεσίες, ολοκλήρωση έργων υποδομής -από την επέκταση της 6ης προβλήτας μέχρι την οδική σύνδεση με τους οδικούς άξονες ΠΑΘΕ και Εγνατία-, μίλησαν για προμήθειες μηχανολογικού εξοπλισμού και για ακτοπλοϊκές συνδέσεις.
Πρόκειται για ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις, οι οποίες όμως δύσκολα αποφεύγουν το χαρακτηρισμό των «σχεδίων επί χάρτου». Αφενός διότι δεν υπάρχει κανείς που στα σοβαρά να μπορεί να προβλέψει οτιδήποτε για τα βαλκάνια σε βάθος 25ετίας, πολύ περισσότερο τις οικονομικές εξελίξεις. Και αφετέρου διότι έτσι κι αλλιώς δεν θα υλοποιηθούν ποτέ. Για τον απλούστατο λόγο, ότι οι σχεδιασμοί αυτοί γίνονται υπό την αίρεση της γενικότερης πορείας της χώρας και των κυβερνητικών αποφάσεων για την ΟΛΘ ΑΕ. Και αν μεν υπάρξει συμφωνία με τους εταίρους, το λιμάνι θα πουληθεί σε ιδιώτες, όπως σαφώς αναφέρει η ελληνική πρόταση προς τους θεσμούς. Αν, όμως, η χώρα εισέλθει σε περιπέτειες και αχαρτογράφητα νερά, τότε και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης θα ακολουθήσει την ίδια μοίρα.
Τα σχέδια της διοίκησης της ΟΛΘ έχουν ένα ακόμη τρωτό σημείο. Όπως σχολίαζαν μεταξύ τους οι εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων και των χρηστών του λιμένος που συμμετείχαν στη σύσκεψη της Παρασκευής όλα όσα ειπώθηκαν –ή σχεδόν όλα- τα έχουν ξανακούσει. Όχι από μία, αλλά από περισσότερες διοικήσεις, που πάντα επιθυμούν την ανάπτυξη του λιμένος, αλλά –επίσης πάντα- φτάνουν μέχρι ένα σημείο, το οποίο βρίσκεται αρκετά χαμηλότερα από εκεί που φιλοδοξούσαν. Είτε λόγω της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής –ας μη ξεχνάμε ότι βασικός μέτοχος είναι το ΤΑΙΠΕΔ, δηλαδή το δημόσιο-, είτε λόγω της γενικότερης κατάστασης της χώρας, που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται διαρκώς στο κόκκινο.
Οι χρήστες –στο σύνολό τους άνθρωποι της μάχιμης αγοράς- γνωρίζουν πολύ καλά ότι έτσι όπως είναι σήμερα το λιμάνι έχει φτάσει περίπου στα όρια του προς τα πάνω. Όπως ξέρουν καλά τα τρωτά του σημεία. Αυτά που πρέπει να βελτιωθούν, αν αλλάξουν. Εξίσου καλά γνωρίζουν αυτά τα θέματα τα στελέχη της ΟΛΘ ΑΕ, που γίνονται αποδέκτες παραπόνων και προτάσεων. Ζητήματα καθημερινότητας, εσωτερικών διαδικασιών, ίσως και κάποιων συμπεριφορών. Μέχρι εκεί. Επομένως η φάση της ενημέρωσης είναι περισσότερο τυπική, παρά ουσιαστική. Περισσότερο διαδικαστική, παρά καθοριστική των εξελίξεων. Από εδώ και πέρα ενδιαφέρον θα έχει αν –και όποτε- γίνει κάτι. Χειροπιαστό και συγκεκριμένο.
Το κακό με το λιμάνι –κι αυτό δεν έχει καμία σχέση με τις προθέσεις της διοίκησης- είναι ότι το μέλλον του «παίζεται» κατά βάσιν μακριά από τη Θεσσαλονίκη. Πάντα ήταν έτσι, αλλά τα τελευταία χρόνια αυτό ισχύει σε απόλυτο βαθμό. Εκεί όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις για την ΟΛΘ και για την ΟΛΠ, στα υπουργεία και ακόμη ψηλότερα. Εάν η ιδιωτικοποίηση του Πειραιά προχωρήσει πολύ ταχύτερα από την Θεσσαλονίκη, όπως δείχνουν τα πράγματα ότι θα γίνει, θα διαμορφωθεί το ακόλουθο σκηνικό: Η κυβέρνηση θα κερδίσει πόντους στο κομματικό της ακροατήριο και στους εργαζόμενους, που ήδη βρίσκονται στα κάγκελα, και η ΟΛΘ μεσοπρόθεσμα θα απαξιωθεί από τον ανταγωνισμό του ΟΛΠ και της Cosco.
Έτσι όταν κάποτε, κάποια κυβέρνηση θελήσει να την πουλήσει, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα είναι η αδιαφορία της αγοράς. Όσο για τη Θεσσαλονίκη θα απολέσει το σημαντικότερο αναπτυξιακό της πλεονέκτημα, που είναι η εντατική εμπορική λειτουργία του λιμανιού. Όσο περνάει ο καιρός τόσο φαίνεται ότι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είχε την ευκαιρία του το 2008 και την έχασε.
ΥΓ. Ο πρόεδρος της ΟΛΘ ΑΕ καθηγητής Παντής μιλώντας στους δημοσιογράφους –προφανώς ως ακαδημαϊκός- υπέδειξε την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως την καταλληλότερη για να διαπιστώσει κανείς την εμβέλεια του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, υπονοώντας ότι είναι μεγάλη. Πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που νομίζουμε σήμερα. Καλή ιδέα. Εξίσου καλή είναι και η ιδέα να ανατρέξουμε στα χρόνια των Μακεδόνων, όταν δημιουργήθηκε η Θεσσαλονίκη δίπλα στη θάλασσα. Ακόμη καλύτερη, όμως, και σαφώς πιο πρακτική, είναι η ιδέα να κοιτάξουμε λίγο το σήμερα. Το παγκόσμιο εμπόριο, τις ροές των φορτίων, τη συμβολή της τεχνολογίας, τις συνδυασμένες μεταφορές, τις λιμενικές εξελίξεις στις γύρω χώρες, τις γεωπολιτικές ισορροπίες και τους συσχετισμούς δυνάμεων.