«Προφανώς υπάρχουν ευθύνες και θα γίνουν όλες οι ενέργειες για να αποδοθούν εκεί που πρέπει. Τη Δευτέρα έχουμε συζήτηση να κάνουμε». Αυτό δήλωσε μεταξύ άλλων, μετά το πέρας της χθεσινής σύσκεψης που έγινε στο πρωθυπουργικό γραφείο για το τεράστιο πρόβλημα που δημιουργήθηκε στην υδροδότηση της Θεσσαλονίκης η εκ των συναρμοδίων υπουργών για την ΕΥΑΘ κ. Μαρία Κόλλια Τσαρουχά. Θα αποτελέσει έκπληξη πρώτης γραμμής εάν βρεθεί έστω ένας από την κυβέρνηση ή από την ΕΥΑΘ Α.Ε. ο οποίος θα αναλάβει την ευθύνη για όσα συνέβησαν στην πόλη την τελευταία εβδομάδα και θα υποβάλλει την παραίτησή του. Πόσο μάλλον όταν η ίδια η υφυπουργός εντός της σύσκεψης, στους μόνους που επέρριψε ευθύνες ήταν στους προηγούμενους, στους οποίους βεβαίως ανήκε και η ίδια ως και το 2012.
Όμως, η συζήτηση περί ευθυνών έχει ήδη ανοίξει και αφορά κυρίως δύο πτυχές του όλου ζητήματος:
- Πρώτον, εάν μετά την εκδήλωση της βλάβης θα μπορούσαν να γίνουν αποτελεσματικότεροι χειρισμοί ώστε και να συντμηθεί ο χρόνος αποκατάστασης, αλλά και να γίνει καλύτερη διαχείριση του διαθέσιμου νερού προκειμένου να υπάρξει δικαιότερος επιμερισμός της ταλαιπωρίας των καταναλωτών και,
- Δεύτερον, γιατί χρειάστηκε να φτάσουμε ως εδώ, να εξαρτάται δηλαδή η κατά το 1/3 υδροδότηση της πόλης από ένα απαρχαιωμένο δίκτυο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος η διοίκηση της ΕΥΑΘ Α.Ε. απεδείχθη ανίκανη να διαχειριστεί μια πράγματι σοβαρή βλάβη. Αρχικά την υποεκτίμησε διαβεβαιώνοντας ότι εντός ενός ή δύο 24ωρων το πολύ το πρόβλημα θα είχε λυθεί. Όμως χρειάστηκε τελικά να περάσουν έξι μέρες για να αρχίσει να ξανακυλά καθαρό νερό στις βρύσες.
Επιπλέον, παρότι η πόλη στερήθηκε ουσιαστικά μόνον το 25% με 30% της ποσότητας του νερού, εντούτοις τα προβλήματα στην υδροδότηση ήταν πολύ μεγαλύτερα. Οι ιθύνοντες απέτυχαν να διαχειριστούν με επιτυχία τη διαθέσιμη ποσότητα νερού, καταδικάζοντας κάποιες περιοχές σε πολυήμερη διακοπή υδροδότησης ενώ σε κάποιες άλλες οι διακοπές ήταν ελάχιστες.
Στα ανωτέρω θα πρέπει να προστεθεί και το τεράστιο έλλειμμα υπεύθυνης ενημέρωσης εκ μέρους της ΕΥΑΘ Α.Ε. η οποία, ζαλισμένη προφανώς από την άσχημη τροπή των πραγμάτων περιοριζόταν σε κάποιες γενικόλογες ανακοινώσεις, χωρίς σαφή χρονοδιαγράμματα για το πότε και που θα υπάρξει υδροδότηση ή διακοπή της. Αυτό επέτεινε –και δικαίως- την αγανάκτηση των Θεσσαλονικέων.
Βεβαίως, όλα αυτά θα είχαν αποφευχθεί εάν είχαν ολοκληρωθεί εγκαίρως τα έργα τα οποία θα επέτρεπαν την κατά 100% υδροδότηση της Θεσσαλονίκης από τον Αλιάκμονα, αφήνοντας στην Αραβησσό μόνον εφεδρικό ρόλο.
Γιατί όμως δεν συνέβη αυτό;
1. Η πρώτη ευθύνη βαρύνει την κυβέρνηση Σαμαρά η οποία εντελώς αναιτιολόγητα ακύρωσε στο τέλος του 2012 το διαγωνισμό για την επέκταση εγκατάστασης επεξεργασίας νερού από τον Αλιάκμονα, παρότι βρισκόταν ένα βήμα πριν από την οριστική ανακήρυξη αναδόχου. Ο λόγος συνδεόταν προφανώς με την απόφαση της τότε κυβέρνησης να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ Α.Ε. οπότε δεν υπήρχε λόγος το κράτος να ξοδέψει περί τα 40 εκατ. ευρώ για ένα έργο το οποίο θα περνούσε στη συνέχεια σε χρήση του ιδιώτη.
2. Μεγάλη ευθύνη έχει όμως και η σημερινή κυβέρνηση καθώς τρία χρόνια τώρα δεν φρόντισε να επαναδημοπρατήσει το έργο παρότι οι μελέτες είναι πανέτοιμες, ήδη από το 2010 και η αναγκαιότητά του εξόφθαλμη. Ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκει το συγκεκριμένο έργο, απαξίωσε να ασχοληθεί. Ανάλωσε όλη την ενεργητικότητά του στην κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ (όπου τα έκανε θάλασσα) και στις αλλεπάλληλες παράτες στους σταθμούς του μετρό, αδιαφορώντας για την επίλυση ενός από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλονίκη.
Βαρύτατες είναι οι ευθύνες και της διοίκησης της ΕΥΑΘ Α.Ε. και προσωπικά του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου Γιάννη Κρεστενίτη ο οποίος ουδέποτε απαίτησε από τον κ. Σπίρτζη να προχωρήσει στην άμεση υλοποίηση του έργου που θα εξασφάλιζε την πλήρη υδροδότηση της πόλης από τον Αλιάκμονα.
Εξοργιστική υπήρξε και η αδιαφορία που επέδειξε η κυβέρνηση μετά την εμφάνιση της βλάβης. Ενώ ήταν στην πόλη σχεδόν σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο με αφορμή το αναπτυξιακό συνέδριο ουδείς ασχολήθηκε πραγματικά με το πρόβλημα, εκχωρώντας τις αρμοδιότητές τους στην Κατερίνα Νοτοπούλου…
Μόνον ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος επισκέφθηκε την περιοχή όπου σημειώθηκε η βλάβη, περιοριζόμενος κι αυτός στην υπενθύμιση ότι το έργο έχει υποβληθεί για χρηματοδότηση από το περιφερειακό πρόγραμμα Κ. Μακεδονίας. Δηλαδή, τρία χρόνια τώρα το μόνο που έκανε η νυν κυβέρνηση ήταν να υποβάλει το φάκελο του έργου προς την Περιφέρεια, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει τίποτε απολύτως ως προς την υλοποίησή του.
Τέλος, άμοιρη ευθυνών δεν είναι ούτε η ηγεσία της πόλης. Περιφερειάρχης, δήμαρχοι, τοπικοί κυβερνητικοί βουλευτές περιορίστηκαν σε δημόσιες σχέσεις με την κυβερνητική εξουσία στο περιθώριο του αναπτυξιακού συνεδρίου, την ώρα που η πόλη είχε στεγνώσει.
Αλήθεια, φαντάζεστε τι θα είχε συμβεί εάν έμενε η Αθήνα χωρίς νερό για έξι μέρες;