Από τότε που η βρετανική Ιντέλιτζενς Σέρβις παρέδωσε στους Αμερικανούς τα κλειδιά διαμόρφωσης των γεγονότων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη -πλην Κύπρου- οι τακτικές της CIA έγιναν πολύ χοντροκομμένες, όπως ταιριάζει σε καουμπόιδες, μακριά από το λεπτεπίλεπτο σφάξιμο με βαμβάκι των Βρετανών.
Οι Βρετανοί άλλαζαν τις καταστάσεις, αλλά διατηρούσαν τους ανθρώπους τους -και τους απογόνους τους ακόμη- φροντίζοντάς τους, ώστε να επαναχρησιμοποιήσουν τους ήδη δοκιμασμένους. Οι Αμερικανοί αντιθέτως, από την στιγμή που θα εξυπηρετηθούν, τους πετούν σα στυμμένο λεμόνι. Δικό τους παιδί ήταν ο Σαντάμ Χουσεΐν, δικός τους και ο Ιωαννίδης, με το τέλος τους γνωστό.
Υπήρχαν και παιδιά που τα θεωρούσαν δικά τους, αλλά κουράστηκαν για να τα ξεφορτωθούν [Νάσερ, Παπαδόπουλος, Μιλόσεβιτς…], που σημαίνει ότι γίνονται λανθασμένες επιλογές. Κι αυτό είναι φυσικό, από την στιγμή του πολυκεντρικού και εξωθεσμικού χαρακτήρα της αμερικανικής διακυβέρνησης.
Ο Πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα, κ. Πάιατ, είναι του κλίματος Ομπάμα, και δυσκολεύομαι να κατανοήσω αν οι τοποθετήσεις του εκφράζουν την νυν αμερικανική κυβέρνηση, ή το βαθύ αμερικανικό κράτος [το ίδιο συμβαίνει και με όλους τους μη αντικατασταθέντες διπλωμάτες στα Βαλκάνια].
Στο προκείμενο, οι ΗΠΑ αδυνατούν να χειριστούν τον Ερντογάν, επειδή προφανώς, παρά τους πολυάριθμους ψυχολόγους-αναλυτές που διαθέτουν, δεν προέβλεψαν ότι η συμπεριφορά του δεν είναι απόρροια στρατηγικής, αλλά της ψυχοσύνθεσής του. Και η στρατηγική μεν διαφοροποιείται αναλόγως των συνθηκών, ο ψυχικός όμως κόσμος ενός ηλικιωμένου δεν αλλάζει.
Και έκαναν το ίδιο λάθος, που πράττει και η ελληνική πολιτική. Άφησαν τα μικρά να μεγαλώσουν, και τα λίγα να πολλαπλασιαστούν. Και όμως, μελέτησαν τον Δημοσθένη -ή θα έπρεπε να τον μελετήσουν- όταν σε έναν από τους Φιλιππικούς του, κατηγορούσε εντόνως τους Αθηναίους, οι οποίοι επέτρεψαν σε μακεδονικό πλοίο να ελλιμενιστεί στο Πειραιά, παρά την συνθήκη ειρήνης που είχαν υπογράψει και το απαγόρευε. Είπε:
«Τώρα ο Φίλιππος μας έστειλε ένα πλοίο και μικρό. Αύριο θα μας στείλει πολλά και μεγάλα». Πράγματι, αυτό συνέβη. Ο Φίλιππος, βλέποντας την ηττοπαθή στάση των Αθηναίων -θα είχε και τότε φαίνεται προοδευτικούς ειρηνόφιλους- επεβλήθη των Αθηναίων. Το ίδιο έπραξαν και οι Τούρκοι έναντί μας. Έστειλαν πρώτα το ακίνδυνο Σισμίκ και ένα αεροπλάνο. Κάθε λίγο πρόσθεταν, ώσπου φθάσαμε στο σήμερα, αγνοούντες τι μέλλει συμβεί αύριο.
Τι σχεδιάζουν οι Αμερικανοί για να αντιμετωπίσουν τον Ερντογάν, είναι άγνωστο. Γνωστό όμως είναι ότι καθυστερούν, με την πάροδο του χρόνου να επιβαρύνει την κατάσταση, και με τους Αμερικανούς πρεσβευτές να δηλώνουν την αδυναμία της υπερδύναμης να επέμβει στην Άγκυρα προς συμμόρφωσή της στα διεθνή νόμιμα.
Πριν από λίγες ημέρες, ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννης Κασουλίδης, αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ «είχαν προειδοποιήσει την Κυπριακή Δημοκρατία από καιρό, ότι εξαιτίας των μη καλών τους σχέσεων με την Τουρκία δεν θα μπορούσαν να ασκήσουν την επιρροή τους». Αυτό, άλλωστε, φάνηκε από τις υποτονικές δυτικές αντιδράσεις κατά την ομηρία του ιταλικού γεωτρύπανου από το τουρκικό πολεμικό.
Παρομοίως εκφράστηκε και ο Πάιατ για πιθανά αθέλητα περιστατικά μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας, στέλνοντας μήνυμα πως η Ουάσιγκτον δεν είναι σε θέση να αποτρέψει μια στρατιωτική εμπλοκή μεταξύ των δύο χωρών, ανατρέποντας την εδραιωμένη πεποίθηση, ότι πόλεμος δεν γίνεται, γιατί δεν το επιτρέπουν οι Αμερικανοί. Είναι βέβαιο ότι δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο, αλλά αβέβαιο πώς θα το αποτρέψουν.
Δεν έδωσε σημασία κανείς στον Δημοσθένη, ούτε στον λαό που λέγει μη αφήσεις το σπυράκι να γίνει όγκος, και τώρα ψαχνόμαστε, και μάλιστα με ηγεσία αδύναμη να αντεπεξέλθει και στα απλά.