Skip to main content

Τι δώσαμε και τι πήραμε από την επίσκεψη του Πούτιν

Δεν είναι τυχαίος ο Πρόεδρος της Ρωσίας. Και δεν θέλει, τουλάχιστον υπό τις παρούσες συνθήκες, να μας αποσπάσει ούτε από το ΝΑΤΟ, ούτε από την Ευρώπη.

Πολύ προσεκτικές ήσαν στις τοποθετήσεις τους οι κ.κ. Τσίπρας και Πούτιν, προτιμώντας τους χαμηλούς τόνους, εν αντιθέσει με την συνάντηση στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο κ. Τσίπρας βάπτισε και τον ανύπαρκτο αγωγό «Greece Stream», με τους συντρόφους του κ. Λαφαζάνη να κάνουν λόγο και για… προκαταβολή πέντε δισ. ευρώ από την Ρωσία. Η ανώμαλη προσγείωση, αλλά και οι συστάσεις των καινούργιων ατλαντικών φίλων, άλλαξαν το παλαιότερο διθυραμβικό κλίμα.

Και έτσι έπρεπε να συμβεί, έτσι ενεργούν οι σοβαρές κυβερνήσεις, πριν δεχθούν υποδείξεις. Από πρώτης στιγμής που ανέλαβε την ηγεσία στο ΥΠΕΞ ο κ. Κοτζιάς, εξήρε η στήλη την θετική του πρόταση, ότι ναι μεν βρισκόμαστε στην Δύση, αλλά οφείλουμε να στρέψουμε τα βλέμματα και αλλού. Ως συμπληρωματικό όμως μέτρο, και όχι προς αντικατάσταση, η οποία δεν πρόκειται να μας επιτραπεί, αλλά ούτε και η Ρωσία το επιδιώκει. (Το ότι στη συνέχεια ο κ. Κοτζιάς ασχολείται με τουριστικά ταξίδια, με απογοήτευσε).

Το έγραψα κι άλλες φορές, αλλά θα το επαναλάβω. Δεν είναι τυχαίος ο Πρόεδρος της Ρωσίας. Και δεν θέλει να μας αποσπάσει ούτε από το ΝΑΤΟ, ούτε από την Ευρώπη. Τουλάχιστον υπό τις παρούσες συνθήκες. Τι θα συμβεί στο μέλλον, είναι άγνωστο. Τυχούσα έξοδός μας από το ΝΑΤΟ, ακόμη και εάν η Ρωσία θα είναι σε θέση να αναλάβει την προστασία μας, θα σημάνει αυτομάτως την είσοδο στο ΝΑΤΟ όλων των γειτονικών χωρών της, γεγονός που το αποφεύγουν σήμερα οι ΗΠΑ, για να μη προκαλέσουν την οργή της Μόσχας με ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Ούτε από την Ε.Ε. θέλει να μας αποσπάσει, αφού αφενός έχει εντός της μια χώρα φίλα διακείμενη, αφετέρου η Ρωσία, όπως και η Κίνα και κάθε τρίτη χώρα, επιζητούν επενδύσεις σε χώρες της Ευρωζώνης, για να αξιοποιήσουν το κοινό νόμισμα.

Βεβαίως, τόσο ο Πούτιν όσο και ο Τσίπρας μίλησαν για τους «πνευματικούς δεσμούς» μεταξύ των δύο χωρών. (Δεν γνωρίζω αν οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού το ενημέρωσαν ότι οι Ρώσοι στον πνευματικό χώρο εντάσσουν κυρίως την Ορθοδοξία).

Γεγονός πάντως είναι, πως με την επίσκεψη Πούτιν υπεγράφησαν σε διάφορα επίπεδα συμφωνίες οι οποίες σηματοδοτούν την εμβάθυνση των σχέσεων της Ρωσίας με την Ελλάδα. Από μια ελληνική προοπτική, αυτή η εξέλιξη μπορεί να ιδωθεί και ως προέκταση της όποιας φιλο-ρωσικής εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όπως υποστηρίζει και ο δρ. Ζήνωνας Τζιάρρας.

Ο οποίος προσθέτει πως μεταξύ των κύριων ρωσικών ανησυχιών που πλαισιώνουν την επίσκεψη του Πούτιν στην Ελλάδα, βρίσκονται οι γεωστρατηγικές κινήσεις των ΗΠΑ της ΕΕ και βεβαίως του ΝΑΤΟ. Ιδιαίτερα το τελευταίο αποτελεί μια συνεχώς αυξανόμενη απειλή για τη Μόσχα λόγω της επέκτασης των επιχειρήσεών του και των προσπαθειών διεύρυνσης στο «εγγύς εξωτερικό» της Ρωσίας.

Για παράδειγμα, η πρόσκληση του Μαυροβουνίου για ένταξη στο ΝΑΤΟ, η επιθυμία του οργανισμού για ένταξη της Ουκρανίας και οι πρόσφατες νατοϊκές στρατιωτικές ασκήσεις στη Γεωργία (για να μην αναφερθούμε στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής) προβληματίζουν τους Ρώσους. Βλέπουν ότι η γεωπολιτική εξωστρέφεια και η προβολή ισχύος από μέρους της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια έχει επανενεργοποιήσει το ΝΑΤΟ με ένα τρόπο που δεν επιθυμούσαν και που θυμίζει Ψυχρό Πόλεμο.

Το ίδιο συμβαίνει και με την εγκατάσταση του νατοϊκού αντι-πυραυλικού συστήματος στη Ρουμανία, το οποίο, σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Πούτιν, εκλαμβάνεται από τη Μόσχα ως απειλή. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς ότι το ζήτημα της αντι-πυραυλικής ασπίδας είναι για τη Μόσχα ζήτημα προτεραιότητας. Παρόμοιες ανησυχίες υφίστανται για τη Ρωσία και στον τομέα της ενέργειας καθότι οι αγωγοί ΤΑΝΑΡ και ΤΑΡ φαίνεται να θέτουν εν αμφιβόλω την πρωτοκαθεδρία της σε ό,τι αφορά την παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Αυτά όλα σημαίνουν πως με την επίσκεψη Πούτιν στην Ελλάδα δόθηκε η ευκαιρία αφενός για ανακεφαλοποίηση των θετικών ελληνο-ρωσικών δεσμών (που εξυπηρετεί τον ιδεολογικό προσανατολισμό της ελληνικής κυβέρνησης) και αφετέρου για να στείλει ο Ρώσος Πρόεδρος μηνύματα στη Δύση, από το βήμα μιας δυτικής χώρας-συμμάχου, σχετικά με το μέχρι που μπορεί να φτάσει η επιρροή του, αλλά και για να επιδιώξει την χρησιμοποίηση της Ελλάδας υπέρ του, ενδεχομένως μέσα από μια διαδικασία «δούναι και λαβείν», ως μοχλός πίεσης εντός τόσο της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ.

Βεβαίως, είναι αμφίβολο κατά πόσο η Ελλάδα έχει την ικανότητα να παίξει ένα τέτοιο ρόλο. Ωστόσο, πέρα από τη συμβολική σημασία, η εν λόγω εξέλιξη δεν παύει να αποτελεί πρόκληση και δοκιμασία όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και τη Δύση. Και δεν είναι τυχαίο, ότι χθεσινά δημοσιεύματα του γερμανικού Τύπου δείχνουν την Δύση ενοχλημένη από τη επίσκεψη, που είναι η πρώτη σε δυτική χώρα μετά το εμπάργκο, έστω και ανεπίσημη.

Άγνωστο παραμένει πάντως, πώς θα το εκμεταλλευτεί αυτό η ελληνική κυβέρνηση. Όχι πάντως όπως φαντάζονται κάποιοι αιθεροβάμονες, ότι σε περίπτωση επεισοδίου με την Τουρκία, θα σπεύσει ο Πούτιν να την βομβαρδίσει.