Skip to main content

Το επόμενο στοίχημα για το Θαλάσσιο Μέτωπο της Θεσσαλονίκης

Για πρώτη φορά προκύπτει τόσο μεγάλη συμφωνία ανάμεσα στους τοπικούς φορείς, αλλά και στην κεντρική διοίκηση - Τα ζητούμενα της επόμενης μέρας.

Μετά την υιοθέτηση της πρότασης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του ΤΕΕ/ΤΚΜ για την εκπόνηση Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, ώστε επιτέλους να αποκτήσει ένα σαφές πλαίσιο και κανόνες το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, εκ μέρους της κυβέρνησης, πλέον καθίσταται σαφές ότι το μεγάλο στοίχημα όλων είναι να βρεθούν οι πόροι ώστε το όραμα για ένα ενιαίο θαλάσσιο μέτωπο να μπορέσει κάποτε να γίνει πράξη.

Από την προσπάθεια που κάναμε ως Voria.gr, με τη δημοσιογραφική έρευνα των τελευταίων μηνών και την ημερίδα της Παρασκευής, για να αναδείξουμε τον... χαμένο θησαυρό της Θεσσαλονίκης και τις δυνατότητές του, αλλά και την αναγκαιότητα να φύγει από το φάσμα της απαξίωσης και της εγκατάλειψης ένας πραγματικά προνομιακός χώρος, φαίνεται για πρώτη φορά να προκύπτει τόσο μεγάλη συμφωνία ανάμεσα στους τοπικούς φορείς, αλλά και στην κεντρική διοίκηση, κυβέρνηση και αντιπολίτευση.

Τον τρόπο -με καλή θέληση για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του παραλιακού μετώπου πρωτίστως και ακολούθως να αξιοποιηθεί δεόντως- θα τον βρούμε όλοι μαζί. Αρκεί οι τοποθετήσεις να είναι τίμιες και οι προθέσεις αγαθές ως προς το αυτονόητο. Διότι επί δεκαετίες είναι αυτονόητο ότι πρέπει να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα σ' αυτόν τον πολύτιμο χώρο της Θεσσαλονίκης, αλλά δεν το κάνουμε...

Θεωρώ ότι το αμέσως επόμενο στοίχημα είναι η εξεύρεση των πόρων, επειδή σε τέτοιας εμβέλειας εγχειρήματα, απαιτούνται τεράστια κονδύλια και πρέπει από σήμερα να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία ώστε να βρεθούν. Το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο θα βάλει τους κανόνες. Δεν θα είναι έτοιμο αύριο, αλλά εάν είναι θεσμοθετημένο το 2019 θα πρέπει να θεωρούμε εαυτούς τυχερούς. Είναι τόσο σημαντικό το συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο, που θα αποτελέσει τον μπούσουλα για τη μελλοντική πορεία της παραλιακής ζώνης όλης της Θεσσαλονίκης. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορεί να βασιστεί η ανάπτυξη της παραλίας, είναι ο θεματοφύλακας της σχέσης της πόλης και των κατοίκων της με το νερό.

Ας αφήσουμε κατά μέρος τις μίζερες και ατέρμονες συζητήσεις για το ποιος θα κάνει κουμάντο στο παραλιακό μέτωπο. Λόγια, λόγια, λόγια... Είναι ένα ζήτημα από τα εκατοντάδες που υπάρχουν προς αντιμετώπιση στη συγκεκριμένη περιοχή. Δεν είναι το μείζον.

Επειδή όμως ως προβληματική τίθεται από πολλούς και δεν έχω καμιά διάθεση να την αφήσω αναπάντητη, η θέση μου είναι ότι κουμάντο θα πρέπει να κάνει ένας μητροπολιτικός φορέας. Αυτό γεννά άλλο ένα πρόβλημα, που πρέπει να το λύσει η Πολιτεία. Ποιος ασκεί τις μητροπολιτικές αρμοδιότητες, τη μητροπολιτική διοίκηση στη Θεσσαλονίκη; Σήμερα, βάσει των νόμων είναι η Αντιπεριφέρεια Θεσσαλονίκης. Με έναν τρόπο όμως θολό, που επιτρέπει έτσι να τον αμφισβητούν κάποιοι αυτό το ρόλο. Άρα πρέπει να ξεκαθαρίσει η Πολιτεία ποιος ασκεί μητροπολιτική διοίκηση. Σίγουρα –κατά τη δική μου κι όχι όλων την άποψη- δεν μπορεί να ασκήσει μητροπολιτική διοίκηση ένας δήμος. Αλλά αυτά ας τα βρει η Πολιτεία. Κι όταν λέω ότι κουμάντο πρέπει να κάνει ο μητροπολιτικός φορέας στην ουσία λέω ότι κουμάντο πρέπει να κάνει η αυτοδιοίκηση.

Είναι ο ορισμός της πανθομολογούμενης θέσης περί αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων και αυτοδιοίκησης. Σε αυτή τη θέση δύσκολα θα βρεθεί κόσμος να μην ομονοεί. Στα λόγια όμως, διότι όταν φτάνουμε στην πράξη, βρίσκονται πάρα πολλοί που θεωρούν (από την εμπειρία λένε) την αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού ανίκανη να διαχειριστεί τα του οίκου της. Λες και η Πολιτεία και οι κρατικοί φορείς έχουν επιδόσεις που βγάζουν μάτια στην Ελλάδα...

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που δεν πρέπει να γίνει είναι ένας ακόμα φορέας ελεγχόμενος από το κράτος και την Αθήνα που θα κάνει κουμάντο στο θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Διότι είχαμε τέτοιο φορέα να διαχειριστεί επί δεκαετίες -όχι ένα Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, που είναι «καινοτομία»- αλλά το Ρυθμιστικό και Χωροταξικό Σχέδιο της πόλης και του νομού, τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου και τις χρήσεις γης. Και τον φορέα αυτόν τον είχαμε στη Θεσσαλονίκη επί δεκαετίες να δουλεύει αυτό το πρότζεκτ ως κυρίαρχο και να ελέγχεται – λογοδοτεί στην κυβέρνηση, αλλά ακόμη τέτοιο σχέδιο και θεσμοθετημένες χρήσεις γης κτλ. δεν έχουμε στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι που τον... έφαγαν τα μνημόνια και τώρα τον κλαίνε όλοι μαζί, αντιλαμβανόμενοι πόσο λανθασμένη ήταν η κατάργησή του. Στον Οργανισμό Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης αναφέρομαι και ζωή σε λόγου μας...

Επιστρέφω σε αυτό που είναι όμως το μείζον για τη Θεσσαλονίκη κι όχι για όσους θέλουν να ασχολούνται με τα φέουδα και τα βιλαέτια τους.

Για όσους ακούν ως πολύ θεωρητική αυτή την ομοφωνία για την εκπόνηση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, να τους επισημάνω πολύ πρακτικά ζητήματα που μπήκαν πια σε μια ρότα υλοποίησης από τους φορείς μόλις το τελευταίο διάστημα. Θέλω να πιστεύω πως και η δική μας συμβολή έβαλε ένα λιθαράκι σ' αυτό.

Ήδη ολοκληρώθηκε μια σοβαρή μελέτη από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το ΑΠΘ, μέσω του Interreg, για το δυτικό τμήμα του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης. Μια μελέτη που δεν είναι απλά χαρτιά. Έχει πλήρη καταγραφή των προβλημάτων της περιοχής και έχει και επτά μέτρα βραχυπρόθεσμα κι άλλα τόσα μακροπρόθεσμα για την αντιμετώπισή τους. Τα τρία πρώτα από αυτά ήδη τα έχει βάλει σε προτεραιότητα η Περιφέρεια για να τα χρηματοδοτήσει μέσω του ΕΣΠΑ και του προγράμματος Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης. Άρα έχουμε εντοπισμό των προβλημάτων στο πιο υποβαθμισμένο τμήμα του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, μέτρα για να τα αντιμετωπίσουμε και κονδύλια για να κάνουμε τα πρώτα έργα. Πρέπει να προχωρήσουν και τα υπόλοιπα.

Για το ίδιο κομμάτι, η κυβέρνηση ανακοινώνει στην ημερίδα της προηγούμενης Παρασκευής ότι προτίθεται να χρηματοδοτήσει εξυγιαντικές παρεμβάσεις για τις τρεις κυριότερες πηγές ρύπανσης, το χώρο των παλιών βυρσοδεψείων, την εκβολή του Δενδροποτάμου και τις βιομηχανίες που εμπίπτουν στην οδηγία Sevezo.

Και πέραν αυτών, η Περιφέρεια επίσης ήδη έχει ελέγξει 200 βιομηχανίες κι έχει προχωρήσει στα πρώτα βήματα, ώστε να περιοριστεί η ρύπανση, ενώ έχει ρίξει κι ένα πρόστιμο μαμούθ σε συγκεκριμένο ρυπαντή...

Στο δήμο Θερμαϊκού, η παραλιακή ζώνη μπορεί να έχει προβλήματα, όμως επιτελεί τον κύριο αναπτυξιακό στόχο που ήθελε η περιοχή, τον τουριστικό, ολοκληρώθηκε το γενικό πολεοδομικό σχέδιο και πλέον έχουν μπει σε σειρά τα πράγματα. Ας πάρει επιτέλους η Πολιτεία την απόφαση τι θα κάνει με τις εγκαταλειμμένες υποδομές και εκτάσεις της στη συγκεκριμένη περιοχή, που παρότι τις έχει αφήσει να ρημάξουν υπάρχει ενδιαφέρον από τον ιδιωτικό τομέα για αξιοποίηση (θυμίζω απλώς τα κάμπινγκ Αγ. Τριάδας και Επανομής, το ΠΙΚΠΑ την κατασκήνωση της Γ.Γ. Απόδημου Ελληνισμού...). Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και η μεγάλη έκταση στα Τσαΐρια και στις κεραίες της ΕΡΤ, όπου εφόσον μπει η τάξη που υπόσχεται η Πολιτεία θα έχουμε κάνει ένα πολύ μεγάλο βήμα ευπρεπισμού και λειτουργίας της ανατολικής παράκτιας ζώνης με αξιοπρεπείς όρους και με το βλέμμα στην ανάπτυξη.

Άλλο ένα πρόβλημα, που με μεγάλη χαρά άκουσα ότι μπήκε στο στόχαστρο των αρμοδίων για να λυθεί, είναι τα ναυπηγεία, τα καρνάγια μετά το Φοίνικα. Και για εκείνη την περιοχή μας μένει επίσης η ΒΙΑΜΥΛ και άλλοι χώροι για να διορθωθούν.

Επίσης, δεν ξεχνώ ότι ήδη τρέχει πρόσκληση στο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων διάβρωσης των ακτών και άλλων περιβαλλοντικών προβλημάτων, στα οποία το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης αποτελεί κακό υπόδειγμα. Έχουν γίνει πανεπιστημιακές εργασίες που έχουν δείξει όλο το μέγεθος του προβλήματος της διάβρωσης, της υφαλμύρωσης, των καθιζήσεων κτλ., στην παραλιακή μας ζώνη.

Η χρονική περίοδος θεωρώ ότι είναι η κατάλληλη για να κάνουμε ό,τι περισσότερο μπορούμε στην προσπάθεια επίτευξης του κεντρικού στόχου. Διότι είναι και τα κατάλληλα πρόσωπα στις θέσεις - κλειδιά. Τουλάχιστον αυτό αποκομίζω από την επαφή μαζί τους. Και πάντως, σε ό,τι μας αφορά στη Voria.gr θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά όλες τις εξελίξεις ή τις μη εξελίξεις στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης, για να το κρατήσουμε ως έναν από τους σημαντικότερους στόχους αυτής της πόλης στην ατζέντα της για τα επόμενα πολλά χρόνια.