Καμία απολύτως κινητικότητα δεν υπάρχει στο θέμα της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού παρότι αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση. Επανειλημμένως έχει πέσει έξω ο σχεδιασμός του ΤΑΙΠΕΔ για την προκήρυξη διαγωνισμού, ενώ είναι πλέον ηλίου φαεινότερο ότι ο υπουργός Υποδομών & Μεταφορών κ. Χρήστος Σπίρτζης, αντιδρά στο να δοθεί ο οδικός άξονας με τους καθέτους σε ιδιώτη που θα τον διαχειρίζεται για τα επόμενα 30 ή και 35 χρόνια.
Αυτή η άποψη και θέση Σπίρτζη, λέγεται ότι τον έχει φέρει πολλές φορές σε αντιπαράθεση με τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, που θέλει οπωσδήποτε να κλείσουν τα ζητήματα που συνδέονται με τις αξιολογήσεις του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής.
Η παραχώρηση, με τόσα θέματα σοβαρά άλυτα – σταθμοί διοδίων, εκτίμηση της κατάστασης του οδικού άξονα, υπόλοιπο δανείου στην Πειραιώς- δεν μπορεί να προχωρήσει. Αυτή είναι η άποψη πολλών, φαίνεται να την έχουν αντιληφθεί ορισμένοι στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της Voria.gr, κάποιοι από τους ιδιώτες που είχαν συμμετάσχει στον πρώτο γύρο των διερευνητικών επαφών, δείχνουν να κλείνουν προς την πλευρά σχηματισμού ενός ΣΔΙΤ μεταξύ ελληνικού δημοσίου και ιδιωτικού φορέα.
Εν τούτοις, επισήμως, σκοπός της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει στην παραχώρηση του άξονα της Εγνατίας Οδού, παρότι η προκήρυξη του διαγωνισμού παίρνει συνεχώς αναβολές, από πέρυσι, φέτος, ςτον Φεβρουάριο, στον Απρίλιο, μετά στον Μάιο, ύστερα στον Ιούλιο και τώρα, …όποτε.
Αλλά με τόσες εκκρεμότητες- με ένα υπόλοιπο δανείου κοντά στα 65 εκατ. ευρώ και άλλα 60 εκατομμύρια που χρειάζονται για συντηρήσεις και, 26 σταθμούς διοδίων μη κατασκευασμένους- είναι αμφίβολο το αν θα υπάρξει ενδιαφέρον από πλευράς ιδιωτών, όταν βγει στον αέρα ο διαγωνισμός . Κι’ αν υπάρξει ενδιαφέρον, εκτιμάται ότι οι οικονομικές προσφορές θα είναι χαμηλές, ίσως και κάτω των 200 εκατ. Ευρώ.
Όμως σε μία τέτοια περίπτωση, η κυβέρνηση δεν θα παραχωρήσει την Εγνατία, γιατί αν το πράξει το πολιτικό κόστος θα είναι βαρύ γι’ αυτήν, αφού φέτος, μόνο τα έσοδα 12 μετωπικών σταθμών, υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε 90 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι ο σχεδιασμός για σταθμούς διοδίων, όπως έχει αποτυπωθεί σε ΚΥΑ των υπουργών Οικονομικών και Υποδομών & Μεταφορών, προβλέπει την κατασκευή και λειτουργία συνολικά 38 σταθμών διοδίων, 18 μετωπικών και 20 πλευρικών. Μάλιστα κάποιοι από τους καινούργιους μετωπικούς ( Παμβώτιδας, Ιεροπηγής, Ευζώνων και Μέστης) θα έπρεπε να τεθούν σε λειτουργία εντός του καλοκαιριού και ως τις 31 Αυγούστου, ενώ οι πλευρικοί , οι οποίοι σημειωτέον δεν έχουν ακόμη μελετηθεί, θα πρέπει να είναι έτοιμοι τον Νοέμβριο του 2017! Με μια λέξη, στην περίπτωση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, δεν ισχύει η λέξη «χρονοδιαγράμματα».
Όμως, για να επανέλθουμε στο θέμα της παραχώρησης, αυτή αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της Ελλάδας και το πιθανότερο είναι, όπως άλλωστε είχε γίνει τον Μάιο ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης, να ξαναδούμε περί τον Οκτώβριο, κυβερνητικά στελέχη να ψάχνουν να βρούνε τρόπους για να «ξεκολλήσει» η διαδικασία προκειμένου να μη γίνει η Εγνατία Οδός εμπόδιο για την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης. Εκτός και εάν κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ μπορέσουν να πείσουν τους δανειστές ότι η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού και των καθέτων της δεν είναι συμφέρουσα κ.λ.π. και να ξεφύγουν τον μνημονιακό σκόπελο.
Όπως πληροφορείται η Voria.gr, τον τελευταίο μήνα και μετά τη συνάντηση που είχε η διοίκηση της Εγνατίας Οδού Α.Ε. με τον τεχνικό σύμβουλο του ΤΑΙΠΕΔ, δεν έχει υπάρξει καμία κινητικότητα στο θέμα των πλευρικών σταθμών διοδίων. Τι θα γίνει εν τέλει; Θα βγούνε πακέτο οι μελέτες ή πρώτα θα γίνουν οι ΜΠΕ και μετά οι υπόλοιπες; Ο τεχνικός σύμβουλος υποστηρίζει την μελετητική επιλογή του «πακέτου», η διοίκηση της Ε.Ο.Α.Ε. την εκπόνηση, πρώτα, των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Ελπίζεται ότι τουλάχιστον ως το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχουν καταλήξει σε συμφωνία για τον τρόπο ανάθεσης των μελετών των 20 πλευρικών σταθμών διοδίων.
Σε ό,τι αφορά τους μετωπικούς σταθμούς διοδίων, που πρέπει να γίνουν 18 τον αριθμό, υπάρχουν και εκεί κενά. Επειδή έγινε αλλαγή σε ορισμένες χωροθετήσεις, πρέπει να μελετηθούν οι σταθμοί σε Σιάτιστα και Αρδάνιο. Επίσης, πρέπει να επαναπροκηρυχθεί ο διαγωνισμός ανάθεσης των σταθμών σε Στρυμονικό και Καβάλα, αφού ως γνωστόν λόγω των στοχευμένων απεργιών των υπαλλήλων της Ε.Ο.Α.Ε., δεν κατέστη δυνατή η διενέργεια του προηγούμενου διαγωνισμού. Αλλά η ημερομηνία του νέου διαγωνισμού δεν μπορεί να οριστεί αν προηγουμένως ο υπουργός Υποδομών δεν υπογράψει σχετική απόφαση για τη δέσμευση κονδυλίων από το έτος 2018.
Για τον σταθμό διοδίων στην Ασπροβάλτα, ο διαγωνισμός διενεργήθηκε αλλά το έργο δεν μπορεί να συμβασιοποιηθεί αν δεν βρεθεί πηγή χρηματοδότησης και αν προηγουμένως δεν υπογράψει σχετική απόφαση ο κ. Σπίρτζης.
Να σημειωθεί ότι ο υπουργός Υποδομών, για να προχωρήσουν τα έργα των σταθμών διοδίων έχει αιτηθεί το ποσό των 55 εκατ ευρώ από τον κ. Τσακαλώτο και το υπουργείο Οικονομίας.
Όσον δε αφορά στους τέσσερις νέους μετωπικούς σταθμούς που κατασκεύασε ο ΑΚΤΩΡ σε Παμβώτιδα, Ιεροπηγή, Ευζώνους και Μέστη, αυτοί δεν τέθηκαν σε λειτουργία ακόμη αν και έτοιμοι, γιατί οι υπουργοί κ. Σπίρτζης και Τσακαλώτος δεν έχουν υπογράψει την ΚΥΑ που θα ορίσει τη χρέωση ανά χιλιόμετρο, παρότι έχει υποβληθεί σχετική πρόταση από την Ε.Ο.Α.Ε. ( για 0,03 ευρώ/χλμ).
Σε ό,τι λοιπόν αφορά στους σταθμούς διοδίων, φαίνεται ότι η κυβέρνηση σπεύδει βραδέως ενώ όσοι παρακολουθούν τις τοποθετήσεις και τις κινήσεις Σπίρτζη εκτιμούν ότι επιδίωξη του Υπουργού είναι να καθυστερήσουν οι διαδικασίες, να μην κατασκευαστούν άλλοι μετωπικοί σταθμοί, μέχρι να γίνει η μελέτη και να εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό σύστημα αναλογικών χρεώσεων, περί το τέλος του 2018.
Γεγονός είναι ότι το ηλεκτρονικό αναλογικό σύστημα το θέλουν και το υποστηρίζουν άπαντες, σαν δικαιότερο για τον χρήστη του οδικού άξονα, αλλά στο δρόμο μπαίνουν εμπόδια οι μνημονιακές δεσμεύσεις με αποτέλεσμα να κτίζονται μετωπικοί σταθμοί για να περάσουμε σε ενάμισι χρόνο στις αναλογικές χρεώσεις.
Όσον λοιπόν αφορά το ηλεκτρονικό σύστημα αναλογικών χρεώσεων, οι προδιαγραφές για να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός της μελέτης, θα είναι έτοιμες έως τα μέσα Σεπτεμβρίου. Την μελέτη θα προκηρύξει το υπουργείο Υποδομών. Για τα αναλογικά διόδια έχει προκριθεί το γερμανικό σύστημα που προβλέπει την τοποθέτηση ειδικού τσιπ στα φορτηγά άνω των 3,5 tn., ενώ τα ΙΧ αυτοκίνητα θα προμηθεύονται ειδικά αυτοκόλλητα. Με το αναλογικό σύστημα, πέραν των δικαιότερων χρεώσεων για τους χρήστες του οδικού άξονα, θα καταγράφεται και θα παρακολουθείται και η κίνηση επί της οδού.
Πέραν του ανοικτού θέματος των σταθμών διοδίων, υπάρχει επίσης το θέμα του υπολοίπου του δανείου των 240 εκατ ευρώ που είχε πάρει η Ε.Ο.Α.Ε. από την Πειραιώς, για να τελειώσει το κατασκευαστικό έργο και, η εκτίμηση της κατάστασης του δρόμου και του κόστους της αποκατάστασης και συντήρησης.
Στο θέμα του δανείου, παραμένει η διένεξη μεταξύ E.O.A.E και Τράπεζας ενώ σε ότι αφορά το ανεξόφλητο υπόλοιπο αυτό έχει μειωθεί στα 65 εκατ ευρώ. Έχοντας ως δεδομένο ότι τα ετήσια έσοδα από τα διόδια είναι σήμερα περί τα 70 εκατ ευρώ και υπολογίζεται να αυξηθούν στα 90 εκατ με την λειτουργία των τεσσάρων νέων κατασκευασμένων σταθμών, το δάνειο θα μπορεί να εξοφληθεί μέχρι την άνοιξη του 2018, αφού μάλιστα το λειτουργικό κόστος της Εταιρείας το αναλαμβάνει το Υπουργείο Υποδομών.
Εάν μπούνε σε λειτουργία οι επιπλέον έξι μετωπικοί σταθμοί που προβλέπεται να κατασκευαστούν, τότε τα έσοδα από τα διόδια θα φτάνουν ή και θα ξεπερνούν τα 120 εκατ ευρώ το χρόνο. Με τέτοια έσοδα, υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος παραχώρησης ενός οδικού άξονα που έχει κατασκευαστεί σαν δημόσιο έργο.
Βεβαίως, μένει το κόστος της ανάταξης αλλά ακόμη και της ανακατασκευής παλαιοτέρων τμημάτων της Εγνατίας Οδού. Αυτό το κόστος, που η Ε.Ο.Α.Ε. το έχει υπολογίσει σε 60 εκατ, θα εκτιμηθεί και από το ΤΑΙΠΕΔ, από τον ανεξάρτητο εκτιμητή που ανέλαβε να σκανάρει την Εγνατία και τις τρεις βασικές καθέτους.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η υπόθεση «παραχώρηση της Εγνατίας Οδού», έχει ακόμη αρκετό δρόμο μπροστά της, μέχρι να ολοκληρωθεί.