Η ρωσοτουρκική εμπλοκή ανέδειξε δύο χώρες ηττημένες, αλλά το παράδοξο είναι πως δεν είναι σαφές ποιος είναι ο νικητής. Το σύνηθες είναι σε μια αντιπαράθεση δύο μερών, να υπάρχει ένας νικητής κι ένας ηττημένος, ακόμη και αν ο νικητής κατήγαγε «Πύρρειο νίκη». Στην περίπτωσή μας όμως τα πράγματα εξελίχθησαν διαφορετικά.
Υπάρχει η Τουρκία, η οποία για δικούς της λόγους (που θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε σε άλλο σημείωμα) κατόρθωσε να συσπειρώσει εναντίον της πολλές χώρες και ομάδες, αλλά κυρίως να καταδειχθεί και επισήμως η αναξιοπιστία της, μετά τις αποκαλύψεις των Ρώσων.
Ότι η Τουρκία ενίσχυε το ISIS δεν ήταν άγνωστο. Ούτε ότι αυτό συνέβαινε όχι μόνο με την ανοχή των Δυτικών, αλλά και με την παρότρυνσή τους, αφού το κλοπιμαίο πετρέλαιο από το Ιράκ και την Συρία, στις Δυτικές χώρες το πωλούσε, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ. Τεράστια τα κέρδη της λαθρεμπορικής Τουρκίας αλλά και των αγοραστών, αφού, συμφώνως προς πληροφορίες, το αγόραζε γύρω στα 20 δολ. το βαρέλι (την εποχή που ίσχυαν οι κυρώσεις στο Ιράν, το λαθρεμπορικό πετρέλαιο αγόραζαν παράνομα οι μεγάλες εταιρείες, έναντι 11 δολ. το βαρέλι, όταν η τιμή του στον καταναλωτή πλησίαζε τα 100 δολάρια).
Άλλο όμως οι ανεπίσημες πληροφορίες, όσο έγκυρες και αν ήταν, και άλλο η επίσημη καταγγελία της Ρωσίας, αφενός ότι η ίδια η οικογένεια Ερντογάν, με τον εφοπλιστή υιό Μπιλάλ, διεξάγουν λαθρεμπόριο, αφετέρου ότι δυτικές χώρες συμπράττουν, η οποία καταγγελία δίνει άλλη διάσταση στην υπόθεση, ασχέτως αν ο κ. Πούτιν δεν κατονόμασε τις εμπλεκόμενες χώρες, και ούτε έχει συμφέρον να το πράξει θέτοντάς τες απέναντί του και επισήμως.
Και επειδή, το λαθρεμπόριο ενίσχυε το ταμείο του ISIS, ο ξεσηκωμός του -μέχρι χθες εφησυχάζοντος- κοινού της υφηλίου εναντίον των τζιχαντιστών, είναι φυσικό να αυξάνει την αντιπάθεια προς την Τουρκία, και ιδίως προς τον δικτάτορα Ερντογάν, του οποίου τις μέχρι τώρα αντιδημοκρατικές ενέργειες απέφευγε να καταδικάσει.
Χάνει επομένως η Τουρκία το ηθικό πλεονέκτημα και έναντι της Δύσης -όπου πλέον ακούγονται ισχυρές φωνές για την αναγκαιότητα της παρουσίας στο ΝΑΤΟ-, όπως το είχε χάσει και έναντι των Αράβων. Όλα αυτά, πέραν της οικονομικής ζημίας από τις κυρώσεις της Ρωσίας εναντίον της.
Αλλά, και η Ρωσία βγαίνει πληγωμένη από αυτήν την υπόθεση, ακόμη και αν τεθεί στο έδρανο του θύματος -που κατά κανόνα προξενεί συμπάθεια-, επειδή δεν έλαβε κανένα μέτρο προστασίας των αεροπλάνων της, πιστεύοντας πως ο παρανοϊκός σουλτάνος της Άγκυρας δεν θα προβεί σε απονενοημένη ενέργεια. Ο Καγκεμπίτης Ρώσος πρόεδρος, πιάστηκε αδιάβαστος. Δεν είναι μικρό πλήγμα η καταρράκωση του κύρους της μόνης χώρας μέχρι στιγμής που μπορούσε να αντιπαρατεθεί στην υπερδύναμη.
Πέραν τούτου, οι οικονομικές κυρώσεις βλάπτουν και την ρωσική οικονομία, από την στιγμή που η Τουρκία κατεπειγόντως αναζητεί νέους προμηθευτές φυσικού αερίου, αποταθείσα σε Σαουδική Αραβία και Κατάρ -συμμάχους της άλλωστε στην ενίσχυση του ISIS-, o δε κ. Νταβούτογλου συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν προκειμένου να ολοκληρωθεί ενωρίτερα του 2018 ο αγωγός ΤΑΝΑΡ.
Ποιος είναι επομένως ο νικητής; Αν τα γεγονότα συνέβησαν τυχαίως, ή ήσαν προσχεδιασμένα, αλλά και ποιος ο σχεδιαστής, είναι θέματα για τα οποία μόνον υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Πολλά είναι τα σενάρια επ’ αυτού, και θα χρειαστούν ιδιαίτερο σημείωμα. Θυμίζω μόνον πως τακτική της Αστυνομίας για εύρεση του δράστη, είναι να θεωρεί ως πρώτους υπόπτους, αυτούς που επωφελούνται.