του Δημήτρη Βαρτζόπουλου*
Του ελληνικού μέλλοντος εννοείται. Διότι αυτά, που θα φαντασιωθούμε εν προκειμένω για την εξέλιξη των ελληνικών αστικών κομμάτων, ισχύουν στην Ευρώπη εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Στην Αριστερά τα πράγματα ήταν πάντα ξεκάθαρα. Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός στην παραγωγή του πολιτικής λιγότερο ή περισσότερο, όσον αφορά την παραγωγή του πολιτικού προσωπικού, από τον Σιάντο και τον Ζαχαριάδη μέχρι τον Τσίπρα, ο λαός της είχε τον πρώτο λόγο.
Στα αστικά ελληνικά κόμματα τα πράγματα ήταν πιο περίπλοκα. Η πρώτη κατ´ ουσία παραγωγή πολιτικού προσωπικού από την λαϊκή βάση εγένετο στο ΠΑΣΟΚ, εξ ανάγκης φυσικά. Η παραμονή των παλαιών στην Ένωση Κέντρου δεν άφηνε περιθώρια. Η πρωτοποριακή γαι τα εγχώρια δεδομένα οργάνωση της λαϊκής βάσης του είχε βέβαια καθαρά τριτοκοσμική σκοπιμότητα: την άλωση του Κράτους δια των ημετέρων. Η παραγωγή πολιτικής εγένετο αποκλειστικώς στο κεφάλι του Ανδρέα.
Η αντανακλαστική οργάνωση της Νέας Δημοκρατίας σε τοπικό και κλαδικό επίπεδο είχε κυρίως κινητοποιητικό χαρακτήρα. Οι τοπικές οργανώσεις της δεν μπόρεσαν ποτέ να έχουν αποφασιστικό λόγο στην επιλογή των υποψηφίων βουλευτών, οι συνδεδεμένες με τον Συνδικαλισμό κλαδικές της δεν είχαν ουσιαστικό ρόλο στην διαμόρφωση της κυβερνητικής της πολιτικής. Η ΝΔ δεν μπόρεσε να ακολουθήσει το παράδειγμα του ΠΑΣΟΚ στην παραγωγή του πολιτικού προσωπικού λόγω της ιστορικής συνέχειας του κατεστημένου της, με εξαιρέσεις, που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Η επιλογή των Αρχηγών της από Συνέδρια, δι αντιπροσώπων κατ´ αρχάς και από την ευρεία βάση μετά, ήταν το πρώτο πραγματικό βήμα εξευρωπαϊσμού.
Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει στην Ευρώπη με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Γερμανία:
Εκεί υπάρχει νόμος, που ρυθμίζει τα της λειτουργίας των κομμάτων. Τούτο είναι αναγκαίο, διότι ρυθμίζει τον τρόπο επιλογής από τις λαϊκές τοπικές οργανώσεις των υποψηφίων βουλευτών για τις μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, είτε σε κρατιδιακό είτε σε ομοσπονδιακό επίπεδο, η οποία επιλογή είναι φυσικά υποχρεωτική για την ηγεσία. Είναι αδύνατος οιαδήποτε εξέλιξη πολιτικού, εάν δεν εμβαπτισθεί στην τοπική κομματική κολυμβήθρα. Η ισχύς των οργανώσεων, ως εκ τούτου, καθίσταται καθοριστική. Ο Πρόεδρος της Τοπικής είναι ο Δήμαρχος, της Νομαρχιακής ο Πρωθυπουργός του Κρατιδίου. Δεν υπάρχει περίπτωση, να εισαχθεί σημαντικό νομοσχέδιο στην Βουλή, αν δεν έχει την έγκριση των αντιστοίχων θεματικών οργανώσεων. Δεν υπάρχει περίπτωση, να ορισθεί μη κοινοβουλευτικός Γενικός Γραμματεύς, που δεν προέρχεται από τον αντίστοιχο θεματικό χώρο. Κατ´ απόλυτον λογική συνέπεια λοιπόν η ένταξη και δραστηριοποίηση στην περιφερειακή ή θεματική κομματική οργάνωση έχει απόλυτο νόημα για τον ενεργό και ενδιαφερόμενο πολίτη διότι έχει την άμεσο δυνατότητα να επιλέγει και να επηρεάζει αποφασιστικά τα πολιτικά πρόσωπα και τις πολιτικές σε όλα τα επίπεδα.
Είναι πρόδηλο: Η δυνατότης συμμετοχής στην εξουσία καθορίζει την ποσότητα και την ποιότητα της λαϊκής συμμετοχής στο Κόμμα.
Βασικό δομικό στοιχείο όλων αυτών είναι το εκλογικό σύστημα, που βασίζεται στις μονοεδρικές περιφέρειες, που με διάφορες παραλλαγές ισχύει σε όλη την Ευρώπη.Εκεί η εκστρατεία του υποψηφίου σε όλα τα επίπεδα ταυτίζεται με την κομματική τοπική προσπάθεια. Ο τρόπος, που πολιτεύεται, ελέγχεται ουσιαστικά από την οργάνωση, που μοναδικά εκπροσωπεί.
Στα καθ´ ημάς η ύπαρξη των πολυεδρικών εκλογικών περιφερειών υποχρεώνει στην μετατροπή του αγώνα με τον πολιτικό αντίπαλο σε προσωπική αντιπαράθεση ομοϊδεατών, στην εκτόξευση των αναγκών πολιτικού χρήματος και στην υποκατάσταση των κομματικών οργανώσεων, που θα έπρεπε να έχουν πολιτειακό χαρακτήρα λαϊκής συμμετοχής, από τα προσωπικά πολιτικά γραφεία.
Η ευρωπαϊκή εμπειρία διδάσκει: Η πιθανότης ενός νέου ανθρώπου, ασχέτως προελεύσεως, που εντάσσεται σε ένα αστικό λαϊκό κόμμα, είτε να αναρριχηθεί σε ανώτατα αξιώματα, είτε έστω, να επηρεάζει τις αποφάσεις, που τον αφορούν, είναι ευθέως ανάλογη με την ποιότητα του προσωπικού και της πολιτικής.
*Ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος είναι πρώην γενικός γραμματέας Συντονισμού της κυβέρνησης Σαμαρά και πρώην πρόεδρος της ΝΔ Θεσσαλονίκης