Η ιδέα έπεσε πριν τρία χρόνια, ακολούθησε προετοιμασία δύο χρόνων και σήμερα, ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ και η Ι.Μητρόπολη Θεσσαλονίκης έκαναν την πρώτη παρουσίαση της πρωτοβουλίας "Βυζαντινή Θεσσαλονίκη", μίας πρωτοβουλίας που εκκινεί με ένα τριήμερο εκδηλώσεων αλλά με σκοπό μέσα από ευρύτερες συνεργασίες και δίκτυα βυζαντινών πόλεων, να καταστεί θεσμός και να πάει μακρυά.
Κάθε ξεκίνημα έχει στην αρχή του μία ιδέα και την ιδέα είχε η διοίκηση του Ε.Σ.Θ , η οποία μαζί με το Κέντρο Ανάπτυξης Ελληνικού Εμπορίου, αποφάσισαν, στο πλαίσιο και του εορτασμού των 100 χρόνων του Συλλόγου, να εργαστούν για την "προβολή της ταυτότητας της Θεσσαλονίκης ως μιας πολυπολιτισμικής πόλης που ανέπτυξε αυτήν της την ιδιότητα μέσα στην μήτρα της Βυζαντινής – Μεσαιωνικής της ιστορίας, και την ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος της πόλης με τη δημιουργία ενός εργαλείου μόχλευσης της τουριστικής ζήτησης στην ευρύτερη Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας".
Όσο και αν φαίνεται παράδοξο για τη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη- μία πόλη με τεράστιο ιστορικό, θρησκευτικό και ερευνητικό απόθεμα που συνδέεται με τη βυζαντινή της κληρονομιά - μόνο το 4% των τουριστών που την επισκέπτονται, κατά δήλωσή τους, έρχονται για τα θρησκευτικά της μνημεία με ενδιαφέρον πιθανότατα και για μνημεία μουσουλμανικά ή και εβραϊκά.
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΕΣΒ κ. Παντελής Φιλιππίδης, το τριήμερο των εκδηλώσεων μεταξύ 4 και 6 Νοεμβρίου αποτελεί μόνο το ξεκίνημα σε μία κίνηση που επιθυμεί να εμπνεύσει και να συμπαρασύρει και τους υπόλοιπους φορείς της πόλης, συνδυάζοντας δράσεις πολιτισμού, τέχνης, εκπαίδευσης και επιχειρηματικότητας. Άλλωστε για το Σάββατο 5 Νοεμβρίου διοργανώνεται μία μεγάλη επιστημονική ημερίδα στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με θέμα "Ο Βυζαντινός Πολιτισμός ως εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης: Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης". Η εκδήλωση του Σαββάτου επενδύεται μουσικά, την προηγούμενη ημέρα, Παρασκευή 4/11, με συναυλία για τις "Μουσικές στα Ίχνη του Βυζαντίου" ενώ το πρόγραμμα του τριημέρου ολοκληρώνεται την Κυριακή 6/11 με πολυαρχιερατική θεία λειτουργία στον ι.ν. του Αγίου Δημητρίου.
"Η Θεσσαλονίκη είναι ένα ανοικτό βυζαντινό μουσείο και πρέπει να συνθέσει και να προβάλλει την ταυτότητα της βυζαντινής πόλης ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει μίας άλλης μορφής τουριστική ανάπτυξη", τόνισε η κ. Χαρά Παπαδοπούλου- Μάρδα δ/ντρια του Κ.Α.ΕΛ.Ε. προσθέτοντας ότι οι τρεις φορείς που συνεργάζονται σε αυτή την πρωτοβουλία - Εκκλησία, Επιστημονική Κοινότητα και Ενεργός Επιχειρηματικότητα- αντιπροσωπεύουν την ψυχή, το μυαλό και το σώμα της πόλης.
Ο ηγούμενος της ι.μ. Αγίας Θεοδώρας, πατέρας Βαρνάβας, εκπροσωπώντας τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ. Άνθιμο, επισήμανε τη σημασία που έχει η συμμετοχή του κόσμου στις δράσεις, το αν θα αγκαλιάσουν οι Θεσσαλονικείς τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, για να μπορέσουμε "να πάρουμε το παρελθόν και να το κάνουμε παρόν", προσθέτοντας ότι χρειάζεται όραμα αλλά και ανάληψη της προσωπικής ευθύνης ώστε να μην μένουμε εγκλωβισμένοι σε μία μουσειακή προσέγγιση του παρελθόντος".
Αυτή όμως η πρωτοβουλία μπορεί να αποτελέσει και έμπνευση σε επίπεδο έρευνας και να ενισχύσει μάλιστα την πρωτογενή έρευνα στις βυζαντινές σπουδές, υποστήριξε ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας κ. Θανάσης Σέμογλου.
Η "Βυζαντινή Θεσσαλονίκη", στη σημερινή συνέντευξη Τύπου έδωσε μόνο μία πρόγευση του σχεδίου της καθώς στις επόμενες ημέρες θα παρουσιαστεί η προμελέτη που έγινε από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Οι πρωτεργάτες έχουν στο νού τους μία Βυζαντινή Biennale αλλά το έργο ανάδειξης της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης θα απαιτήσει χρηματοδότηση που ξεπερνάει τις δυνατότητες ενός φορέα, έτσι ώστε να διεκδικηθούν κονδύλια είτε από το ΣΕΣ 2014-2020, είτε από άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Όπως εξήγησε η κ. Μάρδα, η Βυζαντινή Θεσσαλονίκη δεν θα είναι ένα ξεκομμένο project, το αντίθετο μάλιστα. Το επόμενο βήμα θα είναι η πρόσκληση των δημάρχων που αντιπροσωπεύουν ελληνικές πόλεις με βυζαντινά χαρακτηριστικά, όπως και η δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου βυζαντινών πόλεων.
Η Πρωτοβουλία της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης, θέλει τη συνεργασία με τους Δήμους, τον Οργανισμό Τουριστικής Ανάπτυξης Θεσσαλονίκης, τα Επιμελητήρια, τους κλαδικούς φορείς . Το Βυζάντιο δεν είναι μόνο θρησκεία και ιστορία, είναι τέχνη αλλά και καθημερινή ζωή. Έτσι στις δράσεις που σχεδιάζονται θα συμπεριληφθούν οπωσδήποτε επιστημονικές ημερίδες, εκδηλώσεις βυζαντινής μουσικής, αλλά και βυζαντινές διαδρομές, ημέρες βυζαντινής γαστρονομίας, θεματικά σεμινάρια, η αναπαράσταση της βυζαντινής αγοράς όπως και εκπαιδευτικές δράσεις για μεγάλους και παιδιά.
Σημειώνεται ότι συνδιοργανωτές του τριημέρου είναι το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Μακεδονίας Θράκης, το Βυζαντινό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, ο ΟΜΜΘ, το ΚΘΒΕ, ενώ έχει τεθεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Δήμου Θεσσαλονίκης.