Ούτε ιδιωτικοποίηση, ούτε αξιοποίηση, μόνο εγκατάλειψη. Αυτή η κατάσταση επικρατεί σε σχεδόν το σύνολο των ακίνητων – φιλέτων της παραλιακής ζώνης της Θεσσαλονίκης, που ανήκουν στο δημόσιο ή στην αυτοδιοίκηση. Κτήρια που ρημάζουν, κατασκηνώσεις παραδομένες στη φθορά, εκτάσεις που μετατρέπονται σε χωματερές, ακόμη και εγκαταστάσεις που χωρίς χρηματοδότηση απαξιώνονται. Μια τεράστια περιουσία παρατημένη.
Για όλα αυτά τα ακίνητα, για καθένα ξεχωριστά, υπάρχουν μεγαλεπήβολες βλέψεις και σχέδια, όμως τίποτα δεν προχωρά επί πολλά χρόνια. Η αξία τους μειώνεται διαρκώς. Και δεν έχει σχέση από ποια πλευρά τα βλέπεις. Μένω στην ανικανότητα αξιοποίησης συνολικά της δημόσιας περιουσίας και μένω στο πιο δυναμικό κομμάτι της στη Θεσσαλονίκη, αυτό της παράκτιας ζώνης (διότι ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στο υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα).
Αν είσαι οπαδός του κρατισμού, τότε θα πρέπει να είσαι απογοητευμένος έως εξοργισμένος που μια σειρά από αυτά τα ακίνητα επί χρόνια στα χέρια του δημοσίου και της αυτοδιοίκησης απαξιώθηκαν. Όλοι, δημόσιο και δήμοι, πάλεψαν για την κυριότητα των ακινήτων, όχι όμως με την ίδια ζέση για την αξιοποίησή τους σε όφελος των πολιτών ή έστω των οικονομικών τους, που είναι και οικονομικά των φορολογουμένων. Έτσι, υπάρχουν κτήρια και εκτάσεις για τις οποίες δαπανήθηκαν μεγάλα ποσά, όμως στην πορεία αποδείχτηκε η διαχρονική ανικανότητα των αρμοδίων να τους δώσουν προοπτική και να φροντίσουν ώστε τα χρήματα αυτά να πιάσουν τόπο. Βλέποντάς τα σε πιάνει θλίψη και έχεις μπροστά σου την καλύτερη απόδειξη ότι το δημόσιο δεν μπορεί να παίξει το ρόλο του επιχειρηματία. Κι ακόμη χειρότερα δεν μπορεί καν να επιτελέσει τον κοινωνικό ρόλο του, φροντίζοντας τα ακίνητα για κοινωφελείς χρήσεις να είναι συντηρημένα και καλοδιατηρημένα, άρα λειτουργικά και χρήσιμα.
Αν είσαι οπαδός των ιδιωτικοποιήσεων φαντάζομαι νιώθεις ανάλογη απογοήτευση. Από την ανικανότητα να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις στο χρόνο τους και με βάση την πραγματική αξία που έχουν αυτά τα «φιλέτα», πλέον και να τα πάρουν ιδιώτες το κέρδος για τους πολίτες και τα οικονομικά Πολιτείας και δήμων είναι πολύ μικρό και δεν αντιστοιχεί στην πραγματική αξία των ακινήτων. Υπάρχουν και χειρότερα: Ακόμη κι αν οι όποιες ιδιωτικοποιήσεις προχωρήσουν και μετατραπούν σε επενδυτικά σχέδια δεν εξελίσσονται ποτέ σε σοβαρές επενδύσεις, επειδή χρειάζεται να ξεπεράσουν τόση γραφειοκρατία, που το καλύτερο και πιο διορατικό business plan καθίσταται παρωχημένο.
Αυτή η παθογένεια δεν έχει ως θύματα μόνο τα οικονομικά δήμων και Πολιτείας, ούτε καν μόνο τα συγκεκριμένα ακίνητα, αλλά στο σύνολό του το πιο προνομιούχο κομμάτι της Θεσσαλονίκης, την παραλία της. Δίπλα σε ένα εγκαταλειμμένο και φθαρμένο χώρο δεν μπορείς να προσδοκάς τουριστική αξιοποίηση, ανάπτυξη και επενδύσεις (είτε δημόσιες, είτε ιδιωτικές). Πώς να μπορέσουν να υλοποιηθούν όλα αυτά τα σχέδια ανάπτυξης του παράκτιου μετώπου της Θεσσαλονίκης, που υπάρχουν, όταν δίπλα στις... μαρίνες, στις κοσμοπολίτικες πλαζ, στα πολυτελή εστιατόρια, στις λουξ ξενοδοχειακές μονάδες, ακόμη και στις παιδικές χαρές, στα πάρκα, στις φαντεζί αναπλάσεις κτλ. υπάρχουν σκουπιδότοποι, ερείπια, κουφάρια κτηρίων, ρημαγμένες εκτάσεις και μισογκρεμισμένο δομημένο περιβάλλον;
Μπορεί η... Ριβιέρα της Θεσσαλονίκης να είναι επιτεύξιμος στόχος. Ακόμη όμως και να βρεθούν τα χρήματα και οι επενδυτές (ιδιώτες ή δημόσιο), η βούληση και οι μελέτες, αν δεν αντιμετωπιστεί συνολικά το πρόβλημα των ρημαγμένων ακινήτων και των εγκαταλειμμένων χώρων, των σκουπιδότοπων και των αυθαιρεσιών – παρανομιών, το όνειρο θα παραμείνει όνειρο και θα ξεθωριάζει χρόνο με το χρόνο.
Συνύπαρξη του κουφαριού της πρώην ΒΙΑΜΥΛ και της ρυπογόνου (και ατύπου) ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης με μαρίνα δεν μπορεί να υπάρξει, γιατί σταδιακά θα απαξιωθεί και η επένδυση της μαρίνας. Συνύπαρξη θαλάσσιας συγκοινωνίας και παραλιακής χωματερής ή παραλιακού πεζόδρομου – ποδηλατόδρομου με λυματολίμνες και δυσωδία στα δυτικά δεν μπορεί να τη διανοηθεί κανείς. Συνύπαρξη των ερειπωμένων παραλιακών εγκαταστάσεων στο δήμο Θερμαϊκού, με διαρκή αύξηση του τουριστικού ρεύματος και ποιοτικές τουριστικές υπηρεσίες δεν μπορεί να σταθεί. Ο... βούρκος, η εγκατάλειψη, τελικά καταπίνει τις προσπάθειες ανάδειξης. Δεν μπορεί να ενδιαφέρεσαι για το εύκολα αξιοποιήσιμο οικόπεδο και να σχεδιάζεις να χτίσεις σ' αυτό ένα λαμπερό παλάτι, όταν στο διπλανό οικόπεδο υπάρχει ένας μπαζότοπος.
Για να κερδίσει η Πολιτεία και οι δήμοι, η ίδια η Θεσσαλονίκη, από οποιοδήποτε αναπτυξιακό σχέδιο της παράκτιας ζώνης της, θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που υπάρχουν και είναι πολλά. Συνεπώς, οι πρώτοι επενδυτές της παραλίας πρέπει να είναι οι δήμοι και η Πολιτεία και οι υπόλοιποι θα ακολουθήσουν.
Εξάλλου, κανείς δεν αμφισβητεί την αξία της παραλιακής ζώνης. Αρκεί να την εκτιμήσουν αναλόγως αυτοί στους οποίους ανήκει...
* Στη φωτογραφία κάποια από τα σημαντικότερα ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ προς αξιοποίηση.