Skip to main content

Θα ζητήσει ο Ερντογάν αποστρατιωτικοποίηση των νησιών;

Είναι πιθανό η Τουρκία να ζητήσει αποστρατιωτικοποίηση κατά την επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα, με αντάλλαγμα να αποσύρει την Στρατιά του Αιγαίου.

Είναι πάγιο το αίτημα της Τουρκίας για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, επικαλούμενη υπογραφείσες συνθήκες, μη λαμβάνοντας υπόψη φυσικά, ότι η ίδρυση στρατοπέδων στα νησιά μας κατέστη αναγκαία μετά την ολοφάνερη διάθεση επεκτατικής πολιτικής της, που δεν εκδηλώθηκε μόνον στην περίπτωση των Ιμίων, αλλά είναι εμφανής καθημερινώς και με τις υπερπτήσεις ακόμη που πραγματοποιεί άνωθεν αυτών.

Άλλωστε, η Τουρκία ίδρυσε στα μικρασιατικά παράλια την Στρατιά του Αιγαίου, η οποία έχει σαφώς επιθετικό προσανατολισμό, και δεν θα μπορούσε η Ελλάδα να το παραβλέψει αυτό. Και δεν είναι τυχαίο, πως ποτέ το ΝΑΤΟ δεν ζήτησε αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας. Όμως, το επιχείρημα της Τουρκίας, που πιθανόν να το επικαλεστεί ο Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, είναι ότι σε αντάλλαγμα η Τουρκία θα αποσύρει την Στρατιά του Αιγαίου, στα ενδότερα.

Πρόκειται για επικοινωνιακό παιχνίδι -ψυχολογικού πολέμου- της Τουρκίας, στην παγίδα του οποίου είναι αλήθεια, ότι πολλές φορές πέφτουν θύματα, πολιτικοί και δημοσιογράφοι. Προ καιρού, ο τότε αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Χουσεΐν Τσελίκ εμφανίστηκε να δηλώνει στην εφημερίδα "Ραντικάλ", ότι η Στρατιά του Αιγαίου, το Δ΄ Σώμα του τουρκικού Στρατού, που «δημιουργήθηκε το 1975 σε μία περίοδο τεταμένων σχέσεων με την Ελλάδα για το Αιγαίο, δεν χρειάζεται πλέον».

Με τον θόρυβο που δημιουργήθηκε, έσπευσε να ανασκευάσει τα δημοσιευθέντα. Είπε ότι πρόκειται για «σχόλιο της εφημερίδας, επί ενός σημείου της δέσμης που έχει επεξεργαστεί ο ίδιος, σχετικά με τις αλλαγές στις ένοπλες δυνάμεις». Και τούτο διότι, ενώ οι άλλες ΝΑΤΟϊκές χώρες έχουν πραγματοποιήσει αλλαγές, η Τουρκία δεν μπόρεσε να κάνει το ίδιο. «Δεν έχουν συζητηθεί θεσμικά στο κόμμα, ούτε καν έχουν προταθεί στην κυβέρνηση. Όλα αυτά είναι πάγια θέματα που συζητούνται στο πλαίσιο του εκδημοκρατισμού της Τουρκίας. Εγώ ως βουλευτής θέτω τα θέματα αυτά προς συζήτηση», είπε.

Αυτή η Στρατιά, πράγματι δημιουργήθηκε σε περίοδο μεγάλης έντασης, έναν ακριβώς χρόνο μετά τον Αττίλα (20.7.1975), με την ημερομηνία ίδρυσης να επιλέχθηκε ενδεχομένως σκόπιμα. Είναι Σώμα Στρατού, ανεξάρτητο του ΝΑΤΟ, και η προβαλλόμενη δικαιολογία ήταν «η Ελλάδα στρατιωτικοποίησε τα νησιά, ενώ κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης», γι’ αυτό και η Στρατιά είναι πάντα προσανατολισμένη προς το Αιγαίο. Σε περιόδους έντασης, έφτασε να έχει μέχρι και 40.000 στρατιώτες.

Θέμα κατάργησης της Στρατιάς του Αιγαίου έχει τεθεί και από ελληνικής πλευράς, αλλά σε εντελώς λανθασμένη βάση. Ο Θ. Πάγκαλος είχε προτείνει για αμοιβαία ενέργεια: Οι Τούρκοι αποσύρουν τη Στρατιά Αιγαίου κι εμείς αποστρατιωτικοποιούμε τα νησιά.

Το εξόφθαλμο λάθος της πρότασης είναι ότι η Στρατιά των Τούρκων δεν είναι παρά ένα επιχειρησιακό Στρατηγείο, οι δυνάμεις του οποίου είναι διάσπαρτες στην Τουρκία, αλλά σε περίπτωση ενεργοποίησης οι δυνάμεις συγκεντρώνονται γρήγορα για να εκτελέσουν επιθετική ενέργεια. Στην ουσία, κατάργηση της Στρατιάς του Αιγαίου σημαίνει το κλείσιμο ενός στρατηγείου.

Ενώ αν αποσυρθούν οι ελληνικές δυνάμεις από τα νησιά, σε περίπτωση εμπλοκής, ο ελληνικός στρατός θα επιστρέψει αφού όμως ο τουρκικός θα έχει όλον τον χρόνο για απόβαση. Απορίας άξιον είναι, πώς έγινε τέτοια πρόταση από Έλληνα υπουργό (που ευτυχώς δεν επαναλήφθηκε).

Δεν πρόκειται λοιπόν για δείγμα καλής θέλησης από πλευράς των Τούρκων. Πλην του γεγονότος, ότι έχει ανάγκη ενίσχυσης των στρατιωτικών δυνάμεών της στο νότιο μέτωπο, όπου όχι μόνον οι Κούρδοι έχουν εντείνει -και μάλιστα με επιτυχία- τις επιθέσεις τους εναντίον των τουρκικών Δυνάμεων, αλλά ιδίως επειδή η Τουρκία μέσα σε λίγο διάστημα άνοιξε μέτωπο με τη Συρία και το Κουρδιστάν του Ιράκ.

Ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με τη Στρατιά του Αιγαίου, αυτήν την περίοδο έχει πρόβλημα στελέχωσής της -και όχι μόνον αυτό το Σώμα- αφού μεγάλο μέρος των επιτελών της βρίσκεται στις φυλακές ή είναι υπό κατηγορία για τις διάφορες συνωμοτικές υποθέσεις. Πληροφορίες φέρουν και μεταφορά δυνάμεών της στα νότια σύνορα.

Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως, ότι αν ο Ερντογάν αντιληφθεί ότι Ελλάδα θα παραμείνει μόνον στις ανακοινώσεις, να δημιουργήσει κάποιο δεδικασμένο σε βραχονησίδα, για να αποσπάσει την προσοχή από τις συνεχείς αποτυχίες του σε όλους τους τομείς. Πρόκειται άλλωστε για ένα προβληματικό συναισθηματικώς άτομο, του οποίου οι κινήσεις δεν είναι πάντα προβλέψιμες.