Skip to main content

Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ: «Ξεχάστε την Κύπρο και θα τα βρούμε»

Ο προσφάτων θανών Τούρκος πρώην πρόεδρος είχε αποκαλύψει προ 20ετίας τις αληθινές βλέψεις της Τουρκίας, ως προς τις σχέσεις της με Ελλάδα και Κύπρο

Ο προσφάτων θανών Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, Τούρκος πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε επτά φορές πρωθυπουργός, και ένατος Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, διαδεχθείς τον Οζάλ, είχε αποκαλύψει προ 20ετίας, σε Έλληνα δημοσιογράφο, τις αληθινές βλέψεις της Τουρκίας, ως προς τις σχέσεις της με Ελλάδα και Κύπρο.

Στο «Βήμα» δημοσιεύθηκαν 21 χρόνια μετά αποσπάσματα από την συνέντευξη του δημοσιογράφου Γιώργου Μαλούχου, που πήρε τα Χριστούγεννα του 1994, από τον τότε Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ:

Γράφει ο Μαλούχος: «(...) Το σοβαρό όλων συνέβη μετά τη συνέντευξη, όταν ο Ντεμιρέλ ζήτησε να μείνουμε μόνοι στο γραφείο του και έγινε μια συζήτηση ουσίας σε εντελώς διαφορετικό κλίμα από ό,τι η τυπικότητα της συνέντευξης επέβαλε (…) Το πιο ουσιώδες τμήμα της ίσως ήταν εκείνο στο οποίο ο Ντεμιρέλ μου είπε:

» “Θέλω να σου ζητήσω να μεταφέρεις ένα μήνυμά μου στους αρχηγούς των δύο μεγάλων κομμάτων στην Ελλάδα. Κάτι που θέλω να τους πω, αλλά δεν μπορώ αλλιώς. Κι αυτή είναι μία καλή ευκαιρία”. Του υποσχέθηκα ότι θα το κάνω, όπως και το έκανα επιστρέφοντας. Το μήνυμά του έλεγε:

» “Με την Ελλάδα, μπορούμε να τα βρούμε στα πάντα. Μπορούν όλα να τελειώσουν και οι σχέσεις να γίνουν άριστες. Υπάρχει όμως μία προϋπόθεση γι’ αυτό. Μία και μόνη”. “Ποια;” τον ρώτησα. “Να αποδεχθείτε, επιτέλους, ότι χάσατε την Κύπρο και να καταλάβετε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση ποτέ η Τουρκία να φύγει από το νησί. Ποτέ και με κανέναν ηγέτη, όποιος κι αν είναι. Αν δεν το καταλάβετε αυτό, δεν θα προχωρήσουμε. Εμείς δεν πρόκειται ποτέ και για κανένα λόγο να αφήσουμε την Κύπρο”.

» Αυτά ακριβώς ήταν τα λόγια του. Τού είπα ότι θα τα μεταφέρω ακριβώς, όπως και έγινε. Του είπα όμως, ταυτόχρονα, ότι είναι κρίμα: γιατί είναι εξίσου αδύνατον ο Ελληνισμός να ξεχάσει και να αποδεχθεί τον Αττίλα. Και ότι αν βρεθούν πολιτικές ηγεσίες που το θελήσουν, δεν θα αντέξουν στην πίεση του κόσμου - ελπίζω ότι δεν μετέδωσα λάθος εικόνα στον νεκρό σήμερα Πρόεδρο, έναν πολύ ευγενή και σοβαρό άνθρωπο…». Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε ως κύριο θέμα στο πρώτο φύλλο του “Οικονομικού Ταχυδρόμου” του 1995, στις 5 Ιανουαρίου.

Ο Γιώργος Μαλούχος, στο ίδιο τεύχος πρόσθεσε και άλλη συνέντευξη, του αείμνηστου Γιάννου Κρανιδιώτη -του οποίου ο θάνατος εξακολουθεί να έχει αναπάντητα ερωτηματικά, όταν μάλιστα ο τότε υπουργός Θ. Πάγκαλος, ως πρώτη αντίδραση εκστόμισε την φράση «τον σκότωσαν»-, ο οποίος ήταν υφυπουργός εξωτερικών τότε.

Το βράδυ ο Κρανιδιώτης τηλεφώνησε -εντυπωσιασμένος με το θέμα Ντεμιρέλ- και ζήτησε από τον Μαλούχο να συναντηθούν. Μίλησαν αρκετή ώρα, ο Κρανιδιώτης περίμενε αυτήν την στάση των Τούρκων, αλλά ήδη είχε αρχίσει τις διαδικασίες ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., που τότε φάνταζε αδιανόητη, αλλά η επιμονή του Κρανιδιώτξη πέτυχε το ακατόρθωτο.

Ο αρθρογράφος Κώστας Βενιζέλος γράφει στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της Λευκωσίας ότι λίγα 24ωρα μετά τις τουρκικές εκλογές η Τουρκία άρχισε να αυξάνει τις προκλήσεις επιχειρώντας να συντηρήσει κλίμα έντασης σε Αιγαίο και Κύπρο, και σημειώνει ότι οι κινήσεις αυτές γίνονται ενώ στην Κύπρο άρχισε νέα διαδικασία των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Έχω γράψει σ’ αυτήν την στήλη, ότι ίσως η τουρκική συμπεριφορά να οφείλεται στην εξωτερίκευση της κρίσης, ίσως ο στρατός σηκώνει σιγά-σιγά το κεφάλι, εκμεταλλευόμενος την πολιτική κρίση που μαστίζει την Τουρκία. Ό,τι και να συμβαίνει, δεν είναι ευχάριστο για την Ελλάδα.

Δεν αποκλείεται η Άγκυρα να θεωρεί ευάλωτη την χώρα μας λόγω των οικονομικών της προβλημάτων και του γεγονότος ότι η προσοχή είναι επικεντρωμένη στη διαχείριση της κρίσης και στην απόκρουση των πιέσεων που δέχεται, και να προσπαθεί να αξιοποιήσει την κατάσταση προς όφελός της. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί οι πτήσεις εντός του ελληνικού εναέριου χώρου, με στόχο να προκαλούν αναχαιτίσεις από ελληνικά μαχητικά.

Ο Κώστας Βενιζελος υποστηρίζει -και συμφωνώ- ότι οι τουρκικές κινήσεις δεν πρέπει να χαρακτηρίζονται αβασάνιστα μόνο ως αποτέλεσμα του εκλογικού αποτελέσματος στην Τουρκία. Εντάσσονται στην πάγια λογική της συνδιαχείρισης του Αιγαίου.

Ο Μακεδών