Εάν περνούσε κανείς από το δημαρχείο της Θεσσαλονίκης το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου, δεν θα μπορούσε με τίποτα να φανταστεί ότι κάπου μέσα, σε μια αίθουσα, υπήρχαν άνθρωποι που συζητούσαν για τη Δημοκρατία, την Ανοιχτή Κοινωνία και την Πολιτική Συμμετοχή μετά από 10 χρόνια κρίση.
Γιατί έξω από τις αίθουσες, εκατοντάδες νέοι είχαν κατακλύσει τον προαύλιο χώρο του δημαρχείου συμμετέχοντας στην πολύ πετυχημένη εκδήλωση του Thessaloniki Street Food Festival. Η τσίκνα από τις ψησταριές, η δυνατή μουσική και τα πολλά χαμογελαστά πρόσωπα μετέδιδαν μια αίσθηση ανεμελιάς που δεν πολυταίριαζε με προβληματισμούς για τον πολιτική και το πολίτευμα.
Παρά, λοιπόν, τις μουσικές παρεμβολές, με ήχους από τζαζ μέχρι... χιπ χοπ, ιδίως όταν ήρθε η ώρα για live και η ένταση δυνάμωσε, η εκδήλωση του Δικτύου Ανανέωση, της τάσης που έχει δημιουργήσει ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης εντός του Κινήματος Αλλαγής, πραγματοποιήθηκε θα έλεγε κανείς με επιτυχία. Τόσο για την ικανοποιητική συμμετοχή -100 άτομα, Σάββατο απόγευμα, δεν είναι λίγα στις μέρες μας – όσο κυρίως για το υψηλό επίπεδο των ομιλητών και των παρεμβάσεων που ακούστηκαν.
Οι παριστάμενοι, ομιλητές και ακροατήριο, φαίνεται ότι ανήκαν πολιτικά στον ταλαιπωρημένο τα τελευταία χρόνια μεσαίο χώρο - για άλλους κεντροαριστερά, για όλους προοδευτικό κέντρο, για άλλους μεταρρυθμιστικό κέντρο, ακόμα και αυτή η δυσκολία του πολιτικού αυτοπροσδιορισμού ίσως είναι ενδεικτική της περιδίνησής του. Οι ομιλίες είχαν αναφορές στον πυρήνα των θεμάτων της εκδήλωσης αλλά το ενδιαφέρον κορυφώθηκε όταν επιχειρήθηκε να δοθούν απαντήσεις στο ερώτημα που, με διάφορες παραλλαγές, φαίνεται ότι στοιχειώνει τον τελευταίο καιρό την κεντροαριστερά - ο Νίκος Μαραντζίδης με το άρθρο του στο protagon απλώς το έβαλε ακόμα πιο δυναμικά στην ατζέντα: Ναι ή όχι στο αντιΣΥΡΙΑ μέτωπο; Ναι ή όχι στην πολιτική ίσων αποστάσεων μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ; Μετασχηματίζεται ή όχι ο ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας; Και πιο απλοϊκά, αλλά εξίσου υπαρξιακά: με τη ΝΔ ή με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Από τους ομιλητής ο πιο ξεκάθαρος ήταν ο εκδότης -συγγραφέας Πέτρος Παπασαραντόπουλος: Προϋπόθεση για τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ, είπε, είναι η στρατηγική του ήττα στις επόμενες εκλογές – μία άποψη με κύριο θιασώτη τον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος μάλιστα, την επομένη, από την Καθημερινή, απάντησε και στο περιβόητο άρθρο του κ. Μαραντζίδη. «Όταν ανέλαβαν την εξουσία, οι συκοφάντες μεταβλήθηκαν σε ολετήρες. Συστηματικά προσπάθησαν, και συνεχίζουν, να καταργήσουν το κράτος Δικαίου, την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, τη διάκριση των εξουσιών, την αυτοτέλεια των ανεξάρτητων αρχών, θέλουν να εγκαθιδρύσουν ένα ολοκληρωτικό καθεστώς», τόνισε ο κ. Παπασαραντόπουλος.
Σε πιο ήπιους τόνους και με πιο προσεκτική επιλογή λέξεων και διατυπώσεων, τη διαφωνία του με τα περί μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε και ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ Νικόλας Σεβαστάκης, υποστηρίζοντας ότι η μνημονιακή προσαρμογή του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται όχι σε μια πραγματική βούληση για αλλαγή αλλά στην ανάγκη διατήρησης της εξουσίας. «Αυτό που βλέπουμε από την ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας αναγκαστικός συμβιβασμός, ένας αναγκαστικός ρεαλισμός για αυτοσυντήρηση, ένας κυβερνητισμός. Δεν έχω διαβάσει ούτε ένα κείμενο από στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που να ασκεί κριτική στη διεκδικητική κουλτούρα ή στις κινηματικές πρακτικές των τελευταίων δεκαετιών. Άλλο να προσαρμοστεί κανείς στις ανάγκες της εξουσίας κι άλλο ένα πρώην ριζοσπαστικό κόμμα να υιοθετήσει μια κουλτούρα συναίνεσης. Στην ουσία παρατηρούμε από τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να αρθρώνουν μια λενινιστική μεταγλώσσα που συνοδεύει αποφάσεις mainstream μνημονιακού ρεαλισμού», είπε ο κ. Σεβαστάκης, τονίζοντας, πάντως, ότι η ανοιχτή κοινωνία στην Ελλάδα δεν έχει πληγεί στον πυρήνα της, ότι δεν ζούμε σε συνθήκες μεταδημοκρατίας, αλλά αντιμετωπίζουμε ζήτημα ποιότητας της δημοκρατίας μας.
Στον αντίποδα, ο Νίκος Μαραντζίδης, παρότι στην ομιλία του απέφυγε να αναφερθεί στο επίδικο επικεντρώνοντας τις αναφορές του στην κρίση αντιπροσώπευσης ως του μείζονος ζητήματος που αντιμετωπίζουν οι δυτικές δημοκρατίες, μόλις ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του ο κ. Σαραντόπουλος δεν... άντεξε και παρενέβη. «Δείτε τι γίνεται σε Τσεχία, Ουγγαρία, Αυστρία, Ιταλία και σε πολλές άλλες χώρες, η επίθεση στη δημοκρατία δεν γίνεται από την αριστερά αλλά από την άκρα δεξιά, με την οποία μάλιστα συνομιλεί η “συστημική” κεντροδεξιά. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, εμείς δεν μπορούμε να είμαστε στον δικό μας κόσμο και να βλέπουμε ανύπαρκτους κινδύνους εξ αριστερών», είπε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Ο Στέφανος Παραστατίδης, γιατρός και ηγετικό στέλεχος του Δικτύου στη Θεσσαλονίκη, μετά την ομιλία του και ερωτηθείς σχετικά ήταν ξεκάθαρος: «όχι σε τυφλά μέτωπα όπως το αντιΣΥΡΙΖΑ». Αναφορά στο άρθρο Μαραντζίδη έκανε και ο επικοινωνιολόγος Γιάννης Αναστασάκος τασσόμενος επίσης εναντίον στο λεγόμενο μέτωπο «αντιΣΥΡΙΖΑ» και λέγοντας χαρακτηριστικά: «Μην πυροβολείτε τον Νίκο Μαραντζίδη». Ο ίδιος, πρώην διευθυντής της AGB, τόνισε ότι σε όλο και περισσότερους πολίτες δεν λέει κάτι ο διαχωρισμός Αριστερά-Δεξιά και επικαλέστηκε τη ρήση του Διονύση Σαββόπουλου για να περιγράψει τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική κοινωνία: «Μάγκες, μαγκώσαμε!»
Τη συζήτηση έκλεισε ο επικεφαλής του Δικτύου, δήμαρχος Αθηναίων και μέλος του πολιτικού συμβουλίου του Κινήματος Αλλαγής, Γιώργος Καμίνης, ο οποίος άσκησε κριτική τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ, «που αναπαράγει όλες τις παθογένειες του παρελθόντος», όσο και στη ΝΔ, «που η στάση της τον τελευταίο καιρό, όπως στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ και σε ζητήματα δικαιωμάτων, δοκιμάζει τον φιλελεύθερο χαρακτήρα της και δείχνει ότι έκανε όπισθεν ολοταχώς».
Ο κ. Καμίνης δεν δίστασε να ασκήσει κριτική και στο Κίνημα Αλλαγής, υποστηρίζοντας ότι ήταν λάθος το ότι δεν διαλύθηκαν τα κόμματα και δεν ενώθηκαν οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού, καθώς επίσης και το ότι το νέο κόμμα απέφυγε να πάρει ξεκάθαρη θέση για τον διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας.
Ο ίδιος μάλιστα τάχθηκε υπέρ του μετριοπαθούς πολιτικού λόγου, διευκρινίζοντας με χαρακτηριστικό τρόπο: «Το ότι είμαστε μετριοπαθείς, δεν σημαίνει ότι είμαστε ξενέρωτοι, ότι δεν έχουμε αιχμές. Σημαίνει, όμως, ότι έχουμε πολιτικούς αντιπάλους όχι πολιτικούς εχθρούς».
Ο δήμαχος Αθηναίων είπε ότι το Δίκτυο επεξεργάζεται 15 σημεία αιχμής προκειμένου αυτά να αποτελέσουν το πλαίσιο ενός σφιχτού προγραμματικού λόγου που θα δίνει συγκεκριμένες απαντήσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα και τα οποία θα κατατεθούν στον δημόσιο διάλογο. «Εκεί θα φανεί ποιος και τι πιστεύει, δεν χρειάζεται να αναλωνόμαστε στο δίλημμα με τη ΝΔ ή με τον ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να επικεντρωθούμε στον δικό μας αυτόνομο πολιτικό λόγο», συμπλήρωσε και ανακοίνωσε ότι αντίστοιχες εκδηλώσεις ανοιχτού διαλόγου με τους πολίτες θα γίνουν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.
Στις ερωτήσεις-τοποθετήσεις που ακολούθησαν ήταν εμφανής η αγωνία των παρισταμένων πολιτών να αντλήσουν ελπίδα, να ακούσουν νέες ιδέες και προτάσεις, να νιώσουν ότι αποτελούν μέρος κάποιου νέου που τώρα γεννιέται. Το ερώτημα, ωστόσο, που μένει να απαντηθεί είναι αν όντως γεννιέται κάτι νέο που έχει να δώσει νέες απαντήσεις. Ή μήπως θα δικαιωθούν όσοι υποστηρίζουν ότι δεν νοείται σοβαρή συζήτηση για την Κεντροαριστερά χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ...