Skip to main content

Χωροθέτηση-master plan τελευταία ευκαιρία για τη Ζώνη Καινοτομίας

Μέχρι το τέλος του έτους θα είναι ευκρινέστερα τόσο η εικόνα όσο και οι προοπτικές ενός πρότζεκτ που εξαγγέλθηκε για πρώτη φορά πριν από 13 χρόνια

Σημαντικές εξελίξεις αναμένονται τους επόμενους μήνες για την Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης. Μέχρι το τέλος του έτους θα είναι ευκρινέστερα τόσο η εικόνα, όσο και οι προοπτικές ενός πρότζεκτ που εξαγγέλθηκε για πρώτη φορά πριν από 13 χρόνια –το Σεπτέμβριο του 2004-, αλλά η εξέλιξη της υλοποίησης του είναι όλα αυτά τα χρόνια πολύ αργή.

Ήδη, πάντως, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία επιλογής του συμβούλου, που θα εκπονήσει το master plan της Ζώνης, ενώ έχει προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για τη χωροθέτηση και την πολεοδόμηση της έκτασης των 65 στρεμμάτων στην περιοχή της Θέρμης, που έχουν παραχωρηθεί από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για να δημιουργηθεί ο πρώτος θύλακας. Σε λίγους μήνες, δηλαδή, θα γνωρίζουμε με σαφήνεια δύο πράγματα:

Πρώτον, τι ακριβώς θα πρέπει να γίνει ώστε το πρότζεκτ της Ζώνης να καταστεί βιώσιμο. Ποιες πρωτοβουλίες πρέπει να αναπτυχθούν, ποιες δράσεις να πραγματοποιηθούν και ποια στρατηγική να αναπτυχθεί και με ποιο στόχο. Ήδη η Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας ΑΕ με συγκεκριμένες ενέργειες προωθεί αφενός την προβολή της Θεσσαλονίκης, ως πόλης φιλικής προ της καινοτομία και αφετέρου την ενίσχυση της καινοτομικής επιχειρηματικότητας. Δύο πεδία στα οποία χρειάζονται να γίνουν πολλά ακόμη, ώστε όλοι να αντιληφθούν ότι η Ζώνη καινοτομίας δεν είναι ένα ακόμη πρότζεκτ διαχείρισης ακινήτων (real estate).

Δεύτερον, τι δυνατότητες για τη δημιουργία δημόσιων υποδομών και ιδιωτικών επενδύσεων υπάρχουν αρχικά στο συγκεκριμένοι οικόπεδο της Θέρμης. Αλλά και με ποια κίνητρα θα πειστούν ξένοι σοβαροί επενδυτές και ερευνητές να δουλέψουν στη Θεσσαλονίκη.

Πρόκειται για δύο εξαιρετικά σοβαρές εξελίξεις, κυρίως επειδή θα συμβάλλουν στην αποκάλυψη των προθέσεων όσων κινούνται πέριξ της Ζώνης. Διότι με το χωροταξικό λυμένο και το μάστερ πλαν ανά χείρας η διοίκηση της Ζώνης θα πρέπει να αναζητήσει χρηματοδοτικές και κανονιστικές λύσεις για την προώθηση των απαιτούμενων έργων κατ’ αρχήν μέσω του ΕΣΠΑ κι εν συνεχεία μέσω του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, αλλά και για τη θεσμοθέτηση των ειδικών συνθηκών λειτουργίας μιας Ζώνης Καινοτομίας, όπως για παράδειγμα τα φορολογικά και άλλα κίνητρα για τους επιστήμονες και τους ερευνητές που θα επιλέξουν τη Θεσσαλονίκη για να εργαστούν. Επομένως τόσο η κεντρική εξουσία, δηλαδή η κυβέρνηση, όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση –κατά πρώτο και κύριο λόγο η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας- θα υποχρεωθούν να ανοίξουν τα χαρτιά τους. Θα αποδειχθεί ποιοι αντιλαμβάνονται και πιστεύουν στη δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη και ποιοι ενδιαφέρονται μόνο για κουβέντες και εντυπώσεις. Διότι εάν όντως πιστεύουν στην αξία της δημιουργίας της Ζώνης οφείλουν να επιβεβαιώσουν και να υποστηρίζουν εμπράκτως την πεποίθησή τους.

Ως γνωστόν κατά έναν περίεργο τρόπο και για έναν ή περισσότερους ανεξήγητους λόγους οι πάντες στη Θεσσαλονίκη μιλούν για καινοτομία, υψηλή τεχνολογία και σύγχρονη, έξυπνη και δυναμική επιχειρηματικότητα. Επί της ουσίας, όμως, ότι χειροπιαστό υπάρχει επί του θέματος αφορά είτε κάποια ερευνητικά προγράμματα, είτε κάποιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες, που έχουν ως αποτέλεσμα να λειτουργούν στην περιοχή επιχειρήσεις – διαμάντια, με διεθνή εμβέλεια, τις οποίες δεν υποστηρίζει κανείς δημόσιος φορέας. Ακόμη και σε επίπεδο υποδομών που θα έπρεπε να είναι δημόσιες-όπως για παράδειγμα τα δίκτυα του internet- οι επιχειρήσεις αυτές έχουν φροντίσει να επενδύσουν από μόνες τους για να αποκτήσουν αυτονομία, ώστε η υστέρηση της περιοχής –και της χώρας ολόκληρης- στο συγκεκριμένο πεδίο να μη λειτουργεί ανασταλτικά στις δραστηριότητες τους.

Πρόκειται για επιχειρηματικές δραστηριότητες, οι οποίες συνήθως έχουν στον πυρήνα τους ανθρώπους από το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο, οι οποίοι είχαν τις ικανότητες να αξιοποιήσουν δημιουργικά τις γνώσεις και την έρευνα που έκαναν στις σπουδές τους ή –συχνότερα- Έλληνες που σπούδασαν και εργάστηκαν στο εξωτερικό. Κάποιοι από αυτούς επέλεξαν να επιστρέψουν, αφού κατανόησαν έγκαιρα και σε βάθος τη δυνατότητα της σύγχρονης τεχνολογίας να αποκεντρώνει δραστηριότητες. Έτσι οργανώνουν δουλειές, στις οποίες σημασία έχει η αποτελεσματικότητα και όχι η φυσική έδρα της εταιρίας.   

Σύμφωνα, λοιπόν, με όλα τα δεδομένα η δημιουργία της Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης εισέρχεται σε ουσιαστική φάση. Τα 13 προηγούμενα χρόνια εκδηλώθηκε πλήθος παιδικών ασθενειών που τώρα δείχνουν να έχουν περάσει  και πλέον τα πράγματα φαντάζουν ωριμότερα. Το περίγραμμα του πρότζεκτ θα γίνει πιο ξεκάθαρο και χειροπιαστό χάρη στη χωροθέτηση του πρώτου θύλακα και την εκπόνηση του master plan. Η Ζώνη είναι έτοιμη να αποκτήσει σχήμα, ύψος, βάρος και… βλέμμα.

Αρκεί να μην υπάρξουν πισωγυρίσματα –από την αδυναμία ενός υπουργού ή ενός αυτοδιοικητικού παράγοντα να κατανοήσει το εγχείρημα, μέχρι την επικράτηση της αντίληψης ότι οι ιδιώτες τους οποίους θα χρηματοδοτήσουν οι δημόσιες δομές θα τα καταφέρουν καλύτερα. Διότι κάτι τέτοιο ακούγεται στα πέριξ. Ας μη πάνε χαμένα 13 χρόνια ζυμώσεων, αντιφάσεων, αποφάσεων, απορρίψεων και –έστω περιορισμένων- δημοσίων δαπανών. Θα είναι κρίμα, αν και όχι η πρώτη φορά που στη Θεσσαλονίκη «όμορφες ιδέες, άσχημα καίγονται» θα είναι κρίμα.