Υποχώρηση κατά έξι θέσεις σημείωσε η ανταγωνιστική θέση της Ελλάδας κατά το 2015 και εφέτος κατατάσσεται στην 56η θέση μεταξύ 61 χωρών από την 50η την οποία κατείχε κατά την περσινή χρονιά.
Τα αποτελέσματα της Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας (World Competitiveness Yearbook – WCY) του International Institute for Management Development (IMD), για το έτος 2016 δημοσιοποιεί ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), ως εθνικός εκπρόσωπος του «Institute for Management Development» (IMD) στην Ελλάδα
Για την εξαγωγή της συνολικής θέσης μιας χώρας στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας λαμβάνονται υπόψη τέσσερεις μεγάλες ομάδες παραγόντων: η «Οικονομική Αποδοτικότητα», η «Κυβερνητική Αποτελεσματικότητα», η «Επιχειρηματική Αποτελεσματικότητα» και οι «Υποδομές»(συνολικά αξιολογούνται περισσότεροι από 340 δείκτες).
⦁ Στην κατηγορία των δεικτών της «Οικονομικής Αποδοτικότητας», η χώρα μας βρίσκεται στην 58η για το 2015, διατηρώντας την ίδια θέση όπως και την προηγούμενη χρονιά,
⦁ Στην κατηγορία των δεικτών της «Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας», η Ελλάδα υποχωρεί κατά 2 θέσεις, καταλαμβάνοντας την 59η θέση, σημειώνοντας την τρίτη χειρότερη επίδοση μεταξύ των 61 χωρών που συμμετέχουν στην έρευνα. (Η Ελλάδα «τρίτη» από το τέλος)
⦁ Στην κατηγορία των δεικτών της «Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας», καταγράφεται σημαντική υποχώρηση. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα κατατάσσεται 57η από την 43η θέση που κατείχε το 2013, σημειώνοντας υποχώρηση κατά 14 θέσεις, και, τέλος,
⦁ Στην κατηγορία των «Υποδομών» σημειώνεται επίσης επιδείνωση της κατάταξης της χώρας μας κατά τρεις θέσεις: συγκεκριμένα από την 35η θέση του 2014, η χώρα μας για το 2015 κατατάσσεται στην 38η θέση, οπισθοδρομώντας και επιστρέφοντας περίπου στη θέση που είχε το 2013.
Ο ΣΒΒΕ υπογραμμίζει πως τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται σήμερα (2016) και η συνολική αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας με όρους ανταγωνιστικότητας, αφορούν τις επιδόσεις της χώρας μας κατά την προηγούμενη χρονιά, δηλαδή το 2015.
«Από τα αποτελέσματα και την απογοητευτική θέση της Ελλάδας στην Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας του IMD, αποτυπώνεται ξεκάθαρα η ζημιά που έχει υποστεί η Ελληνική οικονομία τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Και επιπλέον, στα στοιχεία του IMD καταγράφεται με τον πιο δραματικό τρόπο ποιος πραγματικά έχει πληρώσει ακριβά την κρίση: ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας» σχολίασε ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ Αθανάσιος Σαββάκης.
Όπως υπογράμμισε, «capital controls, πολιτική αβεβαιότητα, κυβερνητική αναβλητικότητα, αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις και έλλειμα διεθνούς αξιοπιστίας, είναι οι βασικοί παράγοντες που μας φέρνουν – σε όρους ανταγωνιστικότητας – για το 2015 πάνω μόνον από: την ευρισκόμενη σε κοινωνική αναταραχή Βραζιλία (57η θέση), την Ουκρανία (59η θέση) που βιώνει εμπόλεμη κατάσταση και τη Βενεζουέλα (61η θέση) η οποία πωλεί τα αποθέματά της σε χρυσό για να εισάγει είδη πρώτης ανάγκης».
«Το μήνυμα από τα αποτελέσματα είναι σαφές: οι θυσίες της τελευταίας επταετίας των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα και των πολιτών δεν μπορούν και δεν πρέπει να πάνε χαμένες. Γι’ αυτό, το κλείσιμο της αξιολόγησης θα πρέπει να συνοδευτεί και με ταχεία επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Πως; Με παροχή ρευστότητας, με αλλαγή του επενδυτικού και φορολογικού περιβάλλοντος, με φιλική αντιμετώπιση από το κράτος και τους δημόσιους λειτουργούς των υγιών επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα που στηρίζουν τη χώρα διαχρονικά με επενδύσεις, πληρώνοντας υπέρογκους φόρους και διατηρώντας θέσεις εργασίας, και, πάνω απ’ όλα, με την προσήλωση της Κυβέρνησης και του πολιτικού προσωπικού στην εφαρμογή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων».
Σύμφωνα με τον κ. Σαββάκη, «για τον ΣΒΒΕ η έξοδος από την κρίση έχει μια βασική προϋπόθεση: την έμπρακτη υποστήριξη της μεταποιητικής δραστηριότητας. Η βιομηχανία στην Ελλάδα είναι αυτή που μπορεί να παράξει διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και να «εισάγει» πλούτο στη χώρα, για να βγούμε από την κρίση. Η έμπρακτη υποστήριξη απαιτεί: ύπαρξη συγκεκριμένης βιομηχανικής πολιτικής και άρση των προσκομμάτων στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων, με αποκλειστικό στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους.
»Στην περίπτωση που δεν υλοποιηθούν έγκαιρα και με τον ενδεδειγμένο τρόπο τα όσα προτείνουμε, είμαστε βέβαιοι ότι η «ζημιά», που σας ανέφερα στην αρχή, έναν χρόνο μετά θα είναι πραγματικά ανεπανόρθωτη».
Το πλήρες κείμενο της παρουσίασης και του σχολιασμού των αποτελεσμάτων της Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας του IMD.
Η Ελλάδα, για το 2015, κατέγραψε σημαντική υποχώρηση στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας και πλέον βρίσκεται στην 56η θέση μεταξύ 61 χωρών, από την 50η θέση την οποία είχε καταλάβει κατά το προηγούμενο έτος. Την Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας (World Competitiveness Yearbook – WCY) εκδίδει κάθε χρόνο το παγκοσμίου φήμης business school της Λωζάνης (Ελβετία), IMD.
Τα αναλυτικά αποτελέσματα από την Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας του IMD
Τα αποτελέσματα για την Ελλάδα και οι προτάσεις του ΣΒΒΕ
Η θέση της Ελλάδας στη συνολική κατάταξη μεταξύ των 61 χωρών
Σύμφωνα με τα στοιχεία του IMD, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 56η θέση στην Παγκόσμια Κατάταξη Ανταγωνιστικότητας μεταξύ των 61 χωρών που μελετώνται από το διεθνές ινστιτούτο, σημειώνοντας υποχώρηση κατά επτά (6) θέσεις σε σχέση με την περυσινή της κατάταξη. Μάλιστα, η Ελλάδα σημειώνει τη δεύτερη μεγαλύτερη πτώση στη συνολική κατάταξη, μετά από εκείνην του Καζακστάν (47η θέση) το οποίο υποχωρεί κατά 13 θέσεις από την περυσινή κατάταξη.
Η επιδείνωση της κατάταξης της χώρας μας αποδίδεται:
⦁ στην επιδείνωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και κλίματος, που μεταφράζεται σε κατακρήμνιση του δείκτη «Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας» της ελληνικής οικονομίας κατά δεκατέσσερις (14) θέσεις, και,
⦁ στην υποχώρηση της επίδοσης στους επιμέρους δείκτες Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας και Υποδομών κατά δυο (2) και τρεις (3) θέσεις αντίστοιχα σε σχέση με πέρυσι.
Υπογραμμίζεται ότι η Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας (WCY) του IMD, αποτελεί το πλέον αξιόπιστο «εργαλείο» διεθνών επενδυτών στο πλαίσιο της συνολικής αξιολόγησης του περιβάλλοντος δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων σε χώρες και περιφέρειες, για την εξαγωγή της απόφασής τους που αφορά στην επιλογή τοποθεσίας χωροθέτησης των διεθνών τους δραστηριοτήτων.
Η θέση της Ελλάδας στις επιμέρους κατηγορίες δεικτών
Σύμφωνα με τη μεθοδολογία του IMD, η συνολική κατάταξη μιας χώρας, μεταξύ των 61 χωρών που συμμετέχουν στην Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας, είναι αποτέλεσμα της σύνθεσης των επιδόσεων που αυτή επιτυγχάνει στις τέσσερις επιμέρους κατηγορίες δεικτών, και συγκεκριμένα: στην «Οικονομική Αποδοτικότητα», στην «Κυβερνητική Αποτελεσματικότητα», στην «Επιχειρηματική Αποτελεσματικότητα», και στις «Υποδομές».
Συγκεκριμένα, στις επιμέρους κατηγορίες δεικτών η κατάταξη της Ελλάδας το 2015 σε σχέση με το 2014 είναι η ακόλουθη:
⦁ Στην κατηγορία των δεικτών της «Οικονομικής Αποδοτικότητας», η χώρα μας βρίσκεται στην πεντηκοστή όγδοη θέση (58η) για το 2015, διατηρώντας την ίδια θέση όπως και την προηγούμενη χρονιά,
⦁ Στην κατηγορία των δεικτών της «Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας», η Ελλάδα υποχωρεί κατά δύο (2) θέσεις, καταλαμβάνοντας την 59η θέση, σημειώνοντας την τρίτη χειρότερη επίδοση μεταξύ των 61 χωρών που συμμετέχουν στην έρευνα(Η Ελλάδα «τρίτη» από το τέλος)
⦁ Στην κατηγορία των δεικτών της «Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας», καταγράφεται σημαντική υποχώρηση. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα κατατάσσεται 57η από την 43η θέση που κατείχε το 2013, σημειώνοντας υποχώρηση κατά δεκατέσσερις (14) θέσεις, και, τέλος,
⦁ Στην κατηγορία των «Υποδομών» σημειώνεται επίσης επιδείνωση της κατάταξης της χώρας μας κατά τρεις θέσεις: συγκεκριμένα από την 35η θέση του 2014, η χώρα μας για το 2015 κατατάσσεται στην 38η θέση, οπισθοδρομώντας και επιστρέφοντας περίπου στη θέση που είχε το 2013.
Η σημαντική επιδείνωση που σημειώθηκε στην κατηγορία της «Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας» κατά 14 ολόκληρες θέσεις το 2015 σε σχέση με το 2014, και στην οποία αποδίδεται και η υποχώρηση της Ελλάδας στη συνολική κατάταξη, οφείλεται στην πιστωτική ασφυξία και την έλλειψη ρευστότητας των εγχώριων επιχειρήσεων κατά το 2015, όπως αποτυπώνονται στους σχετικούς δείκτες:
⦁ η χώρα μας καταλαμβάνει την τελευταία θέση (61η) στους δείκτες χρηματοοικονομικού κινδύνου και λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού κλάδου, ενώ, σημειώνει τη δεύτερη χειρότερη επίδοση (60η θέση στις 61 χώρες) στο δείκτη διαθεσιμότητας πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις.
Επιπλέον:
⦁ η χαμηλή αξιοπιστία της χώρας μας έχει επηρεάσει την εικόνα («image») της Ελλάδας στο εξωτερικό (60η θέση – προτελευταία) γεγονός που αντανακλάται στη δυσκολία των μεταποιητικών επιχειρήσεων να εξάγουν τα προϊόντα τους στις διεθνείς αγορές.
Τα στοιχεία αυτά είναι ενδεικτικά της πτωτικής πορείας της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας και αποτυπώνουν με τον πλέον δραματικό τρόπο την επίδραση των capital controls και της επιβολής υπέρμετρης φορολογίας και αφαίμαξης της ρευστότητας (π.χ. προκαταβολή φόρου) των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα.
Οι πέντε κύριες προκλήσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας
Για τον ΣΒΒΕ η πτώση της Ελλάδας κατά έξι θέσεις στην Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας του IMD για το 2015, συνιστά, σαφέστατο μήνυμα προς την κυβέρνηση για εντατικοποίηση των προσπαθειών προς την κατεύθυνση της ανάταξης της οικονομίας της χώρας και για το σχεδιασμό κατάλληλων πολιτικών ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων επιχειρήσεων.
Με βάση τις επιδόσεις της χώρας μας στους 342 δείκτες (ποσοτικούς και ποιοτικούς) που αξιολογούνται από το IMD στο πλαίσιο της εξαγωγής των αποτελεσμάτων της Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας (WCY), το διεθνούς φήμης ινστιτούτο IMD θεωρεί ότι οι πέντε κύριες προκλήσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, κατά το 2015, είναι:
1. η ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, για την ουσιαστική ενίσχυση της διεθνούς τους ανταγωνιστικότητας,
2. η προσέλκυση και υλοποίηση ξένων και εγχώριων επενδύσεων,
3. η ανασυγκρότηση και αναδιάρθρωση του εγχώριου παραγωγικού συστήματος, με προτεραιότητες τη μεταποιητική δραστηριότητα και την ενίσχυση της καινοτομίας,
4. η απλοποίηση και ο εξορθολογισμός του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ειδικά σε όρους αποτελεσματικότητας του φορολογικού πλαισίου, και,
5. η υλοποίηση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, προσαρμοσμένων όμως στις ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων.
Το διεθνές τοπίο ανταγωνιστικότητας κατά το 2016
Οι χώρες που πρωταγωνιστούν παγκοσμίως
Για το 2015, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ) υποχωρούν στην 3η θέση της κατάταξης του συνολικού δείκτη ανταγωνιστικότητας, παραχωρώντας την πρώτη θέση στο Χονγκ-Κονγκ (η Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας λογίζει τη συγκεκριμένη περιφέρεια της Κίνας ως διακριτή οικονομία από την Κίνα) και τη δεύτερη στην Ελβετία.
Όπως σημειώνει ο καθηγητής Arturo Bris, Διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας του IMD, οι επιδόσεις των δύο πρώτων χωρών οφείλονται κυρίως στη δέσμευση των οικονομιών αυτών να παρέχουν ένα σταθερό και ευνοϊκό περιβάλλον στις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στα όριά τους. Το Χονγκ-Κονγκ ουσιαστικά κεφαλοποιεί τα οφέλη της θέσης του ως επενδυτικός πυλώνας της Κίνας (της νεότερης παγκόσμιας οικονομικής δύναμης), ενώ η Ελβετία συνδυάζει το ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον με μία συνεπή δέσμευση στο υψηλό επίπεδο ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών.
Από την άλλη, οι ΗΠΑ αποτελούν το κατεξοχήν παράδειγμα ότι η «οικονομική αποτελεσματικότητα», στην οποία καταλαμβάνουν την πρώτη θέση παγκοσμίως, από μόνη της δεν αποτελεί ικανή συνθήκη ανταγωνιστικότητας. Το ίδιο ισχύει για δυναμικά αναπτυσσόμενες οικονομίες όπως η Κίνα και το Κατάρ, οι οποίες παρά την πολύ καλή επίδοσή τους σε όρους οικονομικής αποδοτικότητας, υστερούν σε όρους συνολικής ανταγωνιστικότητας, λόγω αδυναμιών που αποτυπώνονται σε παράγοντες που επιδρούν στην κυβερνητική αποτελεσματικότητα, αλλά και της αργής ανάπτυξης των υποδομών.
Το κοινό χαρακτηριστικό των χωρών που καταλαμβάνουν τις 20 πρώτες θέσεις είναι το ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον, η διαρκής αναβάθμιση υλικών και άυλων υποδομών, καθώς και η διάχυση της ευημερίας, μέσω των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας.
Ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο της φετινής έρευνας της Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας είναι το γεγονός ότι, με εξαίρεση το Χονγκ-Κονγκ και τη Σιγκαπούρη, η Ασία υποχωρεί συνολικά σε όρους ανταγωνιστικότητας. Αντίθετα, μικρές Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Λετονία, η Σλοβακία και η Σλοβενία σημειώνουν σημαντική βελτίωση στην κατάταξη. (άνοδος 6 θέσεων για καθεμιά από τις τρεις αυτές χώρες)
Οι πλέον ανταγωνιστικές οικονομίες της Ευρώπης
Οι πλέον ανταγωνιστικές οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2015, και οι οποίες βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα των πλέον ανταγωνιστικών χωρών παγκοσμίως, είναι κατά σειρά: η Σουηδία (στην 5η θέση), η Δανία (στη 6η θέση), η Ιρλανδία (στην 7η θέση) και η Ολλανδία (στην 8η θέση). Ουσιαστικά, τη δεύτερη πεντάδα της παγκόσμιας κατάταξης καταλαμβάνουν ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες, και αυτό επιβεβαιώνεται για ακόμη μια χρονιά, έχουν ως βασικά ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα τις εξαγωγές διεθνώς εμπορεύσιμων βιομηχανικών προϊόντων και τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Οι χώρες από την Ευρώπη που συμπεριλαμβάνονται στις πρώτες τριάντα (30) ανταγωνιστικότερες οικονομίες παγκοσμίως, είναι: το Λουξεμβούργο (11η θέση), η Γερμανία (12η), το Ηνωμένο Βασίλειο (18η), η Φινλανδία (20η), το Βέλγιο (22η), η Αυστρία (24η), η Τσεχία (27η) και η Λιθουανία (30η).
Αντίθετα, στη μέση και χαμηλή κατάταξη, δηλαδή από την 30η έως την 61η θέση, βρίσκονται κατά σειρά: η Εσθονία (31η), η Γαλλία (32η), η Πολωνία (33η), η Ισπανία (34η), η Ιταλία (35η), η Λετονία (37η), η Πορτογαλία (39η), η Σλοβακία (40η), η Σλοβενία (43η), η Ουγγαρία (46η), η Ρουμανία (49η), η Βουλγαρία (50η), η Ελλάδα (56η) και η Κροατία (58η).
Η σημαντική βελτίωση της κατάταξης πολλών χωρών της Ευρώπης, κυρίως δε χωρών της πρώην ανατολικής Ευρώπης, στηρίζεται στην αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα, ο οποίος κατάφερε να προσφέρει ένα περιβάλλον που σταθεροποίησε τις οικονομίες από την επίδραση της κρίσης και δημιούργησε τα απαραίτητα περιθώρια ανάπτυξης.
Η κατάταξη σημαντικών οικονομιών παγκοσμίως
Με βάση τα αποτελέσματα της εφετινής Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας (WCY) εξάγεται ως βασικό συμπέρασμα ότι σημαντικές οικονομίες έχουν καταφέρει να σταθεροποιηθούν μετά την επίδραση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, διατηρώντας τη θέση τους στη συνολική κατάταξη ανταγωνιστικότητας στα επίπεδα της περυσινής χρονιάς.
Ειδικότερα:
⦁ Η Ρωσία καταλαμβάνει την 44η θέση, βελτιώνοντας την κατάταξή της κατά μία θέση.
⦁ Η Κίνα, βρίσκεται στην 25η θέση, υποχωρώντας κατά τρεις θέσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καθώς δεν έχει επιτύχει να συνδυάσει τη δυνατή οικονομική της αποδοτικότητα με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τη συνολική ανταγωνιστικότητα,
⦁ Η Ινδία καταλαμβάνει την 41η θέση, βελτιώνοντας την κατάταξή της κατά τρεις θέσεις,
⦁ Η Βραζιλία, βρίσκεται στην 57η θέση, έχοντας απωλέσει μία θέση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, συνεχίζοντας κι αυτή την πτωτική της πορεία των προηγούμενων ετών.