Η πτώση των τιμών του πετρελαίου δημιούργησε προβλήματα στις πετρελαϊκές χώρες, οι οποίες διαμόρφωσαν τους προϋπολογισμούς τους υπολογίζοντας μεγαλύτερα έσοδα από αυτά που στην πραγματικότητα απόλαυσαν, καταγράφοντας ζημίες.
Μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα στην Ρωσία -άλλωστε, ως λέγεται για να πληγεί η οικονομία της, μείωσαν τις τιμές οι πετρελαϊκές εταιρίες-, η οποία έχει δύο κύρια εξαγωγικά προϊόντα: Ενέργεια και εξοπλισμούς. Είχα γράψει παλαιότερα, ότι στην Ρωσία επήλθε αιφνίδιος πλουτισμός, όταν ανέγραψε στον προϋπολογισμό του 2003 έσοδα από το πετρέλαιο με τιμή 25 δολάρια το βαρέλι, και το 2004 η τιμή του ξεπέρασε τα 80 δολάρια, χωρίς να αυξηθεί το κόστος άντλησης.
Τώρα που συνέβη σχεδόν το αντίστροφο, είναι προφανές ότι η ρωσική οικονομία κλυδωνίζεται. Αυτό συνάγεται και από ρεπορτάζ στη RIA Novosti, όπου διατυπώνεται το ερώτημα «Μήπως έφτασε η ώρα για τη Ρωσία να αλλάξει τον αναπτυξιακό προσανατολισμό και το παραγωγικό της μοντέλο»; Λιγότερες εξαγωγές μαύρου χρυσού και με χαμηλότερες τιμές, λιγότερα έσοδα στις πετρελαϊκές εταιρείες και στον κρατικό προϋπολογισμό της Ρωσίας.
Αυτό δεν παρατηρείται μόνον στη Ρωσία. Σε παλαιότερο άρθρο στο center24, δημοσιεύθηκε το ενδιαφέρον στοιχείο ότι τα κοιτάσματα της Νορβηγίας, της Ινδονησίας και του Ηνωμένου Βασιλείου είχαν ξεκινήσει την καθοδική τους πορεία από το 2001. Το στοιχείο αυτό δεν σημαίνει ότι εξαντλούνται τα αποθέματα. Ούτε βεβαίως ότι οφείλεται σε πετρελαϊκή κρίση αφού τότε δεν υπήρχε κρίση.Οφείλεται στο γεγονός ότι πλέον τελειώνει το "εύκολο" πετρέλαιο. Αυτό δηλαδή που εξάγεται χωρίς δυσκολία.
Πολλοί πιστεύουν ότι τα αποθέματα του πετρελαίου είναι ανεξάντλητα και θεωρούν δεδομένο το επίπεδο ζωής που αυτό τους προσφέρει. Αλλά δεν είναι έτσι. Η ανθρωπότητα θα πρέπει να αξιοποιήσει τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας προκειμένου να μην βρεθεί κάποια μέρα στην εφιαλτική κατάσταση μιας ενεργειακής έλλειψης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες όμως, για πρώτη φορά από το 1975, ανέβηκαν στην πρώτη θέση του καταλόγου πετρελαιοπαραγωγών χωρών του πλανήτη, ρίχνοντας τη Ρωσία στη τρίτη θέση. Ανάμεσά τους, βρίσκεται η Σαουδική Αραβία. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται στη Στατιστική Επισκόπηση της Παγκόσμιας Ενέργειας για το 2015 (Statistical Review of World Energy 2015), που διενεργεί κάθε χρόνο η BP. Δέκα χρόνια πριν, μια τέτοια κατάταξη των παγκόσμιων πετρελαϊκών δυνάμεων φαινόταν αδύνατη.
Η Russia Today μεταφέρει απόψεις ειδικών για τις συνέπειες που θα έχει αυτή η εξέλιξη στη ρωσική οικονομία και για το παραγωγικό μέλλον της Ρωσίας αν συνεχίσει να έχει ως "οδηγό" ανάπτυξης την εξόρυξη ορυκτών και ενεργειακών πόρων. Μεταξύ αυτών ήταν και ο κ. Αλεξάντρ Πάσετσνικ, επικεφαλής του τμήματος ανάλυσης του Ταμείου Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας (NESF), ο οποίος έκανε λόγο για επικέντρωση του ρωσικού ενδιαφέροντος στην κατεύθυνση της περιοχής του Ειρηνικού Ωκεανού.
«Για την Ρωσία, είπε, είναι σημαντικό να προχωρήσουν τα έργα ενίσχυσης και επέκτασης των υποδομών, τη στιγμή που η κινεζική, η ινδική, η κορεατική και η ιαπωνική αγορές, αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο δυναμικό για την αύξηση των εξαγωγών υδρογονανθράκων. Η «ατμομηχανή» για την ανάπτυξη έργων υποδομής φυσικά, είναι η Κίνα. Για τη Ρωσία, το κύριο καθήκον της είναι ο συγχρονισμός του ρυθμού παραγωγής πετρελαίου με την αυξανόμενη ζήτηση υγρών υδρογονανθράκων από την Κίνα.
» Εδώ, στη βάση των εκτιμήσεων από τα φετινά στατιστικά στοιχεία, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην εκτελεστούν τα συμβόλαια σε μακροπρόθεσμη βάση, τη στιγμή που αυξάνουμε το χαρτοφυλάκιο των εξαγωγών πετρελαίου, ενώ όλες οι προβλέψεις στον τομέα της εξόρυξης "μαύρου χρυσού", δείχνουν μια τάση προς τη στασιμότητα» (το ρωσικό υπουργείο Ενέργειας εκτιμάει, ότι μέχρι το 2020 θα διατηρηθεί το επίπεδο της παραγωγής των 525 με 530 εκατομμυρίων τόνων ετησίως).
Όλα τα ανωτέρω δείχνουν, πόσο σημαντικός είναι ο μακροοικονομικός σχεδιασμός, έννοια δυστυχώς άγνωστη στα καθ’ ημάς.
Ο Μακεδών
Υ.Γ. Το φθηνό πετρέλαιο στην αγορά, συνεπάγεται και ότι παραμένουν λιγότεροι πόροι στα χέρια των πετρελαϊκών εταιρειών, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αναπτύξουν αποτελεσματικά τα αναξιοποίητα αποθέματα υδρογονανθράκων.
Μ.