Skip to main content

Το παράκτιο μέτωπο, ο Θερμαϊκός και οι ευκαιρίες που χάνονται

Άρθρο του Γιάννη Μαγκριώτη στον απόηχο της ημερίδας της Voria.gr για το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης και τις προοπτικές αξιοποίησής του.

του Γιάννη Μαγκριώτη

Το ενημερωτικό site Voria.gr της πόλης μας είχε την καλή ιδέα να διοργανώσει ημερίδα για το παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης, την ανάδειξη και την αξιοποίησή του. Η ημερίδα έδωσε τη δυνατότητα στους εκπροσώπους της κυβέρνησης, των τοπικών και περιφερειακών φορέων να διατυπώσουν τη γνώμη τους για το τόσο σημαντικό ζήτημα. Το ίδιο το γεγονός έδωσε ταυτόχρονα τη δυνατότητα να αναδειχθούν δύο πολύ σημαντικά γεγονότα:

• Κανένας δημόσιος φορέας από το 2011 και μετά δεν διοργάνωσε ανάλογη ημερίδα διαλόγου.
• Η σημερινή πραγματικότητα είναι πίσω από εκείνη του 2011.

Ο Θερμαϊκός απροστάτευτος

Όπως τόνισα και στην παρέμβασή μου, ως συντονιστής της Κίνησης Προοδευτικοί Πολίτες για την Ανάπτυξη της Κεντρικής Μακεδονίας, από τις αρχές του 2012 μέχρι και σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία πρωτοβουλία για τη μελέτη και αξιοποίηση του παράκτιου μετώπου από την Κατερίνη μέχρι την Επανομή, ούτε για την προστασία του Θερμαϊκού.

Πιο συγκεκριμένα, στα τρία κρίσιμα θέματα που αλληλοεπηρεάζονται, την αντιπλημμυρική προστασία της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας, την προστασία του Θερμαϊκού και την αξιοποίηση του παράκτιου μετώπου‒ δεν έχει γίνει τίποτα. Γι’ αυτό, τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε στον Θερμαϊκό και πάλι φαινόμενα πλημμυρικά και ρύπανσης, ειδικά στις «χαμηλές περιοχές» στη δυτική πλευρά της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης.

Η Θεσσαλονίκη και πολλές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας είναι ανοχύρωτες σε καιρικά φαινόμενα έντασης ανάλογης των πρόσφατων στη Δυτική Αττική. Τα τελευταία έργα δημοπρατηθήκαν από την κεντρική κυβέρνηση το 2011 και ολοκληρώθηκαν μέχρι το 2014. Την ίδια χρονιά πέρασαν η αρμοδιότητα και οι πόροι του ΕΣΠΑ στην αιρετή Περιφέρεια. Μέχρι σήμερα δεν δημοπρατήθηκε κανένα έργο, παρότι υπάρχουν έτοιμες μελέτες και ένα ολοκληρωμένο master plan έργων από το 2011, ύψους 120 εκατ. ευρώ.
Αρμοδίως αναρμόδιοι

Η ευθύνη είναι τόσο της κεντρικής κυβέρνησης όσο και της Περιφέρειας. Μάλιστα, ο καθαρισμός των φρεατίων στην πόλη για την παροχέτευση των ομβρίων υδάτων, που είναι ευθύνη της Περιφέρειας, έχει πάνω από έναν χρόνο να πραγματοποιηθεί. Για το παράκτιο μέτωπο, πέραν των επιμέρους και αποσπασματικών πρωτοβουλιών των δήμων, καμιά ενιαία μελέτη δεν έχει γίνει από τους καθ’ ύλην αρμοδίους φορείς της κυβέρνησης και την Περιφέρεια.

Βεβαίως, τόσο ο αρμόδιος υπουργός όσο και ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας αρκέστηκαν να συμφωνήσουν ότι στο προσεχές μέλλον θα βρεθούν μαζί και με τους δημάρχους για να συζητήσουν το θέμα.

Στη σύντομη παρέμβασή μου τόνισα επίσης ότι το 2011, με πρωτοβουλία των υπουργείων Περιβάλλοντος και Υποδομών, είχε οργανωθεί συνάντηση διαλόγου στο «Ολύμπιον», όπου παρουσιάστηκαν οι βασικές κατευθύνσεις για την ανάδειξη και την αξιοποίηση του παράκτιου μετώπου. Ταυτόχρονα δόθηκε στον Οργανισμό Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης (ΟΡΘ) περίπου 1,5 εκατ. ευρώ προκειμένου να προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την εξειδίκευση των επιλογών.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση άλλαξε, ο ΟΡΘ καταργήθηκε και ο διαγωνισμός δεν έγινε από άλλον αρμόδιο φορέα. Σήμερα τα προβλήματα είναι πιο οξυμμένα, αλλά έχουν προστεθεί και νέα, γι’ αυτό επιβάλλεται να υπάρξουν άμεσες επιλογές και λύσεις:

• Περιφέρεια και κυβέρνηση οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα στα αντιπλημμυρικά έργα.
• Περιφέρεια και κυβέρνηση πρέπει να επιλέξουν έναν αποτελεσματικό φορέα, στον οποίο θα αναθέσουν την εκπόνηση ενιαίας μελέτης για το παράκτιο μέτωπο από την Πιερία μέχρι την Επανομή. Η μελέτη αυτή, πέρα από την περιβαλλοντική και αισθητική πλευρά της, πρέπει να προβλέπει και δράσεις συμβατές με το περιβάλλον τόσο για την αναψυχή και τον πολιτισμό όσο και ήπιες οικονομικές δραστηριότητες, που θα προσφέρουν εισοδήματα και θέσεις εργασίας.
• Τέλος, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας φορέας, με τα χαρακτηριστικά της Εγνατία ΑΕ, ευέλικτος και αποτελεσματικός που θα ανήκει στην Περιφέρεια, με αρμοδιότητες εποπτικές αλλά και επιχειρησιακές, για τη διαχείριση όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Θερμαϊκός.

Οι πηγές μόλυνσης του Θερμαϊκού είναι πολλές και οι φορείς εποπτείας και αντιμετώπισής τους επίσης πολλοί και αναποτελεσματικοί. Ο φορέας αυτός θα πρέπει να έχει τις αρμοδιότητες του καταργημένου ΟΡΘ, που έχουν μεταφερθεί στο ΥΠΕΚΑ, καθώς και όλες εκείνες των συναφών υπουργείων, των δήμων, της Περιφέρειας και κάθε άλλου δημόσιου φορέα που επιτρέπει το σύνταγμα.

Οι ευκαιρίες χάνονται, η κυβέρνηση αδρανεί

Για να μη χαθεί κι άλλος χρόνος μέχρι να γίνουν οι οριστικές επιλογές, θα πρέπει να αξιοποιηθεί η Εγνατία ΑΕ, η οποία έχει την τεχνογνωσία, τα στελέχη και μπορεί να αντεπεξέλθει με επιτυχία στα πρώτα άμεσα βήματα. Η πρόταση της κυβέρνησης για την αξιοποίηση του φορέα των δέλτα των ποταμών που εκβάλλουν στον Θερμαϊκό, με τη διεύρυνση των χωρικών ορίων του, είναι άνευ αξίας και αποκαλύπτει την επιλογή της να μην πράξει τίποτα.

Βούληση και σχέδιο χρειάζεται∙ οι επιλογές υπάρχουν, τα προβλήματα απειλούν, οι ευκαιρίες χάνονται.

*Ο Γιάννης Μαγκριώτης είναι πρώην Υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.