Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Μετά από έξι χρόνια ύφεσης κι ενώ βαδίζουμε ολοταχώς προς τον έβδομο, αρχίζει κανείς να αντιλαμβάνεται ότι «το σύστημα πολύ δύσκολα θα αρχίσει να ξαναλειτουργεί».
Πάρτε, για παράδειγμα, την περίπτωση των τραπεζών. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει 3+1 ανακεφαλαιοποιήσεις, από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση. Οι τέσσερις εναπομείνασες συστημικές τράπεζες της χώρας είδαν τα κεφάλαια τους να ενισχύονται με δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, κυρίως από τα δανεικά των θεσμών και όμως «δεν μπορούν να σηκώσουν κεφάλι».
Οπως μας έλεγε άνθρωπος του χώρου, «τα προβλήματα και οι ανάγκες που παρουσιάζονται, σχεδόν σε καθημερινή βάση, παραπέμπουν στα κεφάλια της Λερναίας Ύδρας. Οσα κι αν σκοτώσεις, ξεφυτρώνουν καινούργια».
Κι επειδή τα λόγια μπορεί να ακούγονται υπερβολικά, τον λόγο έχουν οι αριθμοί. Αυτή τη στιγμή παραπάνω από 5 στα 10 δάνεια που έχουν χορηγήσει οι ελληνικές τράπεζες δεν τακτοποιούνται. Κοινώς είναι «κόκκινα». Αν αυτό δεν παραπέμπει σε μια κατεστραμμένη οικονομία, τότε σε τι παραπέμπει; Το χειρότερο; Ακόμα και οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις, προβλέπουν ότι η εικόνα αυτή δεν πρόκειται να βελτιωθεί σε βάθος μικρότερο της πενταετίας.
Και το ερώτημα που εύλογα γεννάται, σε αυτή την περίπτωση είναι: Θα αντέξουν οι τράπεζες; Κι αν αυτές υποτεθεί ότι θα αντέξουν, τι θα γίνει με τα νοικοκυριά ή τις επιχειρήσεις, που έχουν ατακτοποίητους δανεισμούς; Πώς θα αντεπεξέλθουν; Και μπορεί όσοι βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο να λένε ότι «το 50% από τις επισφάλειες θα ξαναμπεί στον ...ίσιο δρόμο», όμως ποιος θα «ζήσει» για να το δει; Οι τράπεζες, πάντως, λένε ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν. Και ότι παρά τις νομοθετικές προβλέψεις που γίνονται για πωλήσεις δανείων, εμπλοκές distressed funds και άλλα συναφή, θα αντισταθούν και δεν θα βγάλουν στο σφυρί σπίτια και επιχειρήσεις.
Μόνο που αυτό το λένε τώρα. Τι θα γίνει όμως αν αύριο – μεθαύριο οι διοικήσεις τους πιεσθούν για να ανακοινώσουν καλά αποτελέσματα; Και να πάρουν εντολές από τους μετόχους τους να «καθαρίσουν» τα χαρτοφυλάκια τους; Μέχρι πότε θα περιμένουν εσαεί να αλλάξει το κλίμα; Και πώς θα συμπεριφερθούν σε μια «κόκκινη» επιχείρηση αν ζητήσει ρευστότητα για να επιβιώσει; Θα της δώσουν; Αν ναι, έχει καλώς. Αν όχι, τότε είτε της φέρεσαι καλά με το δάνειο της είτε όχι, το αποτέλεσμα είναι ίδιο και προδιαγεγραμμένο: το λουκέτο.