Η εξυγίανση και αποκατάσταση του ρέματος των παλιών βυρσοδεψείων, ενός τρικοσμικού παράκτιου βούρκου, δίπλα στο ανοικτό νότιο τμήμα του ρέματος του Δενδροποτάμου, που κι αυτό είναι πνιγμένο με φερτά, μπάζα και ρύπους, είναι έργα πρώτης προτεραιότητας για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς λύματα και τοξικές ουσίες χύνονται στη μεγάλη λεκάνη υποδοχής που λέγεται Θερμαϊκός.
Σε αυτή τη φάση η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, τρέχει δύο δράσεις πολύ σημαντικές περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά για τη Θεσσαλονίκη, που αφορούν το παράκτιο μέτωπο και στις οποίες αναλυτικά αναφέρθηκε ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Γιουτίκας.
«Μέχρι το τέλος του 2018 εκτιμούμε ότι θα έχει ολοκληρωθεί, από την Περιφέρεια, η μελέτη εξυγίανσης του νότιου τμήματος του Δενδροποτάμου και του ρέματος των παλιών βυρσοδεψείων. Παράλληλα, έχοντας ολοκληρώσει τον κύκλο των διαβουλεύσεων με τους παράκτιους Δήμους, προχωράμε για να καταθέσουμε εντός του καλοκαιριού, στο υπουργείο Περιβάλλοντος το αίτημα, μαζί με την τεχνική έκθεση, για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο του παραλιακού μετώπου, από τις εκβολές του Γαλλικού και το Καλοχώρι, μέχρι το Αγγελοχώρι. Εν τω μεταξύ, για να κερδίσουμε χρόνο και μέχρι την εξασφάλιση της προέγκρισης, θα προκηρύξουμε το διαγωνισμό για την ανάδειξη του μελετητή που θα κάνει την οριστική μελέτη. Όταν η μελέτη εγκριθεί, τα επόμενα βήματα θα είναι η γνωμοδότηση του ΣτΕ και η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, για να πούμε τότε ότι ξεκινάμε στο μεγάλο αναπτυξιακό έργο της ανάδειξης του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης», τονίζει ο κ. Γιουτίκας.
Το έργο είναι μεγάλο και όταν σταδιακά προχωρήσει και ολοκληρωθεί θα διαπιστωθεί ότι η παραμελημένη δυτική Θεσσαλονίκη κρύβει πολύ όμορφες περιοχές και εύκολα αξιοποιήσιμες, από το Καλοχώρι, τον αποκατεστημένο ΧΑΔΑ , τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου και όλη την παράκτια ζώνη προς Γαλλικό, αλλά και μακρύτερα, προς το Δέλτα του Αξιού.
Ωστόσο, το πρώτο μέλημα σε τούτη την φάση είναι η οριοθέτηση, αποκατάσταση, διευθέτηση και εξυγίανση του ρέματος του Δενδροποτάμου και του παλιού ρέματος των βυρσοδεψείων. Και η εξυγίανση του Δενδροποτάμου προϋποθέτει την αντιμετώπιση, όπως είπε ο κ. Γιουτίκας, της κύριας πηγής μόλυνσης του Δενδροποτάμου, σήμερα, που είναι ο «τυφλός» αγωγός της ΕΥΑΘ, στον οποίο εκτονώνεται το αποχετευτικό σύστημα σε περιπτώσεις υπερχείλισης.
Βεβαίως η ΕΥΑΘ υποστηρίζει ότι το έργο αυτό, της σύνδεσης των χαμηλών περιοχών της Δυτικής Θεσσαλονίκης με τον Κεντρικό Αποχετευτικό Αγωγό, ανήκει στην ευθύνη του δημοσίου όπως και όλα τα μεγάλα έργα υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης. Το δημόσιο όμως δεν το ολοκλήρωσε και τώρα επιτέλους το έργο θα κατασκευαστεί, καθώς συγχρηματοδοτείται με 3 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας και με άλλα περίπου τόσα χρήματα από την ΕΥΑΘ Α.Ε. Το έργο έχει δημοπρατηθεί και έπεται η διαδικασία ανάθεσης.
Η Π.Κ.Μ., την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης και την ανάδειξή της, δεν τη βλέπει μόνο οραματικά αλλά και τεχνικά, τόνισε ο κ. Γιουτίκας και αυτή η συστηματική προσέγγιση όλων των θεμάτων, που αφορούν ειδικά το Δυτικό Παράκτιο Μέτωπο, έγινε με το έργο TerraMed, στο πλαίσιο του Interreg Ελλάδας- Βουλγαρίας, στην περίοδο 2013-2015. Η περιοχή από τις εκβολές του Γαλλικού μέχρι τον ΟΛΘ μελετήθηκε από κάθε άποψη, γεωλογικά, μηχανικά, περιβαλλοντικά, υγροτοπικά, πολεοδομικά και από την μελέτη προέκυψαν 22 προτεινόμενες δράσεις που σταδιακά, στο μέτρο που θα εκπονούνται εξειδικευμένες μελέτες και θα εξασφαλίζονται χρηματοδοτικοί πόροι, θα υλοποιούνται.
«Τα βυρσοδεψεία, μία μεγάλη πηγή ρύπανσης για την περιοχή, έχουν από χρόνια μεταφερθεί στη ΒΙΠΕ Σίνδου, αλλά η λειτουργία τους στην περιοχή αυτή έχει αφήσει ένα βαρύ αποτύπωμα ρυπασμένων εδαφών . Το ρέμα των παλιών βυρσοδεψείων, δεν τροφοδοτείται πλέον από βιομηχανική δραστηριότητα. Είναι όμως ένα τοξικό έλος, με εδάφη ρυπασμένα, που ανατροφοδοτείται από τα νερά της βροχής.
«Αρχίσαμε να μελετούμε όλη αυτή την περιοχή, τεχνικά πλέον, ώστε να προταθούν αντιρρυπαντικοί τρόποι για τον καθαρισμό των υπόγειων νερών και των εδαφών, για να αντιληφθούμε και το μέγεθος της δαπάνης που θα ανέρχεται σίγουρα σε πολλά εκατομμύρια ευρώ. Η ΠΚΜ έχει τη δυνατότητα ένα μέρος της δαπάνης να το εντάξει στο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας, και τα υπόλοιπα να ενταχθούν σε τομεακά προγράμματα του υπουργείου Περιβάλλοντος ή σε άλλες χρηματοδοτήσεις» είπε ο κ. Γιουτίκας προσθέτοντας:
«Το έργο της αποκατάστασης είναι δαπανηρό και εξαρτάται φυσικά από την έκταση που θα αποκατασταθεί αλλά και το τι θα γίνει, σε άλλα σημεία υπάρχουν και μπάζα, κουτιά με βιομηχανικά απόβλητα, ρυπασμένα χώματα από πετρελαιοειδή. Σε αυτή την έκταση, άνω των 5.000 στρεμμάτων, υπάρχουν ιδιοκτησίες δημόσιες, δημοτικές και διαφόρων φορέων και εταιρειών του δημοσίου, πρέπει συνεπώς να υπάρξει συνεργασία. Ανάλογα με τον υπολογισμό του κόστους, θα οριστεί και η έκταση της αποκατάστασης, οπωσδήποτε θα ξεκινήσουμε από την πρώτη περιοχή- στόχο, που είναι το ρέμα των παλιών βυρσοδεψείων (άσκημες οσμές στο ύψος των ΚΤΕΛ, είναι από εδώ). Οι δήμοι συμφώνησαν στο να κάνει η Περιφέρεια τη μελέτη, οι υπηρεσίες μας μελετούν το έργο».
Αν δεν αποκατασταθεί η περιοχή της εκβολής του Δενδροποτάμου – του τμήματος που το ρέμα είναι ανοικτό- και του ρέματος των βυρσοδεψείων, μία μεγάλη έκταση που με χώματα, μπάζα και λύματα ακουμπάει στο Θερμαϊκό και ζέχνει από τις βαριές οσμές, δεν μπορεί κανείς να συζητάει για ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης, ποδηλατικούς περιπάτους και ζώνες πεζοπορίας δίπλα στη θάλασσα.
Εάν γίνει η αποκατάσταση αυτής της περιοχής, η έκταση των παλιών βυρσοδεψείων που είναι όμορη ανατολικά με το γήπεδο του Θερμαϊκού και δίπλα ουσιαστικά με το χερσαίο τμήμα του ΟΛΘ, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως εμπορευματικό ή εμπορικό κέντρο, όπως προτείνεται από το TerraMed.