Skip to main content

Θεσσαλονίκη: Το θαλάσσιο μέτωπο είναι το επόμενο αναπτυξιακό στοίχημα

H Θεσσαλονίκη χρειάζεται τον επόμενο μεγάλο αναπτυξιακό της στόχο. Μια καινούρια ατζέντα αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής.

Στα μέσα προς τα τέλη της δεκαετίας του 2010 που ήδη βρισκόμαστε η Θεσσαλονίκη δείχνει να ξεμπερδεύει με την αναπτυξιακή ατζέντα των δεκαετιών του 1980 και του 1990. Με μεγάλη καθυστέρηση, που σαφώς επηρεάζει τις θετικές συνέπειες που αναμφισβήτητα θα υπάρξουν, έχουν δρομολογηθεί οριστικά τα θέματα της κατασκευής του μετρό, της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού και των επενδύσεων που χρειάζεται η αναβάθμισή του, της παραχώρησης του αεροδρομίου και της αύξησης της δυναμικότητας που όλοι αναμένουμε. Παραμένουν, βέβαια, δύο εκκρεμότητες: η ΔΕΘ – Helexpo, μια υπόθεση εξαιρετικά δύσκολη από τη φύση της, και η Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης, που εξαγγέλθηκε μόλις το 2004, οπότε υπάρχει χρόνος!

Με αυτά τα δεδομένα η Θεσσαλονίκη χρειάζεται τον επόμενο μεγάλο αναπτυξιακό της στόχο. Μια καινούρια ατζέντα αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ευρύτερης περιοχής. Ένα νέο στοίχημα, που επιβάλλεται να μπει, μιας και η ανάπτυξη δε σταματάει ποτέ. Ένας υψηλός στόχος που θα ανοίξει τη συζήτηση και θα δώσει γενικότερη ώθηση. Και ως γνωστόν όσο υψηλότερα μπαίνει ο πήχης, τόσο καλύτερο είναι το αποτέλεσμα. Το θαλάσσιο μέτωπο αποτελεί μια τεράστια ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη. Τα περισσότερα από 50 χιλιόμετρα παράκτιας ζώνης από τη Χαλάστρα και το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι αποτελούν προίκα για την κοινωνία και την οικονομία της περιοχής. Για τον τουρισμό, τον τρόπο ζωής, τις μεταφορές, τα ακίνητα, την ψυχαγωγία, τον αθλητισμό και πολλά άλλα. Μια συνθήκη μοναδική εξ’ ορισμού και ικανή να απογειώσει τη Θεσσαλονίκη προς την πλευρά της θάλασσας. Ένα μέτωπο εντελώς παρατημένο σήμερα. Με εξαίρεση το λιμάνι, την παλιά, τη νέα παραλία και ένα – δύο ακόμη σημεία σε όλο το υπόλοιπο μήκος των 50 και βάλε χιλιομέτρων κυριαρχούν εικόνες ντροπής. Εγκατάλειψη και περιφρόνηση. Βρωμιά, βαλτόνερα, ημιπαράνομνες επαγγελματικές δραστηριότητες και κουνούπια τόσο θρεμμένα, που τσιμπάνε ακόμη και τις μέρες του χιονιά. Λες και δεν αποτελεί διαχρονικά η θάλασσα την κινητήρια δύναμη της Θεσσαλονίκης. Λες και η πόλη δεν χτίστηκε σε αυτό το σημείο πριν από 23 και κάτι αιώνες λόγω της θάλασσας.

Όποιος ασχοληθεί έστω και λίγο με το θέμα θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για μια τυπικά ελληνική υπόθεση. Από τη μια βρίσκεται το πολιτικό προσωπικό με τη συνήθη μυωπική ματιά του στα  πράγματα. Οτιδήποτε ξεπερνάει τη θητεία ενός πολιτικού στην κυβέρνηση, στη Βουλή ή στην αυτοδιοίκηση παραμένει στα αζήτητα. Από την άλλη υπάρχει το ελληνικό δημόσιο και το ελληνικό σύστημα γενικότερα. Σε όλο το μήκος της παράκτιας ζώνης στη Θεσσαλονίκη κυριαρχούν Ιδιοκτησίες του δημοσίου, οργανισμών και εταιριών του δημοσίου και της αυτοδιοίκησης.  Όλα αυτά δεν είναι τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο από το ελληνικό δημόσιο, το οποίο όμως αρνείται να συνεργαστεί –πολύ περισσότερο να συνεταιριστεί- με κάποιο άλλο κομμάτι του εαυτού του, ώστε να προκύψει καλύτερο αποτέλεσμα. Έτσι τίποτε δεν προχωράει. Οι σχεδιασμοί είναι αποσπασματικοί και ως εκ τούτου ασύμφοροι. Μελέτες ανατίθενται και πληρώνονται, αλλά μέχρι εκεί. Δεν υπάρχει σε κανένα επίπεδο ούτε δια ταύτα, ούτε στοχοθεσία, ούτε απολογισμός και λογοδοσία.

Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν εκπλήσσει. Το αντίθετο, είναι απολύτως αναμενόμενα, αφού το σύστημα ικανοποιείται θέτοντας στόχους, συνεδριάζοντας θεσμικά για το πώς θα τους πετύχει, αναθέτοντας μικροδουλειές, ενίοτε με το αζημίωτο, αλλά χωρίς χρονοδιάγραμμα. Τι 30, τι 40, τι 50 χρόνια! Μόνο που η πρόσφατη ιστορία –στην ουσία η ιστορία που γράφεται στις μέρες μας- αποδεικνύει ότι δεν φτάσαμε τυχαία μέχρι εδώ κάτω. Ίσως –η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία- ήρθε η ώρα για κάτι διαφορετικό. Το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης είναι μια χρυσή ευκαιρία για την Κεντρική Μακεδονία. Ταυτόχρονα αποτελεί πρότζεκτ που –με δεδομένη τη διοικητική διάρθρωση της χώρας- μόνο η κεντρική εξουσία μπορεί να αναλάβει, να σχεδιάσει, να υλοποιήσει. Πρόσφατα ξένος επισκέπτης απορούσε πως είναι δυνατόν σε μια πόλη πάνω στη θάλασσα να μην υπάρχει στον ορίζοντα ούτε ένα πανάκι; Τα παραδείγματα από τον υπόλοιπο ανεπτυγμένο και πολιτισμένο κόσμο υπάρχουν. Σε ένα ακόμη πεδίο στη χώρα δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Αρκεί να αντιγράψουμε δημιουργικά και να προσαρμόσουμε όσα υπάρχουν αλλού στις δικές μας προτεραιότητες.  

ΥΓ. Ίσως κάποιοι αναρωτηθούν τι ψάχνουμε να βρούμε σε μια χώρα, όπου συμβαίνουν όσα συμβαίνουν –για παράδειγμα- με την επένδυση στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Αττική, όπου κανείς δημόσιος φορέας δεν μπορεί να συνεννοηθεί με κανέναν δημόσιο φορέα. Μπορεί, λοιπόν, οι αρμόδιοι που θα αποφασίσουν να ασχοληθούν με το θαλάσσιο μέτωπο στη Θεσσαλονίκη να καταλήξουν κυνηγώντας ανεμόμυλους. Έστω κι έτσι, όμως, αξίζει τον κόπο. Ως γνωστόν το κυνήγι των ανεμόμυλων έχει αποτελέσει στο παρελθόν διαβατήριο για να γραφτεί κάποιος στην ιστορία.

ΥΓ2. Η Voria.gr ανοίγει σήμερα το «φάκελο θαλάσσιο μέτωπο» με τη σοβαρότητα και την ευρύτητα που του αρμόζει. Η έρευνα και η καταγραφή από τη συντακτική ομάδα άρχισε μήνες πριν και θα διαρκέσει πολλούς μήνες ακόμη. Ώστε να αναδειχθούν οι δυνατότητες, να καταγραφούν οι αδυναμίες, να επισημανθούν οι καλές πρακτικές που εφαρμόζονται αλλού και στο τέλος να φωτιστεί ένας δρόμος.