Η δικογραφία που έκλεισε στις 24 Μαρτίου και αφορά τη φερόμενη παράτυπη και αδικαιολόγητη χρηματοδότηση από το υπουργείο Εξωτερικών πέντε Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και φορέων στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στάλθηκε στη Βουλή, ώστε να εξεταστούν οι ευθύνες της τότε πολιτικής ηγεσίας. Πρόκειται για πέντε περιπτώσεις, οι οποίες –ω του θαύματος!- έχουν ως χώρο αναφοράς τη Θεσσαλονίκη.
Οι τίτλοι ίσως δεν υποψιάζουν απευθείας, αλλά οι έδρες τους βρίσκονται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης και στην ανατολική πλευρά της πόλης. Σημειώστε: Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία/ΜΚΟ Ακαδημία Τηλεπικοινωνιών Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ινστιτούτο Μελετών, Ερευνών Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής Χωρών ΝΑ Ευρώπης ΑΕ. Διαβαλκανικό και Παρευξείνιο Επιχειρηματικό Κέντρο ΑΕ. Χρηματιστηριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης ΑΕ. Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία Επιχειρηματικό Γραφείο Οικονομικής Συνεργασίας στη ΝΑ Ευρώπη.
Πρόκειται για κινήσεις που δρομολόγησαν παράγοντες και φορείς της Θεσσαλονίκης, σε μια περίοδο κατά την οποία η πόλη δονούνταν από το… βαλκανικό όνειρο της «Θεσσαλονίκης, οικονομικής πρωτεύουσας των Βαλκανίων». Μια εποχή κατά την οποία οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες ήταν πραγματικές, αλλά σε σημαντικό βαθμό σπαταλήθηκαν αφενός εξαιτίας της ανικανότητας και της έλλειψης στρατηγικής από το κράτος και αφετέρου διότι αυτό το κενό έσπευσαν να καλύψουν ιδιώτες, οι οποίοι απέτυχαν, είτε λόγω απειρίας, είτε λόγω του ότι εφάρμοσαν μια απολύτως προσωπική ατζέντα με στόχο να προσποριστούν οφέλη. Έτσι συμβαίνει όταν η έλλειψη σοβαρών δομών, αφήνει χώρους σε αθώους ή πονηρούς αυτοσχεδιασμούς, οι οποίοι ουδέποτε παράγουν ουσιαστικά αποτελέσματα.
Αν και –όπως λέει ο τροβαδούρος- «τα χρόνια έχουν περάσει πια, δε θυμάμαι», η μακρόσυρτη γραφειοκρατία του ελληνικού δημοσίου –της δικαιοσύνης συμπεριλαμβανομένης- επιμένουν να επαναφέρουν στο προσκήνιο στενάχωρες υποθέσεις. Το βασικό ζήτημα δεν είναι, βέβαια, τα πρόσωπα. Οι ατομικές ευθύνες ανεξαρτήτως προθέσεων είναι σε κάθε περίπτωση δεδομένες, αλλά το μεγάλο πρόβλημα που αναδύεται είναι η ευκολία και η άνεση με την οποία κινούνται οι ιδιώτες σε πεδία καθαρού δημοσίου συμφέροντος. Εκείνη την περίοδο η κατοχύρωση ενός αναβαθμισμένου ρόλου για τη Θεσσαλονίκη στα Βαλκάνια, θα μπορούσε να λειτουργήσει τόσο υπέρ της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της πόλης, όσο και υπέρ ολόκληρης της περιοχής αναφοράς.
Στη συγκεκριμένη συγκυρία οι χώρες της περιοχής έβγαιναν από έναν πολιτικό και οικονομικό κυκεώνα δεκαετιών, προσβλέποντας στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Την ίδια ώρα η Ελλάδα –ως μοναδική χώρα πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των θεσμών του δυτικού κόσμου- έμοιαζε με φάρο, καθώς ήταν το εγγύτερο γεωγραφικά ανεπτυγμένο κράτος, που ταυτόχρονα παρέμενε μέλος της Βαλκανικής παρέας.
Το σενάριο για τη χώρα και τη Θεσσαλονίκη ήταν ιδανικό, μόνο που κάποιος έπρεπε όχι μόνο να αντιληφθεί τις δυνατότητες, αλλά να αναλάβει τα οργανώσει το μέλλον στην πράξη. Κάτι που η επίσημη πολιτεία δεν έκανε –εννοείται ότι η προτεραιότητα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας ήταν πιο πιεστική!- και ανέλαβαν να μπαλώσουν διάφοροι ευφυείς ιδεοπώλες. Τα αποτελέσματα γνωστά για τους παροικούντες την… Ιερουσαλήμ του Θερμαϊκού, πολύ πριν το εισαγγελικό πόρισμα των ημερών.
Πολύς άσκοπος παραγοντισμός σε συνέδρια και λόμπι ξενοδοχείων, αρκετή φιγούρα σε κοινωνικές συναθροίσεις σε βίλες και κότερα, μερικές ασκήσεις εξουσίας σε αφελή πολιτικά πρόσωπα. Το χειρότερο είναι ότι η άλλη μεριά –οι γειτονικές χώρες που διψούσαν και πιέζονταν να βρεθούν από το σκοτάδι στο φως- πίστεψε σε ορισμένες περιπτώσεις ότι έτσι γίνονται τα πράγματα. Ότι το σύστημα της Δύσης δουλεύει τυχοδιωκτικά. Με κατασπατάληση δημοσίου χρήματος σε σκηνικό ομιχλώδους πρακτορίστικης αίσθησης. Πίσω από κλειστές πόρτες και υπό την διεύθυνση ανθρώπων αμφιβόλου επιστημονικής, επιχειρηματικής, τεχνοκρατικής και πολιτικής ταυτότητας. Κανείς δεν τους υποψίασε στην αρχή, ότι όλα αυτά συνιστούν απλώς τη βαλκανική –ή μάλλον την ελληνική- εκδοχή των πραγμάτων.
Ως αποτέλεσμα οι χώρες και οι κοινωνίες αυτές έχασαν κάποια χρόνια, μέχρι να στραφούν για καθοδήγηση δυτικότερα. Όσο για την Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη το μόνο που κατάφεραν είναι να διαιωνίζουν τον μετεωρισμό τους ανάμεσα σε αυτό που πρέπει να γίνει και στην πραγματικότητα. Ένα αμήχανο σχήμα που ακόμη και σήμερα –στα χρόνια της μεγάλης ύφεσης και καταστροφής- δεν επιτρέπει την ανάκαμψη. Οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι, πριν επιστρέψουν στην άνεσή τους, αποκόμισαν φωτογραφίες, κάποια ιδιαίτερα τηλέφωνα, ενώ έστησαν κάποιες μικροδουλίτσες εξαιρετικά χαμηλού ορίζοντα.