Skip to main content

Το σαθρό στερεότυπο σχετικά με τον «αραβικό κόσμο»

Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής κατέδειξαν ότι δεν υπάρχει ενιαίος αραβικός κόσμος, ώστε να του συμπεριφερθούμε ομοιότροπα.

Τα γεγονότα της Μέσης Ανατολής κατέδειξαν αυτό που από χρόνια δηλώνω και σ’ αυτήν την στήλη, ότι δεν υπάρχει ενιαίος αραβικός κόσμος, ώστε να του συμπεριφερθούμε ομοιότροπα.

Πρόκειται για ένα πλήθος λαών, που έχουν μεν μεταξύ τους κοινά στοιχεία, αλλά και τεράστιες διαφορές. Ως εκ τούτου, όταν γίνεται αναφορά σε "Άραβες", απαιτείται και διευκρίνιση, ποιοι εννοούνται.

Σύγχυση υπάρχει επίσης, σχετικά και με ένα άλλο θεωρούμενο στερεότυπο περί "παραδοσιακών ελληνο-αραβικών σχέσεων". Όμως, δεν διευκρινίζεται επίσης, από πότε αρχίζουν οι λεγόμενες "παραδοσιακές σχέσεις". Οι λαοί της περιοχής, με τον όρο Άραβες, εμφανίζονται κατά τη βυζαντινή περίοδο και βρίσκονται συνεχώς σε εμπόλεμη κατάσταση με τους Βυζαντινούς. Στη συνέχεια, ως ομόθρησκοι και κάποιοι υποτελείς των Οθωμανών, βρίσκονται στο πλευρό τους, με τον Ιμπραήμ της Αιγύπτου να κατακαίει την Πελοπόννησο, η οποία σώθηκε (και η Εθνεγερσία) με τη συνδρομή των στόλων της Δύσης.

Μόνο από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, όπου άρχισαν στη Μ. Ανατολή να συγκροτούνται ανεξάρτητα κράτη αποτινάσσοντας άλλα τον οθωμανικό ζυγό, άλλα τον αποικιοκρατικό των Δυτικών, οι διακρατικές σχέσεις μας είναι φιλικές. Μετά δε το 1974, σε όλες τις αποφάσεις του ΟΗΕ για την Κύπρο η ψήφος τους είναι υπέρ ημών.

Αυτό οφειλόταν σε πολλούς παράγοντες. Ο Μακάριος, κατ’ αρχάς, παριστάνοντας τον ηγέτη του "Τρίτου Κόσμου" είχε τη συμπάθειά τους, διότι κι αυτά βρίσκονταν έξω από τους στρατιωτικούς συνασπισμούς Δύσης και Ανατολής. Μέτρησε και το γεγονός, ότι δεν είχαμε αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ το 1948, προκειμένου να προστατεύσουμε τις ελληνικές κοινότητες, ιδίως της Αιγύπτου. Κυρίως όμως, ο Μακάριος δεν αποτελούσε απειλή στον διαγκωνισμό τους για την ηγεσία του λεγομένου αραβικού κόσμου.

Ένας άλλος λόγος, σημαντικός, στη δημιουργία φιλικών σχέσεων, είναι το μίσος κατ’ αρχάς, αλλά από κάποιους και σήμερα, που νιώθουν για τους Τούρκους. Οι τελευταίοι "αραβικοί λαοί" απελευθερώθηκαν μόλις το 1931, και είναι πρόσφατη η εμπειρία από τα δεινά που υπέστησαν. Οι Οθωμανοί (αλλά και οι Τούρκοι) τους συμπεριφέρθηκαν ως ραγιάδες, ενώ για τους μουσουλμάνους προβλεπόταν άλλοι μεταχείριση.

Επί πλέον, ακόμη και σήμερα -ή καλύτερα, ιδιαίτερα σήμερα- η αλαζονική, ηγεμονική στάση των Τούρκων έναντι άλλων μουσουλμανικών κρατών τους καθιστά αντιπαθείς στους λαούς τους. Γι’ αυτό και ήταν προσχηματική η υποστήριξη των Τούρκων από τη Δύση, διότι δήθεν αυτή μπορεί να επηρεάσει τους "αραβικούς λαούς". Το εναντίον.

Δεν υπάρχει λοιπόν αραβικό έθνος, δεν υπάρχει κοινός πολιτισμός. Ούτε η θρησκεία τους συνδέει, όπως άλλωστε η χριστιανική θρησκεία δεν συνδέει όλους τους χριστιανούς. Μέχρι τη δεκαετία του ’80, οι ηγέτες των χωρών της Μ. Ανατολής, τους διέκρινε η αντιπάθεια που ένιωθε ο ένας για τον άλλον, διότι συναγωνίζονταν ποιος θα ηγηθεί των μουσουλμανικών λαών. Καντάφι, Άσαντ, Χουσεΐν, Σαντάτ είχαν κάκιστες σχέσεις μεταξύ τους. Μάλιστα, είχαμε και θερμά επεισόδια στα σύνορα Λιβύης και Αιγύπτου, στις δε Ισραηλινές επιδρομές στην Αίγυπτο απουσίασε η ουσιαστική συμπαράσταση.

Για να λέμε, επομένως, τα πράγματα με το όνομά τους, υπάρχουν πληθυσμοί που έχουν κατακτηθεί από τους θεωρούμενους Άραβες, των οποίων οι ηγεσίες σε σπάνιες περιπτώσεις δεν ήσαν εξαρτημένες από τις μεγάλες δυνάμεις. Οι λαοί όμως της περιοχής έτρεφαν φιλικά αισθήματα προς εμάς, διότι τόσο κατά τις εκστρατείες των Ελλήνων όσο και με τις εκπομπές αποικιών, πάντα τους σεβασθήκαμε, και θα μπορούσα να πω ότι τους απελευθερώναμε. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αλέξανδρος λατρεύεται ακόμη και τώρα ως θεός.

Αλλά, έχουν επέλθει πολλές αλλαγές. Έπαψαν να σπουδάζουν σε ελληνικές σχολές, ιδίως τις στρατιωτικές, αυτοί που αναλάμβαναν σημαντικές θέσεις στις χώρες τους. Ο δε θρησκευτικός φονταμενταλισμός, οδηγεί σε άρνηση και των έργων του Μ. Αλεξάνδρου, ως ειδωλολατρικών, και σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα έχουν καταστραφεί. Με τα τραγικά δε γεγονότα στην περιοχή, αμφιβάλω αν δίνεται η ευκαιρία στους νέους να διδαχθούν τι θετικό για τον ελληνισμό.