Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τα γερμανικά στρατεύματα βρήκε την οικονομία της πόλης κατεστραμμένη. Έμποροι, βιομήχανοι, εργαζόμενοι έχουν χάσει από πολλά έως τα πάντα κατά τη διάρκεια των περίπου τεσσάρων ετών της Κατοχής, ενώ ανυπολόγιστο ήταν το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, οικογενειακές τραγωδίες, πόνο και αίμα.
Σε αυτές τις συνθήκες η προσπάθεια ανασυγκρότησης δεν ήταν απλώς επιβεβλημένη, ήταν πολύ δύσκολη. Όπως ήταν φυσικό το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο βρέθηκε στην πρώτη γραμμή, αν και τα αντικειμενικά προβλήματα αποδείχθηκαν πολύ μεγάλα.
Χαρακτηριστική της κατάστασης που επικρατούσε είναι η παρέμβαση του προέδρου του Επιμελητηρίου Μυρώδη Δημητρακόπουλου, ο οποίος –σύμφωνα με την έκδοση για τα 100 χρόνια του ΕΒΕΘ- στο ΔΣ της 31ης Μαΐου 1946 αναφέρεται στο έργο της αποκατάστασης του κατεστραμμένου από την πυρκαγιά του 1917 ναού του Αγίου Δημητρίου και εμμέσως πλην σαφώς δίνει το στίγμα της οικονομικής καταστάσεως των επιχειρήσεων της εποχής:
«Πέρασαν 29 ολόκληρα χρόνια αφ’ ότου καταστράφηκε στη φωτιά ο ναός και όσοι περνάμε έξω από τα ένδοξα ερείπια του, σκύβουμε την κεφαλήν αισθανόμενοι θλίψη αλλά και καταισχύνη, διότι παραμένει ακόμη ανιστόρητο και ερειπωμένο το Βυζαντινό αυτό μνημείο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ελλείπει η έφεσις και το ενδιαφέρον, απλούστατα έλειπε ο εμψυχωτής. Και ο εμψυχωτής αυτός υπήρξε στις μέρες μας ο Επίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Θεοφιλέστατος Απαμείας, που επί κεφαλής και άλλων συμπολιτών ανέλαβε την πρωτοβουλία να επωμιστεί το βαρύτατο αλλά και δαπανηρότατο έργο της ανιστορήσεως του ναού.
Η δαπάνη προϋπολογίστηκε σε 1,5 δισ. δρχ. Όλοι αντιλαμβάνεσθε ότι ένα τόσο μεγάλο έργο δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί με βάση τους εράνους. Και ορθώς νομοθετούνται ήδη πόροι επίκοινοι, ώστε το όλο έργο να αχθεί εις ασφαλές πέρας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να εισφέρουν και οι πολίτες της Θεσσαλονίκης και όλοι οι Μακεδόνες. Ορθώς συνεπώς η Επιτροπή και ο Πρόεδρός της Άγιος Απαμείας αποτάθηκε και στην οικονομική αριστοκρατία, στους εμπόρους και βιομηχάνους της Θεσσαλονίκης. Όσο και αν είμαστε ακόμη, ύστερα από τα φοβερά πλήγματα και την αφαίμαξη των χρόνων της κατοχής, θλιβεροί ιππόται χωρίς φέουδα, παρ’ όλα αυτά όλοι αισθανόμαστε την ανάγκη να συμβάλουμε στο ευγενές και Εθνικό αυτό έργο. Ήδη οι βιομήχανοι ανέλαβαν προχθές να καλύψουν ποσόν 50 εκατ. και επωφελούμαι να παρακαλέσω και τις εμπορικές οργανώσεις να κατανείμουν ως εισφορά ισόποσο 50 εκατ. δρχ., καταμερισμένο στον κάθε έναν εμπορικό κλάδο».
Η κατασκευή του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ
Πάντως, λίγους μήνες πριν, τον Φεβρουάριο του 1946, το Επιμελητήριο παρενέβη και κατάφερε να πείσει την Ελληνοαμερικανική Οργάνωση ΑΧΕΠΑ να κατασκευάσει στη Θεσσαλονίκη το νοσοκομείο 1.000 κλινών που είχε αποφασίσει να προσφέρει στην Ελλάδα. Στην επιχειρηματολογία της Διοικητικής Επιτροπής αναφέρεται ότι η επιλογή της Θεσσαλονίκης πρέπει να γίνει αφ’ ενός μεν για υψίστους εθνικούς λόγους, αφ’ ετέρου δε διότι η πόλη στερείται του απαραίτητου αριθμού κλινών σύμφωνα με τον πληθυσμό της αλλά και για την υποστήριξη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της.
Στην κεντρική φωτογραφία: Επίσκεψη του προεδρείου των AHEPANS στη Θεσσαλονίκη το 1947.