Οι προτάσεις και τα μνημόνια συνεργασίας των τεσσάρων χωρών -Ελλάδος, Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου- για την μεταφορά του φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου, είναι πολλές. Όμως, υπάρχουν συγκρουόμενες μεταξύ τους, και δημιουργείται σύγχυση σε όλους εμάς τους μη ειδικούς.
Εχθές, στην τριμερή συνάντηση της Λευκωσίας μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ, οι μετέχοντες ηγέτες επανέλαβαν την πρόθεσή τους για κατασκευή του αγωγού East Med, από την λεκάνη της Ανατ. Μεσογείου στην Ελλάδα και από εδώ στην Ευρώπη. Καταγράφω τις δηλώσεις τους:
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος είπε ότι ο EastMed «δεν είναι μόνο ενεργειακό έργο, είναι ένα έργο ύψιστης γεωπολιτικής σημασίας. Το γεγονός ότι συμφωνήσαμε να υπογράψουμε τη διακρατική συμφωνία το συντομότερο δυνατό, εντός του 2018, χαρακτηρίζει τη σημερινή συνάντηση ως εξόχως εποικοδομητική».
Ο πρόεδρος της Κύπρου Ν. Αναστασιάδης είπε ότι η προώθηση του αγωγού Eastmed αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της συνεργασίας των τριών χωρών. «Επαναβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας για να εργαστούμε με αποφασιστικότητα με στόχο την υπογραφή σχετικής διακρατικής συμφωνίας εντός του 2018», υπογράμμισε.
Και ο Μπ. Νετανιάχου, πρωθυπουργός του Ισραήλ, αναφερόμενος στον αγωγό EastMed είπε ότι πρόκειται για «μια πολύ σοβαρή προσπάθεια», προσθέτοντας ότι δεν είναι μόνο σημαντική για τις τρεις χώρες και την Ιταλία, αλλά και την «Ευρώπη η οποία επιθυμεί να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές πηγές».
Όλα αυτά ειπώθηκαν, με δεδομένο ότι ο εν λόγω αγωγός θα μεταφέρει το φυσικό αέριο τριών χωρών, σε ποσότητα που θα καθιστά συμφέρουσα την κατασκευή του. Όμως, το ρεπορτάζ για την συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου αναφέρει, ότι μέρος του φ/α της Κύπρου θα μεταφέρεται με αγωγό στην Αίγυπτο και σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας της Αιγύπτου, Ταρέκ Ελ Μολά, πέραν του προορισμού του για υγροποίηση, θα χρησιμοποιείται και για εσωτερικές ανάγκες της Αιγύπτου.
Οι προγραμματιζόμενοι αγωγοί που θα συνδέουν το κοίτασμα «Αφροδίτη» με τερματικό υγροποίησης στην Αίγυπτο, θα έχουν κόστος από 800 εκατομμύρια έως 1 δισ. δολάρια. Η Αίγυπτος, μάλιστα, έχει αυξήσει ταχέως την παραγωγή φυσικού αερίου και σχεδιάζει να γίνει κόμβος για την εξαγωγή στην Ευρώπη μετά από μια σειρά μεγάλων ανακαλύψεων τα τελευταία χρόνια, όπως τόνισε ο Αιγύπτιος υπουργός, του οποίου η αισιοδοξία προκύπτει, όπως είπε, «Από μία άριστη και επιτυχημένη συνάντηση που είχαμε και με τον Ευρωπαίο Επίτροπο αρμόδιο για θέματα ενέργειας, πριν από δύο εβδομάδες, επιβεβαιώνοντας το στρατηγικό τους σχέδιο, να είναι η Αίγυπτος αξιόπιστος πάροχος ενέργειας και πάροχος εναλλακτικής ενέργειας για την Ευρώπη».
Έχουμε, λοιπόν δύο εκδοχές. Αγωγός EastMed με το αέριο σε φυσική του μορφή, και δεύτερη εκδοχή αέριο στην Αίγυπτο, υγροποίηση, και μεταφορά με πλοία. Υπάρχει όμως και άλλη πρόταση, στο εσωτερικό της Κύπρου, όπου ο γ.γ. του κομμουνιστικού κόμματος ΑΚΕΛ, επιθυμεί όπως το αέριο της Κύπρου μεταφερθεί στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Η αριστερά δεν κρύβει την ερμηνεία που δίνει στον πατριωτισμό, όρος άλλωστε απορριπτέος από τον διεθνισμό.
Αυτό άλλωστε είναι και επιθυμία αμερικανικών κύκλων -με πίεση εκ μέρους του Μπάιντεν, αντιπροέδρου του Ομπάμα- με το επιχείρημα ότι θα είναι φτηνότερη η κατασκευή αγωγού μέσω Τουρκίας, αλλά και η συνεργασία των αντιμαχομένων χωρών, θα οδηγήσει σε άμβλυνση των διαφορών τους [σ.σ. οι Αμερικανοί δεν καταλαβαίνουν, ή δεν θέλουν να καταλάβουν;].
Πέραν τούτων, υπάρχει και η πρότερη συμφωνία του Ισραήλ με την Ιορδανία, όπου θα στέλνει εκεί αέριο για δική της χρήση, αλλά και με την ελπίδα ότι από εκεί θα διοχετευθεί στις ασιατικές αγορές.
Επομένως, δεν μιλάμε, για έναν αγωγό, αλλά για πολλούς και δεν γνωρίζουμε τελικά, πόσο αέριο θα διοχετεύεται στον καθένα. Εξεταστέο είναι, τι θα συμβεί με την Ελλάδα, αν αποκλειστεί η εκδοχή του East Med. Θα πρέπει να επιλέξει κι αυτή την επιλογή της Αιγύπτου, ή θα κατασκευάσει δικό της, με όλα τα πομπώδη περί καταστάσεως της Ελλάδος σε ενεργειακό κόμβο, να είναι κι αυτά αυταπάτες.