Skip to main content

Τι θα δουν οι Θεσσαλονικείς στις δράσεις της Documenta 14 στην πόλη

Οι καλλιτέχνες Bruce Odland και Sam Auinger μιλούν για το έργο που θα παρουσιάσουν στην πόλη μας αλλά και τους ήχους της Θεσσαλονίκης.

Στον χάρτη της σύγχρονης τέχνης μπαίνει η Θεσσαλονίκη φιλοξενώντας καλλιτεχνικές δράσεις της πρωτοποριακής έκθεσης τέχνης Documenta 14 η οποία διεξάγεται ταυτόχρονα στο Κάσελ της Γερμανίας και στην Αθήνα, όπου μέχρι τώρα έχει προσελκύσει 300.000 επισκέπτες και έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις.

Στη Θεσσαλονίκη θα στηθούν δύο ηχητικές εγκαταστάσεις στο Ανάκτορο του Γαλερίου και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και θα γίνει η παρουσίαση μιας περφόρμανς στη Ροτόντα από τους καλλιτέχνες Bruce Odland και Sam Auinger (Ο+Α), οι οποίοι έδωσαν συνέντευξη Τύπου σήμερα το μεσημέρι στο Δημαρχιακό Μέγαρο, παρουσία της αντιδημάρχου Πολιτισμού Έλλης Χρυσίδου.

Οι δύο καλλιτέχνες, με 30 χρόνια παρουσίας στον χώρο της Τέχνης, καλούν τους Θεσσαλονικείς σε έναν διαφορετικό κόσμο όπου, όπως χαρακτηριστικά λένε, «θα σκέφτονται με τα αυτιά τους».

Συγκεκριμένα, οι Ο+Α θα παρουσιάσουν το έργο «συμφωνία των Αντηχήσεων» πάνω στο οποίο δούλευαν για περίπου ένα χρόνο και το οποίο έχει εμπνευστεί από το έργο «Συμφωνία των σειρήνων» του Arseny Avraamov, το οποίο δημιουργήθηκε για τον εορτασμό της Οκτωβριανής επανάστασης του 1917.

Όπως στη μεγαλειώδη συμφωνία που συνέθεσε ο Avraamov χρησιμοποίησε ήχους της εποχής όπως σειρήνες εργοστασίων, αεροπλάνα μέχρι και τις καμπάνες της εκκλησίας, έτσι οι καλλιτέχνες αποφάσισαν να αποτυπώσουν τη σημερινή πραγματικότητα καταγράφοντας τους ήχους της πόλης και συγκεκριμένα της Θεσσαλονίκης.

Το έργο των Ο+Α αποτελείται από τρία μέρη:

Την Παρασκευή, 14 Ιουλίου από τις 17.30 έως τις 22.00 θα στηθεί στο Ανακτορικό Συγκρότημα Γαλέριου η ηχητική εγκατάσταση «Πρελούδιο, Συντονίζοντας τα ερείπια».

Εκεί οι Θεσσαλονικείς θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τη μελωδία της πόλης, δηλαδή ήχους από την καθημερινότητα της Θεσσαλονίκης οι οποίοι μετατρέπονται σε μουσική καθώς περνούν μέσα από τεράστιους σωλήνες, τους οποίους οι καλλιτέχνες ονομάζουν «ηχητικούς σωλήνες».

Έχοντας στήσει προσεκτικά τα ηχεία σε διάφορα σημεία του ανακτόρου, οι ήχοι του παρόντος θα αντηχούν πάνω στα συντρίμμια του παρελθόντος με κάθε «δωμάτιο» του ανακτόρου να προσφέρει μια διαφορετική ηχητική εμπειρία. 

Άλλωστε όπως ομολόγησαν οι καλλιτέχνες στη σημερινή τους συνέντευξη μέσω του ήχου θέλουν να συνδέσουν το παρόν με το μέλλον δημιουργώντας μια αρμονία ανάμεσα στα δύο χρονικά σημεία.

Το δεύτερο μέρος του έργου των O+A, η περφόρμανς «Ρέκβιεμ για την οικονομία της εξόρυξης» θα παρουσιαστεί την ίδια ημέρα από τις 21.00 έως τις 22.00 στη Ροτόντα.

Πρόκειται ουσιαστικά για τη μελοποίηση των ήχων πολλών πόλεων που έχουν συλλέξει οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Τραγουδούν οι: Sarah Chalfy – σοπράνο, Hai-Ting Chinn – μεσόφωνος, Christopher Sokolowski – τενόρος, Mark Sans Uhleman – βαρύτονος.

Τέλος, από το Σάββατο 15 Ιουλίου έως το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου (καταληκτική ημερομηνία της έκθεσης documenta 14 στο Κάσελ) θα στηθεί η ηχητική εγκατάσταση «Coda», αντίστοιχη με την εγκατάσταση στο ανάκτορο του Γαλερίου, στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Μονή Λαζαριστών).

Αναφορικά με το γιατί από όλα τα μνημεία της Θεσσαλονίκης οι καλλιτέχνες επέλεξαν τη Ροτόντα αλλά και το ανάκτορο του Γαλέριου, ο Bruce Odland είπε: «Όσοι παίζετε κιθάρα θα με καταλάβετε. Όταν μπαίνει σε ένα κατάστημα και βλέπεις πολλές κιθάρες καταλαβαίνεις από το σχήμα της καθεμίας αν θα βγάλουν καλό ήχο ή όχι. Έτσι και εμείς! Όταν είδαμε τα ανάκτορα του Γαλερίου είπα να μια υπέροχη κιθάρα». Αντίστοιχα, για τη Ροτόντα ο Sam Auinger ανέφερε ότι ξεχωρίζει για την ακουστική της και ειδικά αν συλλογιστεί κανείς ότι τότε καθώς δεν υπήρχαν μεγάφωνα η αρχιτεκτονική εστίαζε ώστε το κτήριο να έχει καλή ακουστική.

«Αυτό που κάνει τη Θεσσαλονίκη να ξεχωρίζει, αυτό που δεν μπορεί να βρει κανείς στη Γερμανία ας πούμε, είναι ότι εδώ μπορεί να απολαύσεις την αυθεντική ακουστική όπως ήταν το 310 μΧ. Και η ακουστική λέει πολλά για την ιστορία και τους ανθρώπους» τόνισε ακόμα ο κ. Odland.

Οι δύο καλλιτέχνες πιστεύοντας ακράδαντα στη σημασία που έχουν οι ήχοι στο να κατανοήσεις την εποχή σου, τα μέρη και τους ανθρώπους, υποστηρίζουν ότι μέσα από τις εγκαταστάσεις και τις performances τους θέλουν να προ(σ)καλέσουν τους ανθρώπους να αρχίζουν να ακούν ξανά και να κάνουν τους πολίτες να συνδεθούν συναισθηματικά με τα μέρη όπου ζουν μέσω των ήχων.

Μιλώντας δε συγκεκριμένα για τον ήχο της Θεσσαλονίκης, ο κ. Odland είπε ότι αυτό που βίωσε χθες ήταν ποπ μουσική (από το μπαρ) στο αριστερό του αφτί και ο ήχος των κυμάτων που έσκαγαν στο τσιμέντο στην Παραλιακή στο δεξί του αυτί ενώ συμπλήρωσε πως χαρακτηριστικός ήχος της πόλης είναι οι ήχοι που δημιουργούνται στα στενά ανάμεσα στις εξαόροφες πολυκατοικίες. 

Οι δράσεις αυτές της Documenta θα φιλοξενηθούν στη Θεσσαλονίκη χάρη σε μια σειρά συγκυριών και συμπτώσεων αλλά όπως επισήμανε και η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Έλλη Χρυσίδου, επίσης χάρη στη θέληση αλλά και τη συνεργασία πολλών φορέων, όπως το Ινστιτούτο Γκαίτε, η ΔΕΘ, το Art Box, η Εφορία Αρχαιοτήτων και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Άλλωστε οι δύο καλλιτέχνες ήρθαν αρχικά σε επαφή με τους φορείς της Θεσσαλονίκης όταν ζήτησαν τη συνδρομή του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης ώστε να αποσπάσουν κάποιες πληροφορίες από το πολύτιμο αρχείο της συλλογής Κωστάκη αναφορικά με τα μουσικά πειράματα Ρώσων καλλιτεχνών.

Σχετικά με τους O+A (Bruce Odland / Sam Auinger)

Οι O+A ακούν και καταγράφουν τους ήχους του μοντερνισμού σε πόλεις όλου του κόσμου εδώ και τριάντα χρόνια. Πιστεύουν ότι αν δεν καταλάβουμε τους θορύβους μας δεν θα καταλάβουμε τον εαυτό μας. Τη δεκαετία του 1990 άρχισαν να χρησιμοποιούν τους λεγόμενους «ηχητικούς σωλήνες» για να μετατρέψουν τον θόρυβο της πόλης σε αρμονία και να βρουν μουσικές πληροφορίες σχετικά με τους ήχους της καθημερινότητας. Σύντομα αντιλήφθηκαν ότι άκουγαν τη μουσική του ανθρώπινου σμήνους, τους ρυθμούς της ώρας αιχμής, τον παλμό της οικονομίας.